________________
गणितरीत्या किट्टषु दृश्यमानद्लम् ] किट्टिकरणाद्धाधिकारः
[ २१५
किञ्चिन्न्यूनैकाधस्तनावान्तरकिट्टिदलप्रमाणेनाऽसंख्येयभागेनाधिकं दीयते । शेषास्वनन्तासु पूर्वावान्तरकट्टिषु यथोत्तरमेकाधस्तनशीर्षचयन्यूनोभयचयमात्रेणाऽनन्तभागेनाऽपूर्वावान्तरकिट्टिषु च यथोत्तरमुभयचयप्रमाणेनाऽनन्ततमभागेन न्यूनं दलिकं दीयते । तथाऽपूर्वावान्तरकिया: पूर्वावान्तरकिट्टयाश्च सन्धिस्थानानि द्वादश, पूर्वावान्तरकिट्ट्यपूर्वावान्तरकिट्टयोश्च सन्धिस्थानान्येकादश भवन्ति । तेन दीयमानद लिकमाश्रित्यासंख्येय भागहानिस्थानानि द्वादश, असंख्येयभागवृद्धि स्थानानि चैकादश भवन्ति । तथा दीयमानदलिकापेक्षयाऽनन्तभागहानिस्थानान्यनन्तानि भवन्ति, पूर्वा पूर्वावान्तरकिट्टीनामनन्तत्वात् ।
अथाऽधस्तन शीर्षचयादिदलिकमाश्रित्य पूर्वापूर्वावान्तरकिट्टिषु दृश्यमानं दलं दश्यते—अपूर्वाऽवान्तरकिट्टिषु दृश्यमानं दलं दीयमानदलतो नाऽतिरिणक्ति । तेन दीयमा नदलवल्लोभप्रथम संग्रह किट्टिप्रथमाऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टप्रभृतिलोभप्रथम संग्रह किडिचर माऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टि पर्यवसानास्व पूर्वाऽवान्तरकिट्टिध्वनन्तरानन्तरेणाऽनन्तभागेन हीनं दृश्यमानं दलं भवति ।
लोभप्रथमसंग्रहकिडिचरमाऽपूर्वाऽवान्तरविट्टितो लोभप्रथम संग्रह किद्विप्रथमपूर्वाऽवान्तरकिड्डावपि दृश्यमानं दलमनन्ततमभागेन हीनं भवति । कथमेतदवसीयते ? इति चेत्, शृणुत - लोभप्रथमसंग्रह किडिचरमापूर्वावान्तर किडावेकमध्यमखण्डमेकोनलोभप्रथमसंग्रह कियपूर्वावान्तरकिट्टिराशिन्यूसर्वावान्तरविद्विराशिप्रमाणा उभपच्या एकाधस्तनावान्तरकिट्टिदलं चेत्येतेषां त्रातं दीयमानं दलं भवति, तदेव च दृश्यमानं दलं भवति । लोभप्रथमसंग्रह किट्टि प्रथमपूर्वाऽवान्तरकिट्टौ त्वेकमध्यमखण्डं लोभप्रथमसंग्रहकिट्ट्यपूर्वाऽवान्तरकिट्टिराशिन्यून सर्वाऽवान्तरकिट्टिराशिमात्राच उभयचया दीयन्ते, पुरातनसत्तागतं पुनर्दल मे काऽधस्तनाऽवान्तर किट्टिदलप्रमाणं विद्यते । तेन दृश्यमानं दलं लोभप्रथम संग्रहवि.ट्टिचर माऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टितो लोभप्रथमसंग्रह किट्टि प्रथमपूर्वाऽवान्तर किट्टावेकोभयचयेन हीनं भवति, अधस्तनावान्तरकिङ्किदलस्थाने पुरातनसत्तागतदलस्य भावात् । एकोभयचयस्य चाऽनन्ततमभागप्रमाणत्वादनन्ततमभागेन हीनं दृश्यमानं दलं जायते ।
लोभप्रथमसंग्रहद्वितीयपूर्वावान्तरकिडावेकमध्यम खण्डमेकाधिकलोभप्रथमसंग्रहकट्टपूर्वावान्तरकिट्टिराशिन्यून सर्वावान्तरकिद्विराशिप्रमाणा उभयचया एकाधस्तनशीर्षचयदलं चेत्येतद् दीयमानदलं भवति । अथ निरुक्तावान्तरकिट्ट पुरातनसत्तागतदलस्यैकाऽधस्तन शीर्षचयदलन्यूनाऽधस्तनावान्तरकिट्टिदलमात्रत्वात् पुरातन सत्तागतदलं दीयमानदलं चेत्येतयोः समुदायो दृश्यमानदलमेकमध्यमखण्डमेकाधिकलोभप्रथम संग्रह किट्ट्यपूर्वाऽवान्तरविद्विराशिन्यून सर्वावान्तरकिद्विराशिमात्रा उभयचया एकाधस्तन शीर्षचयदल - पुरातन सत्तागतदलयोः कलापोऽधस्तनावान्तरकिट्टिदलप्रमाणश्वेत्येतेषां समुदायो भवति । तेन लोभप्रथम संग्रह किट्टि प्रथमपूर्वाऽवान्तरकिट्टितो लोभप्रथमसंग्रह किट्टि द्वितीय पूर्वाऽवान्तर किट्टौ दृश्यमानं दलमेकोभयचयेन हीनं तिष्ठति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org