________________
गणितरीत्या किट्टिषु दीयमानदलम् ] किट्टिकरणाद्धाधिकारः
[ २१३ लोभस्य प्रथमसंग्रहकिटौ दीयमानदलं विमृश्य लोभद्वितीयसंग्रहकिटौ दीयमानं दलं चिन्त्यते-लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिप्रथमापूर्वावान्तरकिट्टयामेकमध्यमखण्डमेकाधस्तनावान्तरकिट्टिदलं लोभप्रथमसंग्रहकिट्टिपूर्वापूर्वावान्तरकिट्टिराशिन्यूनसर्वावान्तरकिट्टिराशिप्रमाणाथोभयचयाः प्रक्षिप्यन्ते । इत्थंलोभप्रथमसंग्रहकिट्टिचरमपूर्वाऽवान्तरकिट्टितोद्वितीयसंग्रहकिट्टिप्रथमाऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टावेकोभयचयेनैकोनलोभप्रथमसंग्रहकिट्टिसर्वपूर्वाऽवान्तरकिट्टिराशिप्रमिताऽधस्तनशीपंचयैश्च हीनमेकाधस्तनावान्तरकिट्टिदलेन पुनरधिकं दलं दीयते । अत्रोभयचयगतदलं लोभप्रथमसंग्रहकिट्टिचरमपूर्वावान्तरकिट्टौ दत्तदलस्याऽनन्ततमभागमानं भवति । तथैव चरमपूर्वावान्तरकिट्टौ दत्ताऽधस्तनशीर्षचयगतदलमप्यनन्ततमभागमात्रं भवति । तथोभयोः कलापोऽप्यनन्ततमभागमात्रमेव भवति । अधस्तनावान्तरकिट्टिदलं त्वसंख्येयभागमानं भवति, अधस्तनावान्तरकिट्टिदलतो दीयमानमध्यमखण्डदलस्याऽसंख्येयगुणत्वात् । तेन लोभप्रथमसंग्रहकिट्टिचरमपूर्वाऽवान्तरकिट्टौ दत्तदलतो लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिप्रथमाऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टावसंख्येयभागेनाधिकमनन्ततमभागेन च हीनं दलं दीयते, अनन्ततमभागस्य स्वल्पत्वेन तस्मिन् व्यवकलितेऽपि लोभप्रथमसंग्रहकिट्टिचरमपूर्वावान्तरकिट्टितो लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिप्रथमा पूर्वाऽवान्तरकिट्टावसंख्येयभागेनाधिकं दलं दीयते।
लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिद्वितीयापूर्वावान्तरकिट्टावेकमध्यमखण्डमेकाधस्तनावान्तरकिट्टिदलमेकाधिकलोभप्रथमसंग्रहकिट्टिपूर्वापूर्वकिट्टिराशिन्यूनसर्वावान्तरकिट्टिराशिप्रमाणाश्चोभयचयाःप्रक्षिप्यन्ते । तेन लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिप्रथमाऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टितो लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिद्वितीयाऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टावेकोभयचयेन हीनं दलं दीयते । एकोभयचयदलस्य चाऽनन्तरपूर्ववर्त्यवान्तरकिट्टी दत्तदला- . ऽनन्ततमभागमात्रत्वादनन्तरपूर्ववर्त्यवान्तरकिट्टी दत्तदलतो-ऽनन्ततमभागेन हीनं दलं दीयते । एवमनन्तरानन्तरेण तावद् वक्तव्यम्, यावद् लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिचरमाऽपूर्वाऽवान्तरकिट्टिः ।
ततः परं लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिचरमापूर्वावान्तरकिट्टितो लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिप्रथमपूर्वावान्तरकिट्टयां लोभप्रथमसंग्रहकिट्टिपूर्वावान्तरकिट्टिराशिप्रमाणाधस्तनशीर्षचयन्यूनैकोभयचयाधिककाधस्तनावान्तरकिट्टिदलमात्रगाऽसंख्येयभागेन हीनं दीयते, यतो लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिचरमापूर्वावान्तरकिट्टयामेकमध्यमखण्डमेकोनलोभप्रथमसंग्रहकिट्टिपूर्वापूर्वावान्तरकिट्टिद्वितीयसंग्रहकिट्टयपूवाघान्तरकिट्टिराशिविरहितसर्वावान्तरकिट्टिराशिप्रमाणानुभयचयांश्च प्रक्षिपति स्म, लोभद्वितीयसंग्रहकिट्टिप्रथमपूर्वाऽवान्तरकिट्टयां त्वेकं मध्यमखण्डं लोभप्रथमसंग्रहकिट्टिपूर्वापूर्वाऽवान्तरकिट्टिद्वितीयसंग्रहकिट्टयपूर्वावान्तरकिट्टिराशिन्यूनसर्वावान्तरकिट्टिराशिप्रमाणानुभयचयान् लोभप्रथमसंग्रहकिट्टिपूर्वावान्तरकिट्टिराशिप्रमाणाधस्तनशीर्षचयांश्च निक्षिपति ।
ततः परं लोभप्रथमसंग्रहकिट्टिपूर्वावान्तरकिटिवदनन्तरानन्तरेणैका-ऽधस्तनशीर्षचयन्यूनैको
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org