Page Text
________________
२५४
ज्ञानार्णवः
[१४.२४749 ) संसर्गप्रभवा नूनं गुणा दोषाश्च देहिनाम् ।।
एकान्ततः स दोषाय स्त्रीभिः साधं विवर्धितः ॥२४ 750 ) पुण्यानुष्ठानसंभूतं महत्त्वं क्षीयते नृणाम् ।
सद्यः कलङ्कयते वृत्तं साहचर्येण योषिताम् ॥२५ 751 ) अपवादमहापङ्के निमज्जन्ति न संशयः ।
यमिनो ऽपि जगद्वन्द्यवृत्ता रामास्पदं श्रिताः॥२६ 752 ) अनन्तमहिमाकीर्णं प्रोत्तुङ्गं वृत्तपादपम् ।
वामाकुठारधारेयं विच्छिनच्याशु देहिनाम् ।।२७
749 ) संसर्ग-देहिनां प्राणिनां गुणाः । च पुनः । दोषाः नूनं निश्चितं संसर्गप्रभवाः संबन्धात् जाताः स्त्रोभिः सार्धं कृतः क्षणः कृतः प्रस्तावः । एकान्ततः एकान्तेन सदोषाय भवतीत्यर्थः ॥२४॥ अथ स्त्रोसंगे वृत्तभङ्गमाह।
750 ) पुण्यानुष्ठान-नृणां मनुष्याणां पुण्यानुष्ठानसंभूतं महत्त्वं क्षीयते । वृत्तं चारित्रं सद्यः कलक्यते । केन साहचर्यण योषिताम् । साहचर्येण संगेनेत्यर्थः ॥२५॥ अथ रामासंगिनामयशो दर्शयति ।
751 ) अपवाद-रामास्पदं श्रिताः स्त्रीगृहं प्राप्ताः वतिनोऽपि अपवादमहापङ्के निमज्जन्ति ब्रुडन्ति । क्व । अयशोमहाकर्दमे । कीदृशाः । जगद्वन्द्यवृत्ताः जगद्वन्दनीयचारित्राः। इति सूत्रार्थः ॥२६।। अथ स्त्रियः संगेन चारित्रं नश्यति ।
752 ) अनन्त-इयं वामाकुठारधारा स्त्रीपरशुधारा आशु शीघ्रं देहिनां वृत्तपादपं चारित्रवृक्षं विच्छिनत्ति । कीदृशम् । अनन्तमहिमाकीर्णं बहुतरमहिमाव्याप्तम् । कीदृशम् । प्रोत्तुङ्गमुच्चैस्तरमिति सूत्रार्थः ॥२७॥ अथ स्त्रोणां लोचनविकारमाह ।
प्राणियोंके गुण और दोष नियमतः संसर्गसे उत्पन्न होते हैं। परन्तु स्त्रियोंके साथ बढ़ाया गया वह संसर्ग सर्वथा दोषके लिए ही होता है। अभिप्राय यह है कि अन्य जनकी संगतिसे तो कुछ गुण और दोष दोनों ही उत्पन्न होते हैं, परन्तु स्त्रियोंकी संगतिसे केवल दोष ही उत्पन्न होते हैं ॥२४॥
पवित्र अनुष्ठानसे-सदाचरणसे-उत्पन्न हुआ मनुष्योंका माहात्म्य स्त्रियोंकी संगतिसे नष्ट हो जाता है तथा उससे उनका चारित्र शीघ्र ही दूषित हो जाता है ॥२५।।
जिन संयमी जीवोंका चारित्र लोकमें वन्दना करनेके योग्य होता है वे भी स्त्रीरूप. स्थानका आश्रय पाकर निन्दारूप गहरे कीचड़के भीतर डूब जाते हैं ।।२६।।
प्राणियोंका जो उन्नत चारित्ररूप वृक्ष अपरिमित महिमासे व्याप्त होता है उसे यह स्त्रीरूप कुठार ( फरसा ) की धारा शीघ्र ही छिन्न-भिन्न कर डालती है ।।२७||
२. N क्षीयते क्षणात् ।
१. M ] X Y R साधं कृतः क्षणम् , LT कृतक्षणः , S F V कृतक्षणं । ३. S T F VXRधारेव ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001696 |
| Book Title | Gyanarnav |
| Original Sutra Author | Shubhachandra Acharya |
| Author | Balchandra Shastri |
| Publisher | Jain Sanskruti Samrakshak Sangh Solapur |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 828 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Principle, Dhyan, & Yoga |
| File Size | 18 MB |