SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 279
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ १९० ज्ञानार्णवः [ ९.८538 ) विचासत्यसंदोहं खलैर्लोकः खलीकृतः । कुशास्त्रैः स्वमुखोद्गीणैरुत्पाद्य गहनं तमः ॥८ 532 ) जयन्ति ते जगद्वन्द्या यैः सत्यकरुणामये । अवश्चके च लोको ऽयं पथि शश्वत् प्रतिष्ठितः ॥९ 540 ) असद्वदनवल्मी:विशालविर्षसर्पिणी । उद्वेजयति वागेवं जगदन्तर्विपोल्बणा ॥१० 541 ) न सास्ति काचिद्व्यवहारवर्तनी न यत्र वाग्विस्फुरति प्रवर्तिका । ब्रुवन्नसत्यामिह तां हताशयः करोति विश्वव्यवहारविप्लवम् ॥११ 538 ) विचासत्य--खलैर्दर्जनेर्लोकः खलीकृतः दुर्जनीकृतः। किं कृत्वा। असत्यसन्दोहं समूहं विचर्च्य [अ]त्यज्य । पुनः किं कृत्वा । गहनं तमः उत्पाद्य । कैः। कुशास्त्रैः। कथंभूतैः । स्वमुखोद्गीणनिजवदनोक्तैरित्यर्थः ।।८।। अथ सत्यवादिनां स्वरूपमाह। 539 ) जयन्ति ते-ते जगद्वन्द्याः जयन्ति । यैर्जगद्वन्द्यः लोकोऽयं शश्वत् निरन्तरं पथि सन्मार्गे प्रतिष्ठितः स्थापितः। कीदृशे पथि । सत्यकरुणामये । सुगमम् । पुनः कोदृशे । अवञ्चके सरले । इति सूत्रार्थः ।।९॥ अथासत्यवचनस्वरूपमाह । 540 ) असद्वदन-बागेव जगत् उद्वेजयति पीडयति । कीदृशी वाक् । विशालविषसर्पिणी। सुगमम् । पुनः कीदशी। अन्तर्विषोल्बणा मध्यविष रौद्रा । क्व । असद्वचनवल्मीके* असत्यवचनसर्पस्थाने, इति सूत्रार्थः ।।१०।। अथ वचनव्यापकत्वमाह । वंशस्थछन्दः। 541 ) न सास्ति काचिद्-यत्र सा वाक् काचिन्न विस्फुरति । कीदृशी वाक् । व्यवहारवतिनो सर्वव्यवहारवर्तिनो । पुनः कीदृशो । प्रवर्तिनी प्रवर्तिका । इह जगति तां सत्यां वाचं ब्रुवन् दुष्ट मिथ्यादृष्टियोंने अपने मुखसे निकले हुए कुशास्त्रोंके द्वारा गहरे अन्धकारको उत्पन्न करके-अज्ञानान्धकारको फैला करके-असत्यसमूहकी विशेष चर्चा करते हुए विश्वको अपने समान दुष्ट बना लिया है ।। जिन साधु जनोंने इस लोकको सत्य व दयास्वरूप तथा वंचनासे रहित ( सरल ) मार्गमें निरन्तर प्रतिष्ठित किया है वे विश्वके वन्दनीय साधु जयवन्त होते हैं ॥९॥ दुष्ट जनों के मुखरूप बाँबीमें अवस्थित, अतिशय विषैली एवं भीतर तीव्र विषको धारण करनेवाली सर्पिणीके समान यह वाणी ही लोकको उद्विग्न करती है ॥१०॥ ऐसा कोई भी व्यवहारमार्ग नहीं है जहाँपर कि वाणी प्रवर्तक स्वरूपसे न प्रकाशमान होती हो । इसीलिए जो दुर्बुद्धि यहाँ उस असत्य वाणीको बोलता है वह समस्त व्यवहार ही लोप करता है। अभिप्राय यह है कि समस्त लोकव्यवहार वचनपूर्वक ही चलता है, इसलिए १. L विवेच्यासत्य । २ Y करुणामयैः । ४. All others except P M N वल्मीके । others except P वर्तिनी। ३.SF VCJX R अवञ्चकेऽपि, Y अवञ्चकैश्च । ५.]X Y R विशाला विष । ६. M वागेयं । ७. All Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org '
SR No.001696
Book TitleGyanarnav
Original Sutra AuthorShubhachandra Acharya
AuthorBalchandra Shastri
PublisherJain Sanskruti Samrakshak Sangh Solapur
Publication Year1977
Total Pages828
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Principle, Dhyan, & Yoga
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy