SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 200
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ -३१] १११ ४. ध्यानगुणदोषाः 319 ) ध्यानतन्त्रे निषिध्यन्ते नैते मिथ्यादृशः परम् । मुनयो ऽपि जिनेशाज्ञाप्रत्यनीकाश्चलाशयाः ॥२९ 320 ) योग्यता न यतित्वे ऽपि येषां ध्यातुमिह क्षणम् । अन्विष्य लिङ्गमेतेषां सूत्रसिद्धं निगद्यते ॥३०॥ तद्यथा321 ) यत्कर्मणि न तद्वाचि वाचि यत्तन्न चेतसि । यतर्यस्य स किं ध्यानपदवीमधिरोहति ॥३१ प्रज्ञा । च्युतभ्रमा नष्टभ्रान्तिः। तस्य महात्मनो ध्यानसिद्धिविनिश्चेया ज्ञातव्या। कीदृशी ध्यानसिद्धिः । साध्वी प्रधानेत्यर्थः ॥२८॥ अथ मिथ्यादृष्टीनां ध्याननिषेधमाह । ___319 ) ध्यानतन्त्रे-एते मिथ्यादृशः ध्यानतन्त्रे ध्यानशास्त्रे न केवलं निषेध्यन्ते । परं केवलम् । अपि पक्षान्तरे। मुनयो जिनेशाज्ञाप्रत्यनीकाः प्रतिकूलाः निषेध्यन्ते । पुनः कीदृशाः। चलाशयाः चलचित्ताः। इति सूत्रार्थः ।।२९।। अथ यतीनामपि ध्यानाभावमाह । ___320 ) योग्यता न-इह जगति यतित्वेऽपि योग्यता तेषां न, येषां यतीनां धातुं लिङ्गचिह्नमन्विष्य विलोक्य । सूत्रसिद्धिः सिद्धान्तप्रसिद्धिनिगद्यते कथ्यते । इति सूत्रार्थः ॥३०॥ अथ यतेानाभावकारणमाह । तद्यथा। 321 ) यत्कर्मणि न-यस्य यतेः कर्मणि यन्न तद्वाच्यपि न। यद्वाचि न तत् चेतस्यपि न । स यतिानपदवी किमधिरोहति । अपि तु नेत्यर्थः ॥३१॥ अथ संगिनां लाघवमाह । होती है जो एकान्तवादको छोड़कर दृढ़तासे अनेकान्तका आश्रय ले लेता है-उस महात्माके ही उत्कृष्ट ध्यानकी सिद्धि होती है, ऐसा निश्चय करना चाहिए ॥२८॥ ध्यानके व्यवहार में केवल ये मिथ्यादृष्टि ही निषिद्ध नहीं हैं, किन्तु अस्थिर अभिप्रायवाले वे मुनि भी निषिद्ध हैं जो कि जिनेन्द्र-आज्ञा (जिनागम )के विपरीत आचरण करते हैं ॥२९॥ जिनके मुनि अवस्थामें भी क्षणभर भी ध्यान करनेकी योग्यता नहीं है उनके उस आगमोक्त चिह्नको खोजकर यहाँ बतलाते हैं॥३०॥ वह इस प्रकार है-जिस मुनिके जो कुछ क्रियामें है वह वचनमें नहीं है-जो कहता कुछ है और करता कुछ अन्य ही है तथा जो वचनमें है वह मनमें नहीं है जो मनसे कुछ अन्य विचार करता है और वचनसे कुछ अन्य ही प्रगट करता है-वह मुनि क्या ध्यानके मार्गपर आरूढ़ हो सकता है ? नहीं हो सकता ॥३१।। १. J निषेध्यन्ते । २. Y न ते मिथ्या। ३. M N अन्वीक्ष्य लिङ्ग। ४. M N L F V B C]Y सूत्रसिद्धिनिगद्यते । ५. PM तद्यथा। . Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001696
Book TitleGyanarnav
Original Sutra AuthorShubhachandra Acharya
AuthorBalchandra Shastri
PublisherJain Sanskruti Samrakshak Sangh Solapur
Publication Year1977
Total Pages828
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Principle, Dhyan, & Yoga
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy