________________
१२]
प्राकृत-दीपिका
[द्वितीय अध्याय:
मुहरो । जघन - जहण । मेघः = मेहो। लघुः = लहू । नाथः = णाहो । गाथा 3 गाहा। कथम् = कह। कथा - कहा। रथ: - रहो। साधुः - साहू। बधिरःबहिरो। अधरः - अहरो। मधु = महु । प्रधान-पहाण । राधा-राहा। मुक्ताफलम्-मुत्ताहलं । सफलम् = सहलं । सभा-सहा । स्वभावः = सहावो। नभःगहं । प्रभातः - पहायो । आभरणम् = आहरणं ।
[विशेष--'फ्' का 'भ्' भी होता है। जैसे--सफलम् = सभलं । रेफः - रेभो।]
(ख) , ठ, इ> (क्रमशः) ड्, द, ल-टवर्गीय 'ट्, ठ, ड्' को क्रमशः 'ह, द, ल' आदेश होते हैं। जैसे-चेटी-चेडी। नटः - नडो। घटः = घडो । कुटिल:-कुडिलो। छटा-छडा । विटप:-विडवो। मठ:- मढो । शठ:-सढो। कठोर - कढोर। कठिनम् - कढिणं । कमठः = कमढो। कुठारः = कुढारो। गरुड: गरुलो। तडागो = तलायो । क्रीडा - कीला । ब्रीडा-वीला ।
[विशेष-१. सटा, शकट और कैटभ में 'ट्' को 'ढ्' होता है । जैसेसटा-सढा । शकट: सयढो । कैटभः- केढवो ।
२. स्फटिक के 'ट्' को 'ल' होता है। जैसे- स्फटिकः = फलिहो ।)
(ग)ब>व (विकल्प से)--अलाबू = अलावू, अलाऊ । सबल:-सवलो। शिबिका-सिविया ।
[विशेष--कबन्ध शब्द के 'ब' को 'म' या 'यू' होता है। जैसे-कबन्धःकमंधो, कयंधो।] १. टो डः । ठो ढः । डो लः । हे० ८. १. १९५, १९९, २०२. २. सटा-शकट-कैटभे ढः । हे० ८ १. १९६. ३. कैटभे भो वः । हे० ८. १. २४०. ४. स्फटिके ल: । हे० ९. १. १९७. ५. बो वः । हे० ८.१. २३७. ६. कबन्धे मयौ । हे० ८. १. २३९.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
