SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 102
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ समास] भाग १ : व्याकरण [७७ दयाए जुत्तो-दयाजुत्तो (दयायुक्तः ), जिणेण सरिसो-जिणसरिसो (जिनसदृशः) रसेण पुण्णो रसपुण्णो ( रसपूर्णः )। (ग) चउत्थी तप्पुरिस ( चतुर्थ्यन्त+प्रथमान्त )-कुभस्स मट्टिआकुम्भमट्ठिा ( कुम्भमृत्तिका घड़े के लिए मिट्टी ), लोयाय हिओ-लोयहिओ (लोकहितः), मोक्खाय गाणं मोक्खणाणं (मोक्षज्ञानम्), बंभणाय हिसंबंभणहिलं (ब्राह्मणहितम्), भूयाणं बली- भूयबली (भूतबलि: ), बहुजणस्स हिओबहुजणहिओ (बहुजनहितः), धम्ममंगलं (धर्म मङ्गलम)। (घ ) पंचमी तप्पुरिस-पञ्चम्यन्त+प्रथमान्त )-संसाराओ भीओ -संसारभीओ ( संसारभीत: संसार से भयभीत ), थेणाओ भीओ = थेणभीओ (स्तेनभीतः ), चोराओ भयं = चोरभयं ( चौरभयम् ), वग्धाओ भयं-वग्घभयं (व्याघ्रभयम् ), नगरनिग्गओ (नगरनिर्गतः), रिणमुत्तो (ऋणमुक्तः) । (ङ) छट्ठी तप्पुरिस (षष्ठ्यन्त+प्रथमान्त)-विज्जाए ठाणं विज्जाठाणं (विद्यास्थानम् विद्या का स्थान ), जिणाणं इन्दो जिणेदो ( जिनेद्रः ), कत्राऐ मुहं-कन्नामुहं (कन्यामुखम्), देवस्स थुई -देवत्थुई देवथुई ( देवस्तुतिः ), समाहिणो ठाणं- समाहिठाणं ( समाधिस्थानम् ), राजपुत्तो (राजपुत्रः), लेहसाला, (लेखशाला), देवमंदिरं, फलरसो। (च) ससमी तप्पुरिस ( सप्तम्यन्त+प्रथमान्त ) सहाए पंडिओ सहापंडिओ ( सभापण्डितः ), कलासु कुसलो कलाकुसलो ( कलाकुशलः -कलाओं में कुशल ), गरेसु सट्ठो+गरसेट्ठो ( नरश्रेष्ठः ), बंभणेसु उत्तमोबंभणोत्तमो (ब्राह्मणोत्तमः ), नाणम्मि उज्जओ- नाणोज्जओ ( ज्ञानोद्योतः ), जिणेसु उत्तमो-जिणोत्तमो ( जिनोत्तमः ), धम्मरतो, विसयासत्ति । (३) कम्मधारय (समानाधिकरण तत्पुरुष) समास इसमें दोनों पद प्रथमा विभक्ति में होते हैं, अतः इसे समानाधिकरण या प्रथमा तत्पुरुष भी कहते हैं । इसके कई प्रकार हैं । जैसे (क) विशेषण-पूर्वपद (विशेषण+विशेष्य)--पीअं वत्थं अथवा पीअं तं वत्वं अथवा पीअं च तं वत्थं च-पीअवत्थं (पीतवस्त्रम् - पीला कपड़ा); कण्हो Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001669
Book TitlePrakrit Dipika
Original Sutra AuthorN/A
AuthorSudarshanlal Jain
PublisherParshwanath Vidyapith
Publication Year2005
Total Pages298
LanguageHindi, Sanskrit, Prakrit
ClassificationBook_Devnagari & Grammar
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy