SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 352
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कारिका ८५] सुगत-परीक्षा २३९ $ २११. ननु च संवृत्तिरपि द्वेधा सादिरनादिश्च । सादिः स्वप्नसंवेदनादिः, सा बाध्यते । सुगतसंवेदनादिरनादिः, सा न बाध्यते संवृतित्वाविशेषेऽपीति चेत्, न; संसारस्याबाध्यत्वप्रसङ्गात्। स ह्यनादिरेव, अनाद्यविद्यावासनाहेतुत्वात्, प्रबाध्यते च मुक्तिकारणसामर्थ्यात् । अन्यथा कस्यचित्संसाराभावाप्रसिद्धिः । [संवेदनाद्वैताभ्युपगमे दूषणप्रदर्शनम् ] $ २१२. संवृत्त्या सुगतस्य वन्द्यत्वे च परमार्थतः किं नाम वन्द्य स्यात् ? संवेदनाद्वैतमिति चेत्, न; तस्य स्वतोऽन्यतो वा प्रतिपत्यभावादित्याह बाधित है और असंगत है। २११. योगाचार-बात यह है कि संवृत्ति दो प्रकारकी है-एक सादि और दूसरी अनादि । स्वप्नसंवेदनादि तो सादि संवृत्ति है, वह बाधित होती है और सुगतसंवेदनादि अनादि संवृत्ति है, वह बाधित नहीं होती। यद्यपि संवृत्ति दोनों हैं फिर भी उनमें उक्त ( सादि-अनादिका) भेद स्पष्ट है ? __ जैन-नहीं, इस तरह संसारकी अबाध्यताका प्रसंग आवेगा। स्पष्ट है कि संसार अनादि है, क्योंकि अनादि अविद्याकी वासनाका वह कारण है किन्तु मक्तिकारण-सम्यग्दर्शनादिकके सामर्थ्यसे बाधित-नाशित होता है। अन्यथा ( यदि संसारका उच्छेद न हो तो) किसीके संसारका अभाव प्रसिद्ध नहीं हो सकेगा। $ २१२, दूसरे, यदि सुगत संवृत्तिसे वन्दनीय माना जाय तो परमार्थतः कौन वन्दनीय है ? यह आपको बतलाना चाहिये । योगाचार-परमार्थतः संवेदनाद्वैत वन्दनीय है। जैन-नहीं, क्योंकि उसको न तो स्वयं प्रतिपत्ति होतो है और न किसी अन्य प्रमाणादिसे होती है। इस बातको आगे कारिकाद्वारा कहते हैं 1. मु स 'संवेदनाऽनादि' । 2. मुस'च' नास्ति । 3. मु स 'द्धः। Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001613
Book TitleAptapariksha
Original Sutra AuthorVidyanandacharya
AuthorDarbarilal Kothiya
PublisherBharat Varshiya Anekant Vidwat Parishad
Publication Year1992
Total Pages476
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Philosophy, & Epistemology
File Size9 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy