Gyanpramodika

SR No.: 001591
Original Sutra Author: Gyanpramod Gani
Author: R S Betai, Dalsukh Malvania, Nagin J Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1987
Total Pages: 274
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Literature
File Size: 11 MB

Page 73

ज्ञानप्रमोदगणिनिबद्धा एतादृशी कुःवसुधा विद्यते । किविशिष्टा १ रंभारामा-रमन्ते आसु ताः रंभाः, 'गृधरमीतिभः' [हे. उ. ३२७], रम्भन्ते इ ते वा । आरमंत्येष्वित्यारामाः, तासां रम्भाणां कदलीनां आरामाः उपचनानि यस्यां सा, तथा । पुनः किंलक्षगा? कमलारम्भाः -काम्यन्ते श्रिया तानि कमलानि; क लोलन्ति भूषयन्ति वा, केन मल्यन्त इति वा । तेषां आरम्भः उत्पादो °यस्यां सा, तथा । रामा रम्या । पुनः कोहशी? कुरबकाः अम्लानलोहितप्रसवाः तरुविशेषाः । तमेवार्थमुदाहृतवान् । शोणाम्लानः कुरबकः, अरुणा प्रीता च किंटिकेतिः उदहस्तैः कमलशोभा यत्र सा । पुनः किंविधा? रंभा वेधसः वदनात् विनिर्गताः स्वर्गिवध्वः । रमन्ते रामाः, या गीतकलाभिः रमयन्ति वा, ताः एव रामाः सीमन्तिन्यः यस्यां सा । पुनः किंभूताः ? नकुरकुरकुत्सितेत्येदंपर्यम् । पुनः कथंभूता? न विद्यन्ते बकाः यस्मिन् तत् अबकं बकरवगापेतं, के उदकं; 'मलमल्लि धारणे' इत्यतः मलति धारयति इति अबककमला । पुनः किंविशिष्टा? अरमत्यर्थ । भदुभिरा ईषद्बामा, किचिच्छ्यामा किंचित् श्वेताः कर्बुरा इत्यर्थः । रम्भारामा;1 पुनः किंभूताः १ कुः कुत्सितः खकः ध्वनियेषां ते कुरबकाः, न तथा अकुरबका: कमलाः । कं पवनम् । जनतः मलन्ति कमलाः, वाच्यबलात् तादृशाः कृष्णसारमृगाः यस्यां सा । इत्थमितरदपि यमकमवसातव्यम् ॥३०॥ अधुनोदितेनैव प्रकारेण पदयमकातिदेशनानि संयुतावृत्ताविह चरणचतुष्केष्वादिपदयमकं यथा
हारीतहारी ततमेष धत्ते शेवालसेवालसहंसमम्भः ।
जम्बालजं बालमलं दधानं मन्दारमन्दारववायुरद्रिः ॥३१॥ एषः एतीत्येषः, "इण गतौ" [ हे. व्या. २.१.५१-इणः ] इति अस्माद्धातो. 'एतेस्तुद' चेत्यने नौगादिकोऽदिः प्रत्ययः, तस्य तु डागमश्च । ततः एतत्शब्दनिष्पत्तौ प्रथमैकवचने सौत्यदाद्यत्व सत्वेषत्वे च रूपसिद्धी अध्याहितार्थनिर्देशकः । एषोऽत्यासन्नवी अद्रिः गिरिनारिनामा सानुमान् । अभ्भः - अं अतिनिम्नं प्रदेश अम्भः धत्ते । किंविशिष्टोऽद्रिः ? हारीतहारो-हरन्ति जीवान् हारोताः, हुगईतणहारिणं वर्म, मिताः वा मृदडू.कुराः शकुनविशेषाः, तैः हारी चेतोहारी । कीदृगम्भः ? ततं विस्तीर्णम् । पुनः किंलक्षणम् ? शेवालसेवालहंस- शेरते अभ्भसि शेवालानि जलशूकाः, निघ्नन्ति अवानं गच्छन्ति इति हंसा: मावावदीति सः; तेषां सेवाय अलसाः मन्थराः, हंसाः यस्मिन् तत्तथा । किंकुर्वाणम् ? जम्बाले चिकिले जायते स्म जम्बालजं पङ्कजम् । अलमत्यर्थ, दधानं बिभ्राणम् । कीडशोऽद्रिः ? मन्दारेति मन्यन्ते स्तूयन्ते देवः मन्दाराः, मन्द इयरति वा पारिजातकाः, तैः तरुविशेषः, मन्दारवः तनुनिःस्वनः, वायुर्यस्मिन् सः । मन्दारमन्दारववायुः इत्यनेनानिलस्य शीतादित्रैविध्यं दर्शितम् ॥३१॥ 19. उपमानानि-पा. 20. यस्यां सा...यत्र सा. इदं पा. ग्रन्थे नास्ति । 21. 'पुन: किंविशिष्टा...रम्भारामा:'-इदं व. पुस्तके नास्ति । 22. 'कि ? जंबाला नूतनां पा. पुस्तके व. पुस्तके च विशेषम् ।
'किं विशिष्टं ? जम्बालं नूतन' पु. पुस्तके विशेषम् ।