Tilakmanjari

SR No.: 001574
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanpal Mahakavi
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1991
Total Pages: 474
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Story
File Size: 11 MB

Page 381

३२६
शान्त्याचार्य-शानकलश-विरचितम्
शा०टि. इवोत्पातपवनेन सुतरां कृतः पल्कुल: एकत्र भीनध्वजेन समुद्रण, अन्यत्र कामेन । कीदृशेन ? उच्चापेनोच्चैस्तरजलेन, ऊर्ध्वधृतधनुषा च । उत्कलिकाभिः कल्लोलैः, उत्कण्ठाभिश्च । रक्षमारो. पद्रवादू एकत्र मारो मरणम् , अन्यत्र कामः । कर्णधारिण्या एकत्र 'पोतवाहकवत्या, अन्यत्र प्रशस्तकर्णयुक्तया । व्यापारितस्निग्धतारकया, एकत्र तारको नाविकः, अन्यत्र नयनकनीनिका । मानिनि एकत्र प्रमाणयुक्त, अन्यत्र साहङ्कारे । भ्रम भ्रान्ति, सन्देह च । नीता तरलतां परमान्तरङ्गालीभिमंत्पित नभसि एकत्र परमामुत्कृष्टां तरलतां 'तरङ्गालीमिः कल्लोलमालाभिः, अन्यत्रोत्कृष्टासन्नप्तखीभिस्तरलतां चञ्चलता नीता प्रापिता मा 'उत्प्लवस्वाकाशे । अहृदयेऽचेतने," . अन्यत्र झून्यचित्ते । उद्वेगावर्ते एकत्र 'प्रबलतरजलावर्ते, अन्यत्र विषादावर्ते । कन्दर्पपीडिता एकत्र 'जलदर्पबाधिता, अन्यत्र कामपीडिता । लघुताम् इत्यादीनि प्रायेण समर्थानि द्वयोरपि पदानि । अकुलीनताम् एकत्र अपृथिवी श्लिष्टाम् , अन्यत्र हीनवंशताम् । प्रवर्तिता च गुरुभिवृद्धतिरनिच्छन्त्यपि पतिष्यसि जराजर्जरदन्तपङ्क्ते: कस्यापि प्रान्तभूभृत: शिरसि एकत्र गुरुभिमहद्भिवृ वृद्धिंगतैर्मरुद्भिः13 प्रवर्तिता 1चालिता पतिष्यसि शिरसि मस्तके कस्य [अपि] प्रान्तभूभृतः प्रत्यन्तगिरेः । कीदृशस्य १ जराजर्जरदन्तपङ्क्तेवयोहानिशिथिलदन्ताकार प्रस्त(राजेः, अन्यत्र गुरुभिर्मातापितृभिर्वृद्वैर्वा महद्भिर्वा मातामहादिमिस्तैः प्रवर्तिता दत्ताऽनिन्छन्त्यपि अवाच्छन्त्यपि 15 कस्यापि जराजीर्णदशनराजेः प्रत्यन्तनृपस्य मस्तके पतिप्यसि तद्भार्या भविष्यसि । विफलकं केन! " एकत्र विगतफलकम्, अन्यत्र 17 निष्फलम । विधिना प्रकारेण, विधात्रा च । महागुणरत्नानां पात्रं 1 बृहत्त्विषापहारादिगुणमणीनां
ता०टि० विफलक निष्फलं, विगतफलक [च] । लब्धपताक [पताका] केतनं, सौभाग्य च; यदने
कार्थः-] 'पताकाध्वजे केतौ सौभाग्ये नाटकांशके । सानुशया सानौ शेते सा, सपश्चातापा [च । मदनायत्ता मत्तः सकाशाद् अनायत्ता, कामायत्ता वा । अनिन्धनेनाग्निा वडधानलेन, विरहेण च । हिमकरः चन्द्रः शशाङ्कः । अभिमतमङ्गनेपथ्यं बहुमतं शरीरनेपथ्यम् ; अगस्तु धर्मनौशिरसोः । ततोऽभिमतमङ्ग एव नेपथ्य यथा भवति तथा मम प्रार्थनामनुरुध्यसे [इति भावः] । द्विधाभाव भेद द्वैधीभावश्च । मानय बहुमानयेत्यर्थः । महीक्षितः
(1) B1 drops daara#7791. (2) B' drops 39-72. (3) BB'CS drops ofa. (4) BC व; Bdrops च. (5) Bf drops नीता......चञ्जलतां (6) S तरलतालीभिः. (7) B drops oतां तरडा०. (8) BC .स्ताकारो. (9) S ०विताने. (10) B प्रबलजनबलावत: BT प्रबलजवजल ०. (11) BC जलकंदर्प०. (12) B1 तिर्नेच्छन्त्यपि. (13) C_drops तैमरुद्भिः (14) B चातिताः-C पालिता. (15) B अनाका त्यपि. (16) BC विफलमे कत्र. S विकलकनकत्र, (17) BIBCS निःफलं. (18) B बृहद्वि०; C बृहवि०