________________
२५८ ]
[ स्वोपशवृत्ति-गुर्जरभाषाभावानुवादयुते जेहिं कया ववहारा, ण हु मण्णिज्जति अग्णरज्जेसु ।
अट्ठवि अकज्जकारी, दुव्यवहारी . इमे आसी ॥१५५॥ _ 'सो अंबिलो'त्ति । यस्य तु परुषया गिरा ययोक्तया शरीरं चिडचिडायते कार्यस्यव्यवहारस्य संसिद्धिर्न भवति सोऽम्लवचनयोगादम्ल इति ८ । अष्टाप्येते 'तदा' तस्मिन् काले निर्द्धर्माण आसीरन् ।।१५४।। 'जेहिंति । यैः कृता व्यवहाराः 'न हु' नैव मन्यन्तेऽन्यराज्येषु । अष्टाप्यकार्यकारिणो दुर्व्यवहारिण इमे आसीरन् तगरायां नगर्याम् ॥१५५॥
मनु न ४३ छ :
જેમ ખાટી વસ્તુ મેઢામાં જતાં શરીરમાં એક જાતનો કંપ થાય છે, તેમ જેની કઠોર વાણીથી બીજાના શરીરમાં કંપ થાય અને કાર્યની (=વિવાદના નિર્ણયની) સિદ્ધિ ન થાય તે અસ્લ (કઠોર) વચન બોલવાના કારણે અમ્લ છે. તે સમયે આ આઠે ધર્મ રહિત હતા. [૧૫૪] તેમણે આપેલો ન્યાય અન્ય રાજ્યોમાં માન્ય થતો ન હતો. તગરા નગરીમાં આઠે ય અકાર્ય કરનારા અને બેટે ન્યાય આપનારા હતા. [૧૫૫] तादृशानां दुर्व्यवहारिणामिहलोके परलोके च फलमाह
इहलौअम्मि अकित्ती, परलोए दुग्गई धुवा तेसिं । तित्थयराणाणाए, जे ववहारं ववहरंति ॥१५६।। तेण ण बहुस्सुओवी, होइ पमाणं अणायकारी उ ।। नाएण ववहरंतो, पमाणमण्णे जहा अट्ठ ॥१५७॥ पढमे उ पूसमित्ते, वीरे सिवकोटगे य अँजासे । अरहन्नग धम्मंतग, खंदिल गोविंदर्दत्ता य ॥१५८॥ एते उ कजकारी, तगराए आसि तम्मि उ जुगम्मि ।।
जेहिं कया ववहारा, अक्खोभा अन्नरज्जेसु ॥१५९॥ 'इहलोअम्मि'त्ति । ये तीर्थकराणामनाज्ञया व्यवहारं व्यवहरन्ति तेषामिहलोकेऽकीर्तिः सुव्यवहारिणा पराजितानां लोकैर्मायावित्वेन ज्ञातानां च स्यात् । परलोके च ध्रुवा तेषां दुर्गतिर्महापापोदयादिति ॥१५६।। 'तेण'त्ति । यत एवं दुव्यवहारिण इहलोकेऽकीर्तिः परलोके च ध्रुवा दुर्गतिः 'तेन' कारणेन बहुश्रुतोऽप्यन्यायकारी न भवति प्रमाणम् । न्यायेन पुनयवहरन् भवति प्रमाणम् , यथाऽन्ये तगरायां तस्यैवाचार्यस्याष्ट शिष्याः ॥१५७॥ 'पढमे उत्ति । प्रथमः पुष्पमित्रः १, द्वितीयो वीरः २, तृतीयः शिवकोष्ठकः ३, चतुर्थ आर्यासः ४, पञ्चमोऽर्हन्नका ५, षष्ठो धर्मान्तगः ६, सप्तमः स्कन्दिलः ७, अष्टमो गोषेन्द्रदत्तः ८ इति ॥१५८।। 'एते उ' त्ति । एते' अनन्तरोदिताः 'तस्मिन् युगे' तस्मिन् काले कार्यकारिणः' सुव्यवहारिणस्तगरायामासीरन् , यः कृता व्यवहारा अक्षोभ्या अन्यराज्येषु ॥१५९।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org