________________
गुरुतत्त्वविनिश्चये प्रथमोल्लासः ]
[ १२९ तेभ्योऽसङ्ख्येयगुणवृद्धानि स्थानान्यसङ्ख्येयगुणानि, गुणकारश्चेह कण्डकप्रमाणो ज्ञातव्यः, एकैकस्यानन्तगुणवृद्धस्य स्थानस्याधस्तात्प्रत्येकमसङ्ख्येयगुणवृद्धानि स्थानानि कण्डकमात्राणि प्राप्यन्त इति कृत्वा; अनन्तगुणवृद्धस्थानकण्डकस्य चोपरि कण्डकमात्राण्यसङ्ख्येयगुणवृद्धानि प्राप्यन्ते न त्वनन्तगुणवृद्धं स्थानम् , तेनोपरिष्टादेकस्य कण्डकस्याधिकस्य प्रक्षेपः । तेभ्योऽप्यसङ्ख्येयगुणवृद्धेभ्यः स्थानेभ्यः सङ्ख्येयगुणवृद्धानि स्थानान्यसङ्ख्येयगुणानि, तेभ्योऽपि सङ्ख्येयभागाधिकानि स्थानान्यसङ्ख्येयगुणानि, तेभ्योऽप्यसङ्ख्येयभागाधिकानि स्थानान्यसङ्ख्येयगुणानि, तेभ्योऽप्यनन्तभागवृद्धानि स्थानान्यसङ्ख्येयगुणानि । गुणकारश्च सर्वत्रापि कण्डकानामुपरि चैककण्डकप्रक्षेपः । एषा सझेपेण संयमश्रेणीप्ररूपणा कृता ॥१४५।। (સંયમસ્થાનોમાં અ૫બહુ જણાવે છે:-).
સંયમસ્થાન પશ્ચાનુપૂર્વથી સ્તક અને અસંખ્યાતગુણ છે. તે આ પ્રમાણે – અનંતગુરુવૃદ્ધ સંયમસ્થાને સર્વથી ચેડાં છે. કારણ કે તે સ્થાન માત્ર કંડક જેટલાં છે. તેનાથી (=અનંતગુણવૃદ્ધ સ્થાનોથી) અસંખ્યગુણવૃદ્ધ સંયમસ્થાને અસંખ્યગુણ છે.
અહીં ગુણાકાર કંડક પ્રમાણ જાણો. કારણ કે એક એક અનંતગુણવૃદ્ધ સ્થાનની નીચે પ્રત્યેક અસંખ્યગુણવૃદ્ધ સ્થાને કંડક જેટલાં મળે છે, અને અનંતગુણવૃદ્ધ સ્થાનના કંડકની ઉપર કંડક જેટલાં અસંખ્ય ગુણવૃદ્ધ સ્થાને મળે છે, પણ અનંતગુણવૃદ્ધ સ્થાન મળતું નથી. આથી ઉપરના એક કંડકને પૂર્વના કંડકમાં ઉમેરો થાય છે.
અસંખ્યગુણવૃદ્ધ સ્થાનેથી સંખ્યાતગુણવૃદ્ધ સ્થાને અસંખ્યગુણ છે. सध्यातशुधवृद्ध , सध्यातमा वृद्ध , " " सध्यातनाशवृद्ध , असन्यातलागवृद्ध"
" " असभ्यातक्षावृद्ध , मन तनावृद्ध , " "
અહીં બધા સ્થળે ગુણાકાર કંડક વત્તા એક કંડક એટલે જાણો. આ પ્રમાણે સંક્ષેપથી સંયમશ્રેણિનું વર્ણન કર્યું. [૧૫]
अथ प्रकृतं प्रस्तुमः, तत्र यदप्युक्तं देशविरतिकण्डकस्पर्श विना चारित्रास्पर्शनात्प्रतिमा. पालनादिक्रमनियतमेव चारित्रमिति दुरनुचरमेतदिति तत्राह
पत्ता अणंतजीवा, देसविरइकंडए वि मुत्तूणं । __ चरणं कयकरणस्स य, तुलणा तफासणागब्भा ॥१४६॥
'पत्त'त्ति । देशविरतिकण्डकानि मुक्त्वाऽपि अनन्तजीवाः 'चरण' चारित्रं प्राप्तास्तथाविधकर्मक्षयोपशमतो देशविरतिं विनापि चारित्रप्राप्तेरुत्तरोत्तरक्षयोपशमस्य बलवत्त्वात् , तदुक्तं पञ्चाशक एव-"ता कम्मखओवसमा, जो एयपगारमंतरेणावि । जायइ जहोइअगुणो, तस्स वि एसा तहा णेया ॥१॥" आवश्यकेऽप्युक्तम--"भागेहिं असंखिज्जेहि फासिआ देसविरईओ।" ગુ. ૧૭
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org