Page Text
________________
गुरुतत्त्वविनिश्वये प्रथमोल्लासः ]
[ १०३
કરતા નથી. આમ આલેાચનાના અભાવ, પ્રાયશ્ચિત્તના અભાવ, અશુદ્ધ આહાર લેવાનું બંધ ન કરવુ' એ લક્ષણાથી જાણી શકાય છે કે તે પશ્ચાત્તાપ કરતા નથી. આ પ્રમાણે વર્તન કરતા તે કેટલાક કાળ પછી ચારિત્રથી ભ્રષ્ટ થાય. [૧૦૯]
यस्तु मूलगुणान् विराधयति स सद्यः परिभ्रश्यति, अमुमेवार्थ सविशेषमाह-
मूलगुण उत्तरगुणे, मूलगुणेहिं तु पागडो होइ । उत्तरगुणपडि सेवी, संचयतोऽलेओ भस्से ॥ ११० ॥
'मूलगुण'ति । इह प्रतिसेवको द्विधा - मूलगुणप्रतिसेवक उत्तरगुणप्रतिसेवकश्च । तत्र मूलगुणप्रति सेवनायां वर्त्तमानः प्रकट एव प्रतीयते यथा चारित्रात्परिभ्रश्यति । उत्तरगुणप्रतिसेवी तु 'सञ्चयेन' बह्नपराधमीलनेन योऽशुद्ध ग्रहणादेरव्यवच्छेदः - परिणामस्यानुपरमस्ततः 'भ्रश्येत्' चारित्रात्परिभ्रंशमाप्नुयात् ॥। ११० ।।
જે ભૂલગુણાની વિરાધના કરે છે તે તુરત ચારિત્રથી ભ્રષ્ટ બને છે. આ જ વિષયને વિસ્તારથી જણાવે છે—
દાષા લગાડનારા મૂલગુણુ પ્રતિસેવી અને ઉત્તરગુણ પ્રતિસેવી એમ બે પ્રકારના છે. (૧) મૂલગુણમાં દોષો લગાડે તે મૂલગુણુ પ્રતિસેવી. (૨) ઉત્તરગુણમાં દષા લગાડે તે ઉત્તરગુણ પ્રતિસેવી. આ બેમાં મૂલગુણ પ્રતિસેવી જે રીતે ચારિત્રથી ભ્રષ્ટ બને છે તે સ્પષ્ટ જણાય છે. ઉત્તરગુણુ પ્રતિસેવી ઘણુા દોષો ભેગા થવાથી એટલે કે અશુદ્ધ ગ્રહણ આદિ બંધ ન કરવાથી=અશુદ્ધ ગ્રહણ આદિના પરિણામ ન અટકવાથી ચારિત્રથી ભ્રષ્ટ मने छे. [११०]
अत्रैवार्थे दृष्टान्तमाह-
अंतो भयणा बाहिं, तु णिग्गए तत्थ मरुदितो । मंडववत्थे
संकरसरिसवसगडे,
दितो ॥ १११ ॥ ‘अंतो’त्ति । इह सम्बन्धानुलोम्यतः प्रथममुत्तरार्द्ध व्याख्यायते - सङ्करः- तृणादिकचवर स्तद्दृष्टान्तो यथा— आरामो सारणीए पाइज्जइ । तीए वहतीए एगं तणं सयं लग्गं तं न अबणीयं । अन्नं लग्गं तं पि न अवणीयं । एवं बहूहिं लग्गंतेहिं तत्थ तेण आश्रयेण चिखलधूलीए संचओ जाओ तेण संचरण तं पाणियं रुद्धं अन्नओ गंतुं पय । ताहे सो आरामो को । एवमभिक्खणमभिक्खणं उत्तर गुणपडि सेवाएं अवराहसंचओ भवइ, तेण संजमजलं पवहमाणं निरुज्झइ, तओ चारित्तारामो सुक्कइ ॥ सर्षपशकटमण्डपदृष्टान्तो यथाशकटे मण्डपे वा काप्येकः सर्षपः प्रक्षिप्तः, स तत्र मातः, अन्यः प्रक्षिप्तः सोऽपि मातः, एवं प्रक्षिप्यमाणैः प्रक्षिप्यमाणैः सर्षपैर्भविष्यति स सर्षपो यस्तं शकटं मण्डपं वा भङ्क्षयति । एवं चारित्रेऽप्यशुद्धाहारग्रहणादिरेकोऽपराधः प्रक्षिप्तः स तत्रावस्थित कृतवान्, द्वितीयः प्रक्षिप्तः सोऽप्यवस्थितः, एवमपरापरैरुत्तरगुणापराधैः प्रक्षिप्यमाणैर्भविष्यति स उत्तरगुणापराधी येन
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001507 |
| Book Title | Gurutattvavinischay Part 1 |
| Original Sutra Author | Yashovijay Upadhyay |
| Author | Rajshekharsuri |
| Publisher | Jain Sahitya Vikas Mandal |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Prakrit, Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Principle |
| File Size | 30 MB |