________________
વલભીપુરની ઐતિહાસિક કીતિગાથા
વલભીપુર એ જૈન ધર્મ માટે, જૈન તીર્થ માટે તેમજ ગુર્જર રાષ્ટ્રના ઇતિહાસની દૃષ્ટિએ એક ઐતિહાસિક ક્ષેત્ર છે. આ નગરે કાળદેવતાની અનેક થપાટો ખાધી છે, તો અહીં ઇતિહાસ-પુરુષે વારંવાર પોતાનાં પડખાં બદલ્યાં કર્યાં છે. પુરાતત્ત્વવિદોને, વલભીપુર અને તેની આસપાસના પ્રદેશોમાંથી મળેલાં સેંકડો - ૨૫૦ કરતાંય વધારે - તામ્રપત્રોદાનપત્રો તેમજ આ પ્રદેશમાં ઠેર ઠેર વેરાયા પડેલા પુરાવશેષો આ વાતની ગવાહી પૂરે છે.
-
(૧) ઉપક્રમ
વલભીપુરનો એક યુગ હતો. મધ્ય ભારતમાં જેમ ઉજ્જયનીનો ડંકો વાગતો તેમ એક સમયે ગુજરાત, સૌરાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન આ બધાના સંમિલિત સ્વરૂપ સમા પશ્ચિમ ભારતમાં વલભીપુરનો પણ ડંકો બજતો હતો. રાજા શિલાદિત્ય, ધ્રુવસેન, ધરસેન વગેરે ઇતિહાસપ્રસિદ્ધ રાજાઓ અને તેમના વિવિધ રાજવંશોએ, આ વલભીપુરને, પોતાના
૬
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
