________________
उदा०
शब्दार्थ
छाया
अनुवाद
एक्कसि सील-कलंकिअहँ दिज्जहि पच्छित्ताइँ । जो पुणु खंडइ अणुदिअहु तसु पच्छित्ते काई । एक्कसि-एकशः । सील-कलंकिअहँ-शोल-कलङ्कितानाम् । दिजहि - दीयन्ते । पच्छित्साइँ-प्रायश्चित्तानि । जो-यः । पुणु-पुनः । खंडइखण्डयति । अणुदिअहु-अनुदिवसम् । तसु-तस्य । पच्छित्ते-प्रायश्चित्तेन । काइ-किम् । एकशः शील-कलङ्कितानाम् प्रायश्चित्तानि दीयन्ते । यः पुनः अनुदिवसम् (शोलम् ) खण्डयति तस्य प्रायश्चित्तेन किम् । एक बार शील कलंकित किया हो उसे प्रायश्चित्त दिये जाये', परन्तु जो
हर रोज़ (शील) खंडित करे उसे प्रायश्चित्त (दे कर भी) क्या (होगा) ? 429 अ-डड-डुल्लाः स्वार्थिक-क-लुक् च ।।
'अ', डित् 'अड', डित् 'उल्ल', और स्वार्थिक 'क' का लोप । अपभ्रंशे नाम्नः परतः स्वार्थे 'अ', 'उड', 'डुल्ल' इत्येते त्रयः प्रत्यया भवन्ति तत्सन्नियोगे स्वार्थे क-प्रत्ययस्य लोपश्च । अपभ्रंश में संज्ञा के बाद स्वार्थिक 'अ', डित् 'अड', डित् 'उल्ल' ये तीन प्रत्यय आते हैं और उनके संयोग से स्वार्थिक 'क' प्रत्यय का
लोप होता है । उदा० (१) विरहाणल-जाल-करालिअउ पहिउ पंथि जं दिदउ ।
तं मेलवि सम्वहि पंथिअहि सो-जि किअउ अग्गिट्ठर ॥
वृत्ति
হাগ।
विरहाणल-जाल-करालिअउ-विरहानल-ज्वाला करालितकः (= पीडितः ।) पहिउ-पथिकः । पंथि-पथि । ज-यद् । दिट्ठउ-दृष्टकः ( = दृष्टः) । तंतद् । मेलवि-मिलित्वा । सबहि-सवैः । पंथिअहि-पथिकैः । सोजि-सः एव । किअउ-कृतकः ( = कृतः) । अग्गिट्ठउ = अग्निष्ठिका (= अङ्गारधानी)। यद् विम्हानल-ज्वाला-पीडितः पथिकः पथि दृष्टः, तद सवै: पथिकैः मिलिरका सः एव अङ्गारधानी कृतः ।
छाया
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
