________________
'ति' आदि (प्रत्यय लगने पर,) भविष्य अर्य विषयक काल के 'स्य' का विकल्प में 'स' होता है ।
शब्दार्थ
उदा० दिअहा जंत झडप्पडहि पडहि मणोरह पच्छि ।
जं अच्छइ तं माणिअइ होसइ' करतु म अच्छि । दिअहा-दिवसाः । जति-यान्ति । झडप्पडहिं (दे.)-वेगैः । पडहिं - पतन्ति । मणोरह-नोरथाः । पच्छि-पश्चात् । -यद् । अच्छह-अस्ति । तं-तद् । माणिअइ-मान्यते ( = भुज्यते)। होसइ-भविष्यति । करतु
कुर्वन् । म-मा । अच्छि-आस्स्व ।। छाया दिवसाः वेगैः यान्ति, मनोरथाः (तु) पश्चात् पतन्ति । (अतः) यद् अस्ति
तद् भुज्यते ( = भुञ्जीत) । 'भविष्यति' (इति) कुर्वन् मा अस्स्व ॥ अनुवाद दिन कटाकट भाग रहे हैं, (और) मनोरथ पीछे रह जाते हैं)। (तो) जो
है उसका मजा ले लें, ( = ले, और) 'देखेंगे, (होगा)' कहता बैठा
मत रह । वृत्ति पक्षे 'होहिइ' । इसके अन्यपक्ष में, (होसइ के बदले) 'होहिइ' (होता है)।
क्रियेः कीसु ॥ 'क्रिये' का 'कीसु' । वृत्ति 'क्रिये' इत्येतस्य क्रियापदस्थापभ्रंशे ‘कीसु' इत्यादेशो वा भवति ।
'क्रिये' इस क्रिया ( = आख्यातिक रूप) का अपभ्रंश में 'की' ऐसा
आदेश विकल्प में होता है । उदा० (१) संता भोग जु परिहाइ तसु कंतहों बलिकीसु ।
तसु दइवेण वि (?) मुंडियउँ जसु खल्लिहडउँ भीम् ॥
389
शब्दार्थ
संता-सतः । भोग-भोगान् । जु-यः । परिहरइ-परिहरति । तमुतस्मै । कंतों-कान्ताय । बलिकीसु-बलीक्रिये । तसु-तस्य । दइवेणदैवेन । वि-अपि । मुडियउँ-मुण्डिताम्, मुण्डितम् । जसु-यस्य । खल्लिहडउँ (दे.)-खस्वाटम् । सीसु-शीर्षम् ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
