________________
[ 30 ]
नव-घण-मालिअ त्ति कलिउं विहत्थओ,
सजल - विलोअणेहिं पहिआण सत्थओ |
गिम्हे दव- हुआस-मसि - मलिण - सामलिं,
पेच्छइ हंत विंझ - सिहराण 'आवलिं' ॥ ९०
'अरेरे! ग्रीष्मकाळमां ज्यां शाल्मली तरुओ दावानळने लीधे मश जेवां मलिन बनी गयां छे तेवी विंध्यपर्वतनी शिखरमाळाने, ते वर्षाऋतुनां पहेलां वादळ होवानुं मानी लईने विह्वळ बनेला प्रवासीओ सजळ नेत्रे जोई रह्या छे ।' विनता
जेमां प्रत्येक चरणमां छ चतुष्कल, एक पंचकल अने एक गुरु होय तथा बेकी स्थाने जगण के चार लघु होय, ते छंदनुं नाम विनता । विनतानुं उदाहरण :
मुह - सिरि-कलाव - निज्जिअ - दिवायर - निसायरं तइलोक्क-वई,
अक्खलिअ - सुद्ध - झाणाणलेण निद्दड्ड-सयल - कम्मुग्गइं । 'विणया 'मरिंद- मणि-मउड-कंति- पब्भार- पल्लविअ चरणयं,
तं अणुसरामि भव- जलहि- तारणं वद्धमाणमिह सरणयं ।। ९१ 'जेणे पोतानी अपार मुखशोभाथी सूर्य अने चंद्रने पराजित कर्या छे, जे त्रिभुवनपति छे, जेणे एकाग्र शुद्ध ध्यानरूपी अग्निथी बधा कर्मप्रकारोना उद्भवने बाळी मूक्यो छे, जेनां चरणो वंदन करता इंद्रोना मुकुटमणिनी अपार कांतिथी पल्लवारुण बन्यां छे तेवा, भवसागरने तरवा माटे शरणरूप वर्धमान तीर्थंकरनुं हुं स्मरण करुं छं ।'
विलासिनी
जेमां प्रत्येक चरणमां बे त्रिकल, एक चतुष्कल अने बे त्रिकल होय, ते छंदनुं नाम विलासिनी ।
विलासिनीनुं उदाहरण :
मत्त- कोइला - महुर- भासिणी, हसइ किं पि सा जइ 'विलासिणी' | दोहि हुंति सोहग्ग-लहिआ, मल्लिआ तह य चंद-- जोहिआ ॥ ९२
'ज्यारे ते मदमत्त कोकिलना जेवी मधुरभाषी विलासिनी सहेज स्मित करे छे, त्यारे मल्लिका अने चंद्रनी ज्योत्स्ना बनेनी सुंदरता झांखी पड़ी जाय छे ।'
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org