________________
चोथो अध्याय आर्या-गलितक-खंजक-शीर्षक-वर्णन
आर्या प्रकरण आर्या के गाथा
जेना प्रत्येक अर्धमां सात चतुष्कल अने एक गुरु होय ते आर्या ।
आमां एटलो अपवाद छे के, पूर्वार्धमां छठ्ठो चतुष्कल जगण अथवा चार लघु होय छ । उत्तरार्धमां छठ्ठा चतुष्कलने स्थाने मात्र एक लघु होय छे ।
आर्यामां चरणविभाग होतो नथी । आथी नीचेना जेवां उदाहरणोमां, 'द्वीपादन्यस्मादपि' एमां, अंत्य लघु विकल्पे गुरु गणी शकाय छे' ए नियमनो आधार लईने 'पि'ने गुरु गणी न शकाय । ए उदाहरण नीचे मुजब छे :
द्वीपादन्यस्मादपि, मध्यादपि जलनिधेर्दिशोऽप्यन्तात् । आनीय झटिति घटयति, विधिरभिमतमभिमुखीभूतः ॥१
_ 'जो विधाता अनुकूळ थयेलो होय तो इष्ट वस्तु, द्वीपान्तरमांथी, समुद्रनी वच्चेथी-अरे दिशाओने छेक छेवाडेथी पण झटपट लावीने उपलब्ध करे छे ।'
नोंध : संस्कृत सिवायनी भाषाओमां 'आर्या' 'गाथा' कहेवाय छे । आर्यानुं उदाहरण :
उपदिश्यते तव हितं यदि वाञ्छसि कुशलमात्मनो नित्यम् । मा जातु दुर्जन-जन -ष्वार्या- 'चरितं प्रपद्यस्व ॥ २ ___ 'जो तुं सर्वदा पोतानुं कुशळ वांछतो होय तो दुर्जनोनी वच्चे तुं कदी पण आर्यजन- आचरण न आदरतो - एवो अमारो तने हितोपदेश छ ।' प्राकृत भाषामां पण :
कलसभव-तवस्सि-चुलुअ-पूरण-मेत्ते-वि मुणिअ-मज्झाण । जलहीण कहं सरिसा, सया अंगाहा' महप्पाणो ॥ ३
'सदा ये अगाध एवा महात्माओनी, अगस्त्यनी मात्र अंजलिने भरतां जेमनुं मध्य जणाई आव्युं छे (= हृदय प्रकट थई गयुं छे) तेवा समुद्रो साथे तुलना कई रीते करी शकाय?' पैशाची भाषामां पण :
पनमध पनय-पकुप्पित-गोली-चलनग्ग-लग्ग-पतिबिंबं ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org