________________
प्रथमः सर्गः
२३ जलकणवृष्टयो जायन्ते तानि तमालधारागृहाणि तेषां श्रेणीभिः । (२) ग्रीष्मेण ग्लानिं
प्राप्नुवद्वनश्रियाः । (३) शीतलताकृते । (४) कृताभिः ॥८६॥ हील० बभे० । भाद्रपदस्याम्बुधरो मेघस्तद्वदाचरन्तीभिस्तापिच्छतरूणां धाराभिर्यत्रविशेषकृतजलधाराभिरु
पलक्षितानां गृहानां(णां) धोरणीभिः रेजे । उत्प्रेक्ष्यते । तपर्तुना ताम्यन्ती ग्लानि गच्छन्ती तनुः शरीरं
यस्यास्तादृश्या वनश्रियाः शीतलताकृते । कृताभिराज्जनैस्तया वा ॥८८॥ हीसुं० १श्रीहीरवीक्षोत्सुकिता इवान्तर्नेत्राणि विस्मेरमणीचकानि ।
धाराकदम्बा दधतेऽत्र सत्रा सान्दापनिद्रत्कुटजावनीजैः ॥८७॥ (१) श्री हीरकुमारं द्रष्टमुत्कंठिताः । (२) ये जलधरधारासारमधिगम्य प्रफुल्लन्ति ते धाराकदम्बाः।
(३) सार्धम् । (४) स्निग्धविनिद्रवगिरिमल्लिकातरुभिः “कुडउ" इति प्रसिद्धाः ॥८७।। हील० श्रीहीर० । स्निग्धा विकसन्तो ये कुटजा गिरिमल्लिका एवावनीजास्तैः सत्रा सह धाराभिराहताः
कदम्बाः विकचानि मणीचकानि कुसुमानि धारयन्ति । उत्प्रेक्ष्यते । अन्तश्चित्ते श्रीहीरकुमारस्य दर्शने
उत्कण्ठिताः सन्तो नेत्राणीव दधते ॥८९॥ हीसुं० 'सप्तच्छदान्स्पद्धितदानगन्धानरोलम्बस्रोलाकुलितान्विलोक्य ।
"विरोधिकुम्भिभ्रममा दधाना धावन्ति मुग्धा इह सिन्धुरेन्द्राः ॥४८॥ (१) सप्तपर्णान् द्रुमविशेषान् । (२) स्पर्धायुक्तः कृतः गजगण्डस्थलगलन्मदजलपरिमलो यैः । (३) भृङ्गध्वनिभिर्व्याकुलीकृतान् । ( ४ ) प्रतिगजबुद्धिम् । (५) धारयन्तः कुर्वन्तो वा। 'भूयो बभौ दर्पणमादधाना' तद्वृत्तौ बिभ्राणेति कुमारसंभवसप्तमसर्गषड्विशतितमवृत्ते(त्तौ)
॥८८॥ हील० सप्त० । स्पर्द्धाविषयीकृतो मदगन्धो यैस्तादृशान् । 'पुनः भ्रमरगुञ्जितैः सशब्दान् । तादृशान्सप्त
पर्णवृक्षान्दृष्ट्वा वैरिकरिभ्रान्ति कुर्वाणा मदोद्धततया मूर्खाः सन्तो यन्निकुञ्जे हस्तिनो धावन्त्यभिमुखं
गच्छन्ति ।। ९०॥ हीसुं० शाखाविशेषोन्मिषितप्रसूनान् शार्दूलबालानि[व] लोद्रसालान् ।
दृष्ट्वा हृदुत्पिञ्जलितैनिकुञ्जे ललङ्घिरे 'तत्ककुभः कुरङ्गैः ।।८९।। (१) शिखाग्रेषु स्मितकुसुमानि । (२) व्याघ्रडिम्भान् । (३) हृदये भृशमाकुलितैः । (४)
उल्लविताः । (५) वनदिक्प्रदेशाः । (६) भयात्पलायितैः ॥८९॥ हील. शाखा० । तेषां लोद्रद्रुमाणां दिशो मृगैरुल्लङ्किताः । पलायितैरित्यर्थः । किंभूतैः कुरङ्गैः ?। शाखाग्रेषु
विकसितानि पुष्पानि(णि) येषां तादृशान्लोद्रवृक्षान् सिंहशावकान् इव दृष्ट्वा हृदि आकुलितैः ॥११॥ हीसुं० 'पङ्क्तिप्ररुद्वैः प्रचलत्पतङ्गपोतैः प्रियङ्गप्रकरैर्बभेऽस्मिन् ।
वनश्रियाः प्रावरणैरिवान्त विच्छित्तिमद्भिस्तुहिनद्विषद्भिः ॥९०॥ 1. इति वर्षा हिल० 2. ०बरावकुलि० हीमु० । 3. इति शरत् हील० । 4. इति हेमन्तः हील० ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org