________________
२१३
पणपण्णासइमो णिधाणज्झाओ पुव्वाधारितेसु य सव्वप्पसूतेसु पुप्फ-फलेसु पुरिसेसु य पुत्तसारं बूया । एतेसु चेव थीणामेसु कण्णेयेसु कण्णासारं बूया । इति मित्तसारो विण्णेयो भवति ।
तत्थ इस्सरियसारे पुव्वाधारिते इस्सरियसारं दुविधं आधारए-अव्वत्तं सुव्वत्तं चेति । तत्थ सुव्वत्तो अधिकरणं णायकत्तं अमच्चत्तं रौयत्तं वेति । तत्थ अव्वत्ते इस्सरियसारे पेस्साणं रायपुरिसस्स य पेस्सत्तं बूया । तत्थ अव्वत्सु पच्चवरकायेसु चेव संसयं मज्झिमाणंतरेसु पेस्साणं रायपुरिसस्स णिस्सियं इस्सरियसारं बूया । मज्झिमकायेसु थाणप्पत्तं 5 अधिकरणत्थं बूया । कायमंतेसु सेणापतिं वा अमच्चं वा णायकं वा बूया । एतेसु चेव आहारेसु रायिणं बूया । धुत्ताहि यथाणज्झाये थाणोवलद्धीहिं इस्सरियसारं बूया । इति इस्सरियसारो विण्णेयो ।
तत्थ विज्जासारे पुव्वाधारिते सव्वबुद्धिरमणेसु सव्वविज्जासत्थगते य पडिव - सद्दपादुब्भावेसु चेव विष्णेयाणं सत्थाणं वा विज्जासारं बूया । तत्थ कायमंतेसु विज्जासारं गतं बूया । मज्झिमकायेसु उत्तमाणंतरेसु य विज्जाविस्सुयं बूया । मज्झिमेसु मज्झिमं बूया । मज्झिमाणंतरकायेसु मज्झिमजहण्णसारेसु य असमत्तविज्जं बूया । पच्चवरकायेसु 10 जहण्णेसु य विज्जाविलंबितं बूया, विज्जाछित्तं वा बूया । इति विज्जासारो विण्णेयो ||
॥ इति खलु भो ! महापुरिसदिण्णाए अंगविज्जाए [ सारा ] सारो णामाज्झातो वक्खातो चउपन्नासतिमो सम्मत्तो ॥ ५४ ॥ छ ॥
[ पणपण्णासइमो णिधाणज्झाओ ]
णमो भगवतो जसवतो महापुरिसस्स । अधापुव्वं खलु भो ! महापुरिसदिण्णाय अंगविज्जाय णिधाणं 15 णामाज्झायं । तं खलुं वक्खायिस्सामि । तं जधा-तेत्थ अत्थि णिहाणं णत्थि णिहाणं ति पुव्वमाहारयियव्वं भवति । तत्थ अब्भंतरामासे दढामासे णिद्धामासे सुद्धामासे अत्थि णिहाणं ति बूया । तत्थ बज्झामासे चलामासे लुक्खामासे कण्हामासे तुच्छामासे अत्थि ( णत्थि ) णिहाणं ति बूया ।
तत्थ अत्थि णिधितं ति पुव्वमाधारिते णिधितमद्वविधमादिसे । तं जधा - भिण्णसतपमाणं भिण्णसहस्सपमाणं सैयसहस्सपमाणं कोडिपमाणं अपरिमियपमाणमिति । कायमंतेसु उम्मट्ठेसु अपरिमियणिहाणं बूया । 20 अपुण्णामेसु अब्धंतरामासे दढामासे णिद्धामासे सुद्धामासे पुण्णामासे य समं बूया । भिण्णे दसक्खे पुब्बांधारिते दो वा चत्तारि वा अट्ठ वा बूया । समे पुव्वाधारिते दसक्खे वीसं वा [ चत्तालीसं वा] सट्ठि वा असीति वा बूया । वीसासु समासु पुव्वाधारितासु दो वा चत्तारि वा छ वा अट्ठ वा सताणि बूया । तधा सहस्साणि तधा सयसहस्साणि तधा कोडीओ तधा अपरिमिते एतेण बीयगमेण दसक्खभिण्णादी जाव अपरिमितो त्ति सव्वं समे आधारित समणुगंतव्वं भवति । तत्थ थीणामेसु चलेसु लुक्खेसु बज्झेसु सुक्केसु णीहारेसु समग्गेसु चेव सद्द - रूवपादुब्भावेसु विसमोपलद्धीसु 25 चेव विसमं बूया । तत्थ भिण्णे दसक्खे विसमे पुव्वाधारिते एक्कं वा तिण्णि वा पंच वा सत्त वा णव वा बूया । दसक्खे पुव्वाधारित दस वा तीसं वा पण्णासं वा सत्तरिं वा णउतिं वा बूया । एवं भिण्णसत्तप्पमाणे विगले दसक्खेसु पुव्वाधारितेसु सव्वमणुगंतव्वं भवति । तत्थ सतप्पमाणे विगले पुव्वमाधारिते सयं वा तिण्णि वा सताणि च वा सताणि ष्∞ सत्त वा सयाणि णव वा सयाणि बूया । एवं भिण्णसहस्सप्पमाणविगलेसु एतेसु पुव्वाधारितेसु समणुगंतव्वं
१ रायितं हं० त० ॥ २-३ हस्तचिह्नन्तर्गतः पाठसन्दर्भ: हं० त० एव वर्त्तते ॥ ४ तत्थ पु सि० ॥ ५ वीयरागेण हं० त० ॥ ६० एतच्चिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० नास्ति ॥
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org