________________
चउपण्णासइमो सारासारज्झाओ
२११
उज्जुभागेसु मणुस्सजोणीगतं उप्पायं बूया । तं (ति) ज्जंभागेसु तिरिक्खजोणीगतं उप्पायं बूया । Do सव्वचउप्पदेसु य चउरस्सेयु य चउक्सु चतुप्पदोपकरणे चतुप्पदणामधेज्जे थी - पुरिसउवकरणगते चतुप्पयगतं उप्पायं बूया । तत्थ उद्धंभागेसु चलेसु य सव्वपक्खिगते उवकरणे पक्खिउवकरणेसु पक्खिणामधेज्जे थी - पुरिसउवकरणगते पक्खिगतं उप्पायं बूया । तत्थ दीहेसु कण्हेसु सव्वपरिसप्पोवकरणे परिसप्पणामधेज्जथी - पुरिसेउवकरणगते चेव परिसप्पगतं उप्पायं बूया । णिद्धेसु सव्वजलचरेसु सव्वमच्छेसु सव्वजलेसु थी - पुरिसउवकरणगते चेव मच्छगतं बूया । सव्वबीयगते कीडकिविल्लगगए 5 कीडकिविल्लगगतं उप्पायं बूया । तत्थ बालेयेसु पजातं उप्पायं बूया । तत्थ छिण्ण- भिण्ण- कोहेंतसद्दे पासाद-गोपुरऽट्टालग—इंदधय-तोरणगतं वा उप्पायं बूया । अग्गेयेसु पागार - गोपुर - ऽट्टालग कोट्ठागारौ -ऽऽयुधाकार - आयतण - चेतिएँसु अग्गि-जलण-धूमपादुब्भावेण विज्जुपतणगतं उप्पातं बूया । णिद्धेसु उदकवाहेक अणादके उदकपादुब्भावेण अपवातकअकाल अनंत अणंततिमिरपादुब्भावेणं वा बूया । पुधूसु अज्जीवेसु सव्वभायणपडिरूवगयं चेव भायणगतं उप्पातं बूया । जाणेसु सव्वजाणोपलद्धीयं जाणगतं उप्पायं बूया । किसेसु वत्थ - परिच्छदगतं उप्पायं बूया । थूलेसु थलगतं 10 वा पल्लेकगतं वा उपायं उट्टिकगतं अरंजरगतं वा बूया । सामेसु सव्वआभरणगते य आभरणगतं उप्पायं ब्रूया । तिक्खेसु सव्वसत्थगते चेव सत्थगतं उप्पातं बूया । अब्भंतरेसु णगरगतं उप्पायं बूया । अब्भंतरब्धंतरेसु अंतेपुरगतं उप्पायं ब्रूया । बाहिरब्भंतरेसु बाहिरिकागतं उप्पायं बूया । बाहिरेसु जणपदगतं उप्पायं बूया । गहणेसु उप्पायं ब्रूया । उवग्गहणेसु आरामगतं उप्पायं बूया । एवं आमास - सद्द - रूव-रस-गंध-फासपाउब्भावेसु अंतलिक्खभोम्मा चउव्विधो उप्पातो आधारयित्ता आधारयित्ता यधुत्ताहिं उवलद्धीहिं उवलद्धव्वो भवति ॥
॥ इति खलु भो ! महापुरिसदिण्णाय अंगविज्जाय उप्पातो णामाज्झायो तिपण्णासतिमो सम्मत्तो ॥ ५३ ॥ छ ॥
[ चउपण्णासइमो सारासारज्झाओ ]
णमो भगवतो जसवतो महापुरिसस्स । अधापुव्वं खलु भो ! महापुरिसदिण्णाय अंगविज्जायँ सारासारो णामाज्झायो । तं खलु भो ! तमणुवक्खायिस्सामि । तं जधा - तत्थ अत्थि सारो णत्थि सारो त्ति पुव्वमाधारयितव्वं 20 भवति । तत्थ अब्भंतरामासे दढामासे णिद्धामासे सुद्धामासे पुण्णामासे पुण्णामधेज्जामासे सारवंतो त्ति बूया । तत्थ बाहिरामासे चलामासे लुक्खामासे कण्हामासे तुच्छामासे णपुंसकामासे असारवंतो त्ति बूया ।
15
तत्थ सारगते पुव्वाधारिते सारं चतुव्विधमाधारये - धणसारं १ मित्तसारं २ इस्सरियसारं ३ विज्जासारमिति ४ । तत्थ अब्धंतरेसु धणमंतेसु य धणसारं बूया १ । तत्थ महापरिग्गहेसु सव्वमित्तगते य मित्तसारं बूया २ । तत्थ सव्वइस्सरियगए सव्वरायगए सव्वविजयगए य इस्सरियसारं बूया ३ । तत्थ बुद्धिरमणेसु सव्वसत्थबुद्धिगते य 25 विज्जासारं बूया ४ । तत्थ उत्तमेसु उत्तमो धणसारो वा मित्तसारो वा इस्सरियसारो वा 4 विज्जासारो वा Do विष्णेयो । मैज्झिमेसु मज्झिमो धणसारो वा मित्तसारो वा इस्सरियसारो वा 01 विज्जासारो वा Do विणेयो । मज्झिमाणंतरेसु मज्झिमाणंतरो धणसारो वा मित्तसारो वा इस्सरियसारो वा विज्जासारो वा विण्णेयो । तत्थ पच्चवरे पच्चवरो धणसारो वा मित्तसारो वा इस्सरियसारो वा विज्जासारो वा विण्णेयो ।
अंग० १९ Jain Education International
१ ० ० एतच्चिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० नास्ति ॥ २ सगते उवकरणे गते हं० त० विना ॥ ३ 'रायमकाराआववणचेति हं० त० विना ॥ ४ एसु वण्णजलण सि० । एसु थीयजलण सं ३ पु० ॥ ५ 'हकं अणोद' हं० त० ॥ ६ बाहिरगतं हं० त० ॥ ७ य सारो णामा हं० त० ॥ ८ हस्तचिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० एव वर्त्तते ॥ ९० bo एतच्चिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० नास्ति ॥ १० हस्तचिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० एव वर्त्तते ॥ ११०० एतच्चिह्नान्तर्गत: पाठ: हं० त० नास्ति ॥ १२ हस्तचिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० एव वर्त्तते ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org