________________
१६
धर्मपरीक्षा
[६] हरिषेण ध. प. ५, ९ पृ. ३९ ए-तथा चोक्तं तेन
अश्रद्धेयं न वक्तव्यं प्रत्यक्षमपि यद्भवेत् ।
यथा वानरसंगीतं तथा सा प्लवते शिला ॥ अमितगतिके इन पद्योंसे भी यही अर्थ निकलता है
यथा वानरसंगीतं त्वयादशि वने विभो । तरन्ती सलिले दृष्टा सा शिलापि मया तथा ॥ अश्रद्धेयं न वक्तव्यं प्रत्यक्षमपि वीक्षितम् ।
जानानैः पण्डितैनूनं वृत्तान्तं नृपमन्त्रिणोः ॥ १२,७२-३ [७] हरिषेण-ध. प., ५, १७ पृ. ३४__ भो भो भुजङ्गतरुपल्लवलोलजिह्वे, बन्धूकपुष्पदलसन्निभलोहिताक्षे ।
पृच्छामि ते पवनभोजनकोमलाङ्गी, काचित्त्वया शरदचन्द्रमुखी न दृष्टा ॥ अमितगतिकी रचनामें इसकी तुलनाका कोई पद्य नहीं है । [८] हरिषेणकृत ध. प. ७, ५ पृ. ४३
___ अद्भिर्वाचापि दत्ता या यदि पूर्ववरो मृतः ।
सा चेदक्षतयोनिः स्यात्पुनः संस्कारमर्हति ॥ यद्यपि अर्थमें थोड़ा-सा अन्तर है फिर भी उपरिलिखित पद्यकी अमितगतिके अधोलिखित पद्यसे तुलना की जा सकती है।
एकदा परिणीतापि विपन्ने दैवयोगतः ।
भर्तर्यक्षतयोनिः स्त्री पुनः संस्कारमर्हति ॥ १४, ३८ [९] हरिषेण-ध. प. पृ., ४३
अष्टौ वर्षाण्युदीक्षेत ब्राह्मणी पतितं पतिम् ।
अप्रसूता च चत्वारि परतोऽन्यं समाचरेत् ।। अमितगतिका पद्य ( १४, ३९ ) निम्न प्रकार है
प्रतीक्षेताष्टवर्षाणि प्रसूता वनिता सती ।
अप्रसूतात्र चत्वारि प्रोषिते सति भर्तरि । [१०] हरिषेण-ध. प. ७, ८ पृ. ४३ ए
पुराणं मानवो धर्मः साङ्गो वेदश्चिकित्सकम् ।
आज्ञासिद्धानि चत्वारि न हन्तव्यानि हेतुभिः । अमितगतिको धर्मपरीक्षा (१४, ४९ ) में यह पद्य एक-सा है । [११] हरिषेण-ध. प. पृ. ४३ ए.--
__ मानवं व्यासवाशिष्ठं वचनं वेदसंयुतम् ।
अप्रमाणं तु यो ब्रूयात् स भवेद् ब्रह्मघातकः । अमितगतिका तुलनात्मक पद्य ( १४, ५०) इस प्रकार है
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
