Page Text
________________
श्रीआचाराङ्गवृत्तिः (शी०)
॥ ५॥
श्रीआचाराङ्गवृत्तिः
(शी०)
॥६॥
जन्झो यो होइ ॥ ४ ॥ पावच्छित्तं विणओ वेयायचं सहेब सज्झाओ। शार्ण उस्सग्गोविय अभिंतरओ तयो होइ ॥ ५ ॥ वीर्याचारस्त्वनेकधा – 'अणि गूहियबल विरिओ परकमइ जो जहुत्तमाङतो जुजर व जहाथामं नावच्यो वीरि यायारो ॥ ६ ॥ एष पञ्चविध आचारः, एतत्प्रतिपादकश्चायमेव ग्रन्थविशेषो भावाचारः, एवं सर्वत्र योज्यम् । इदानीमाचालः, आचाल्यतेऽनेनातिनिविडं कर्मादीत्याचालः, सोऽपि चतुर्धा, व्यतिरिक्तो वायुः, भावाचालस्त्वयमेव ज्ञानादिः पश्चधा इदानीमागाडा, आगा उनमा गाडा - समप्रदेशावस्थानं सोऽपि चतुर्था, व्यतिरिक्त उदकादेखि प्रदेशावस्थानं, भावामाढो ज्ञानादिक एव तस्यात्मनि रागादिरहितेऽपस्थानमितिकृत्वा । इदानीमाकरः आगत्य तस्मिन् कुर्वन्तीत्याकरः, नामादिः, तत्र व्यतिरिक्तो रजतादिः, भावाकरोऽयमेव ज्ञानादि, तव्यतिपादकश्चायमेव ग्रन्थो, निर्जरादिरनानामत्र लाभात् । इदानीमाश्वासः, आश्वसन्त्यस्मिन्नित्याश्वासो नामादिः, तत्र व्यतिरिक्तो यानपात्रद्वीपादिः, भावाश्वासो ज्ञानादिरेव । इदानीमादर्शः, आदृश्यते अस्मिन्नित्यादर्शो नामादिः, व्यतिरिक्तो दर्पणः, भावादर्श उक्त एव, यतोऽस्मि - नितिकर्त्तव्यता दृश्यते । इदानीमङ्गम्, अज्यते व्यक्तीक्रियते अस्मिन्नित्यङ्गं, नामाद्येव, तत्र व्यतिरिक्तं शिरोबाह्वादि, भावाङ्गमयमेवाचारः । इदानीमाचीर्णम् आसेवितं तच्च नामादिषोढा, तत्र व्यतिरिक्तं द्रव्याचीर्ण सिंहादेस्तृणादिपरिहारेण पिशितभक्षणं, क्षेत्राचीर्ण वाल्हीकेषु सक्तवः कोणेषु पेया, कालाचीर्ण त्विदं सरसो चंदणपंको अग्घइ सरसा य गंधकासाई पाडलिसिसमलिय पियाई काले निदानि ॥ १ ॥' भाषाचीर्ण तु ज्ञानादिपञ्चकं तत्प्रतिपादकश्चाचा
१ सरसश्चन्दनपङ्गोऽति सरसा च गन्धकाषायिकी । पाटलशिरीषमल्लिकाः प्रियाः काले निदाघे ॥ १ ॥
रग्रन्थः । इदानीमाजातिः, आजायन्ते तस्यामित्याजातिः, साऽपि चतुर्द्धा, व्यतिरिक्ता मनुष्यादिजातिः, भावाजातिस्तु शानाथाचारप्रसूतिरयमेव ग्रन्थ इति । इदानीमामोक्षः, आमुच्यन्तेऽस्मिन्नित्यामोक्षणं वाऽऽमोक्षो, नामादिः, तत्र व्यति रिको निगडादे, भावामा कर्माष्टको ईटन मशेषमेतत्साधकखयमेवाचार इति । एते किचिद्विशेषादेकमेवार्थ विशिषन्तः प्रवर्त्तन्त इत्येकार्यिका शकपुरन्दरादिवत् एकार्थाभिधायिनां च इन्दधितिवन्धानुलोम्यादिप्रतिपत्त्यर्थमुद्घट्टनम् उकं च "बंधाणुलोमया तु सत्यमि व ताप असम्मोहो । संतगुणदीपणाविव एगइगुणा हवतेष्ट || ||" ॥ इदानीं प्रवर्त्तनाद्वारं, कदा पुनर्भगवताऽऽचारः प्रणीत इत्यत आह
"
सव्येसि आपारो तित्यस्स पदसणे पदमपाए। सेसाई अंगाई एकारस आणुपुच्चीए ॥ ८ ॥ सर्वेषां तीर्थङ्कराणां तीर्थप्रवर्त्तनादावाचारार्थः प्रथमतयाऽभवद्भवति भविष्यति च ततः शेषाङ्गार्थ इति, गणधरा अध्यन वैवानुपूर्व्या सूत्रतया प्रनन्तीति ॥ ८ ॥ इदानीं प्रथमस्येदेतुमाह
आपारो अंगाणं पदमं अंगं दुबालसहंपि । इत्थ प मोबखोयाओ एस प सारो पवयणस्स ॥ ९ ॥ अयमाचारो द्वादशानामप्यङ्गानां प्रथममङ्गमित्यनूद्य कारणमाह--यतोऽत्र मोक्षोपायः - चरणकरणं प्रतिपाद्यते, एष प्रवचनस्य साध्यधानमोह हेतुपतिपादना, अत्र च स्थितस्य शेषाङ्गाध्ययनयोग्यत्वाद् अस्य प्रथमतयोपन्यास इति ॥ २ ॥ इदानीं गणिद्वारं साधुवर्गों गुणगणो वा गणः सोऽस्यास्तीति गणी, आचारायतं च गणित्यमिति प्रदर्शयत्साह
१ बन्धानुलोमता खलु शास्त्रे च लाघवमसंमोहः । सगुणदीपनमपि च एकार्थगुणा भवन्त्येते ॥ १ ॥
आयारम्मि अहीए जं नाओ होह समणधम्मो उ। तम्हा आयारधरो भण्णइ पढमं गणिहाणं ॥ १० ॥ यस्मादाचाराध्ययनात् क्षान्त्यादिकश्चरणकरणात्मको वा श्रमणधर्मः परिज्ञातो भवति, तस्मात्सर्वेषां गणित्वकारणानामाचारधरस्वं प्रथमम् भार्य प्रधानं वा गणिस्थानमिति ॥१०॥ इदानीं परिमाणं किं पुनरस्याध्ययनतः पदतश्च परिमा णमित्यत आह
णवयंभषेरमइओ अट्ठारसपपसहस्सिओ बेओ। वह प सपंचचूलो बहुबहुतरओ पपग्गणं ॥ ११ ॥ तत्राध्ययनतो नवब्रह्मचर्य्याभिधानाध्ययनात्मकोऽयं पदतोऽष्टादशपदसहस्रात्मको 'वेद' इति विदन्त्यस्माद्धेयोपादेयपदार्थानिति वेद-आयोपशमिकभाववर्त्ययमाचार इति सह पद्मभिश्राभिर्वर्त्तत इति सपचचूटच भवति, उषा
(0) (२) (३) (४)
(4) (६) (७)
यादिनी चूडा, तत्र प्रथमा "विटेषण सेजिरियाभासजाया व वत्थपाएसा उग्गहपडिमति' सप्ताध्ययनात्मिका, द्वितीया सत्तसत्तिकया, तृतीया भावना, चतुर्थी विमुक्तिः, पचमी निशीथाध्ययनं 'बहुबहुरओ पदग्गेणं'ति तत्र चतुभूतिकात्मकद्वितीय श्रुतस्कन्धप्रक्षेपाद्वहुः, निशीथाख्यपश्च मचूलिकाप्रक्षेपाद्बहुतरोऽनन्तगमपर्यायात्मकतया बहुतमश्च, प दाघेण-पदपरिमाणेन भवतीति ॥ ११॥ इदानीमुपक्रमान्तर्गतं समयतारद्वारं तत्रेतादा नवसु त्रह्मचर्याध्ययनेष्ववतरन्तीति दर्शयितुमाह
* पिटेकनिरिया भासा यत्थेसणा य पाएसा इति प्र.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
अध्ययनं १ उद्देशः १
॥५॥
अध्ययन उद्देशः १
॥६॥
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001423 |
| Book Title | Acharangasutram Sutrakrutangsutram Cha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sagaranandsuri, Anandsagarsuri, Jambuvijay |
| Publisher | Motilal Banarasidas |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 764 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Conduct, agam_acharang, & agam_sutrakritang |
| File Size | 26 MB |