Page Text
________________
133
foesekesececeiceseseseseseserest
शीलाङ्का-18
ध्ययनं.
तियुतं
निर्दोष सर्वदुःखक्षयकारणं हे भिक्षो ! यथा त्वं जानीषे 'ण'मिति वाक्यालङ्कारे तथा तं मार्ग सर्वज्ञप्रणीतं 'न:' अस्माकं हे.महा मुने ! 'हि' कथयेति ॥ २॥ यद्यप्यमाकमसाधारणगुणोपलब्धेर्युष्मत्प्रत्ययेनैव प्रवृत्तिः स्यात् तथाप्यन्येषां मार्गः किंभूतो मयाऽऽख्येय इत्यभिप्रायवानाह—यदा कदाचित् 'न: अमान् केचन' सुलभवोधयः संसारोद्विमाः सम्यग्मार्ग पृच्छेयुः, के ते ?-'देवाः' चतुर्निकायाः तथा मनुष्याः-प्रतीताः, बाहुल्येन तयोरेव प्रश्नसद्भावात्तदुपादानं, तेषां पृच्छतां कतरं मार्गमहम् |'आख्यास्ये' कथयिष्ये, तदेतदसाकं त्वं जानानः कथयेति ॥३॥ एवं पृष्टः सुधर्मखाम्याह-यदि कदाचित् 'व' युष्मान् केचन देवा मनुष्या वा संसारभ्रान्तिपराभग्नाः सम्यगमार्ग पृच्छेयुस्तेषां पृच्छताम् 'इम मिति वक्ष्यमाणलक्षणं पहजीवनिकायप्रतिपादनगर्भ तद्रक्षाप्रवणं मार्ग 'पडिसाहिजे'ति प्रतिकथयेन , 'मार्गसारम्' मार्गपरमार्थ यं भवन्तोऽन्येषां प्रतिपादयिष्यन्ति तत् 'मे' मम कथयतः शृणुत यूयमिति, पाठान्तरं वा "तेसिं तु इमं मग्गं आइक्वेज सुणेह में ति उत्तानार्थम् ॥४॥ पुनरपि मार्गाभिष्टवं कुर्वन्सुधर्मखाम्याहअणुपुत्वेण महाघोरं, कासवेण पवेइयं । जमादाय इओ पुवं, समुदं ववहारिणो ॥५॥
अतरिंसु तरंतेगे, तरिस्संति अणागया । तं सोचा पडिवक्खामि, जंतवो तं सुणेह मे ॥ ६ ॥ मत्रक.३४ 18|| पुढवीजीवा पुढो सत्ता, आउजीवा सहाऽगणी । वाउजीवा पुढो सत्ता, तणरुक्खा सबीयगा ॥ ७ ॥ सूत्रकृता अहावरा तसा पाणा, एवं छक्काय आहिया । एतावैए जीवकाए, णावरे कोइ विजई ॥८॥ ११ मार्गा
__ यथाऽहम् 'अनुपूर्वण' अनुपरिपाट्या कथयामि तथा शृणुत, यदिवा यथा चानुपूर्व्या सामन्या वा मार्गोऽवाप्यते तच्छृणुत, चाीय
18| तद्यथा-'पढमिल्लगाण उदए' इत्यादि तावद्यावत् 'बारसविहे कसाए खविए उवसामिए व जोगेहिं । लम्भह चरित्तलंभो"।
8 इत्यादि, तथा 'चत्तारि परमंगाणी'त्यादि । किंभूतं मार्ग ?, तमेव विशिनष्टि-कापुरुषैः संग्रामप्रवेशवत् दुरध्यवसेयखात् ॥१९९॥1% | 'महाघोरं महाभयानक 'काश्यपो' महावीरवर्धमानखामी तेन 'प्रवेदितं' प्रणीतं मार्ग कथयिष्यामीति, अनेन खमनी
पिकापरिहारमाह, यं शुद्धं मार्गम् 'उपादाय' गृहीखा 'इत' इति सन्मार्गोपादानात् 'पूर्वम् आदावेवानुष्ठितत्वादुस्तरं संसारं महापुरुषास्तरन्ति, असिन्नेवार्थे दृष्टान्तमाह-व्यवहारः-पण्यक्रयविक्रयलक्षणो विद्यते येषां ते व्यवहारिणः-सांयात्रिकाः, यथा ते विशिष्टलाभार्थिनः किञ्चिन्नगरं यियासवो यानपात्रेण दुस्तरमपि समुद्रं तरन्ति एवं साधवोऽप्यात्यन्तिकैकान्तिकाबाधसुखैषिणः सम्यग्दर्शनादिना मार्गेण मोक्षं जिगमिपयो दुस्तरं भवौघ तरन्तीति ॥ ५॥ मार्गविशेषणायाह- मार्ग पूर्व महापुरुषाचीर्ण| मव्यभिचारिणमाश्रित्य पूर्वस्मिन्ननादिके काले बहवोऽनन्ताः सत्त्वा अशेषकर्मकचवरविप्रमुक्ता भवौघ-संसारम् 'अतार्षः तीर्णवन्तः, साम्प्रतमप्येके समग्रसामग्रीकाः संख्येयाः सत्त्वास्तरन्ति, महाविदेहादौ सर्वदा सिद्धिसद्भावाद्वर्तमानत्वं न विरुध्यते, तथाऽ- ||१९९॥
१ इत्ताव एव प्र.। २ दृश्यमानेषु बहुष्वादशॆषु नावरे विज्जती काए इत्येव पाठ उपलभ्यते, प्राङ् मुद्रिते त्वेष ईदृशः, कचित् नावरे विनती कएत्ति पाठः छन्दोऽनुलोम्येन कायस्य स्याद्धखता चेन्नासुन्दरः सः। ३ प्राथमिकानामुदये । ४ द्वादश्चविधेषु कषायेषु क्षपितेषूपश मितेषु वा योमैः । समते चारित्रलाभं ॥ | ५ चत्वापि परमानानि । ६ भवत इति गम्यं । ७ समासान्तागमेत्यादिनेटोऽनित्यत्वं ।। नागते च काले अपर्यवसानात्मकऽनन्ता एव जीवास्तारध्यान्त । तदेवं कालत्रयेऽपि संसारसमुद्रोचारकं मोक्षगमनैककारणं प्रशस्तं भावमार्गमुत्पत्रदिव्यज्ञानस्तीर्थकृद्भिरुपदिष्ट, तं चाहं सम्यक् श्रुखाऽवधार्य च युप्माकं शुश्रूषां 'प्रतिवक्ष्यामि' प्रतिपादयिप्यामि, सुधर्मखामी जम्बूस्वामिनं निश्रीकृत्यान्येषामपि जन्तूनां कथयतीत्येतदर्शयितुमाह-रे जन्तवोमिमुखीभूय तं चारित्रमार्ग | मम कथयतः शृणुत यूयं, परमार्थकथनेऽत्यन्तमादरोत्पादनार्थमेवमुपन्यास इति ॥६॥ चारित्रमार्गस्य प्राणातिपातविरमणमृलखात्तस्य च तत्परिज्ञानपूर्वकवादतो जीवस्वरूपनिरूपणार्थमाह-पृथिव्येव पृथिव्याश्रिता वा जीवाः पृथ्वीजीवाः, ते च प्रत्येकशरीर| खात् 'पृथक' प्रत्येकं 'सत्त्वा' जन्तवोऽवगन्तव्याः, तथा आपश्च जीवाः, एवमभिकायाच, तथाऽपरे वायुजीवाः, तदेवं चतुर्म| हाभूतसमाश्रिताः पृथक सचाः प्रत्येकशरीरिणोऽवगन्तव्याः, एत एव पृथिव्यप्तेजोवायुसमाश्रिताः सत्त्वाः प्रत्येकशरीरिणः, वक्ष्य
माणवनस्पतेस्तु साधारणशरीरखेनापृथक्खमप्यस्तीत्यस्यार्थस्य दर्शनाय पुनः पृथक्सत्त्वग्रहणमिति । वनस्पतिकायस्तु यः सूक्ष्मः &स सर्वोऽपि निगोदरूपः साधारणो बादरस्तु साधारणोऽसाधारणश्चेति, तत्र प्रत्येकशरीरिणोऽसाधारणस्य कतिचिनेदानिर्दिदिक्षुराह-तत्र तृणानि-दर्भवीरणादीनि वृक्षाः-चूताशोकादयः सह बीजैः-शालिगोधूमादिभिर्वर्तन्त इति सबीजकाः, एते. सर्वेऽपि वनस्पतिकायाः सत्त्वा अवगन्तव्याः, अनेन च बौद्धादिमतनिरासः कृतोऽवगन्तव्य इति । एतेषां च पृथिव्यादीनां 8 जीवानां जीवलेन प्रसिद्धिखरूपनिरूपणमाचारे प्रथमाध्ययने शत्रपरिज्ञाख्ये न्यक्षेण प्रतिपादितमिति नेह प्रतन्यते ॥७॥ षष्ठजीवनिकायप्रतिपादनायाह-तत्र पृथिव्यप्तेजोवायुवनस्पत्य एकेन्द्रियाः सूक्ष्मवादरपर्याप्तापर्याप्तकभेदेन प्रत्येकं चतुर्विधाः, 'अर्थ' अनन्तरम् 'अपरे' अन्ये वसन्तीति त्रसाः-द्वित्रिचतुष्पञ्चेन्द्रियाः कृमिपिपीलिकाभ्रमरमनुष्यादयः, तत्र द्वित्रिचतुरि
000000299999900939ASSSSO9000000000000
शनि वृक्षाः वृताशोकादादादिमतनिरासः कतोज प्रतिपादितमिति नेह या चतुर्विधाः, १६
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001423 |
| Book Title | Acharangasutram Sutrakrutangsutram Cha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sagaranandsuri, Anandsagarsuri, Jambuvijay |
| Publisher | Motilal Banarasidas |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 764 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Conduct, agam_acharang, & agam_sutrakritang |
| File Size | 26 MB |