Page Text
________________
વર્ષ ૨૨ મું
૧૯૭
વિ. સં. ૧૯૪૫
૮૦
નિરાબાધપણે જેની મનેાવૃત્તિ વહ્યા કરે છે; સંકલ્પ-વિકલ્પની મંદતા જેને થઇ છે; પંચ વિષયથી વિરક્ત બુદ્ધિના અંકુરો જેને ફૂટ્યા છે; ક્લેશનાં કારણ જેણે નિર્મૂળ કર્યાં છે; અનેકાંતદૃષ્ટિયુક્ત એકાંતવૃષ્ટિને જે સેવ્યા કરે છે; જેની માત્ર એક શુદ્ધ વૃત્તિ જ છે; તે પ્રતાપી પુરુષ જયવાન વર્તો.
આપણે તેવા થવાના પ્રયત્ન કરવા જોઈએ.
વિ. સં. ૧૯૪૫
૮૧
અહોહો ! કર્મની કેવી વિચિત્ર અંધસ્થિતિ છે? જેને સ્વપ્ને પણ ઇચ્છતા નથી, જે માટે પરમ શાક થાય છે; એ જ અગાંભીર્ય દશાથી પ્રવર્તવું પડે છે.
તે જિન-વ માનાદિ સત્પુરુષ! કેવા મહાન મનેાયી હતા ! તેને મૌન રહેવું – અમૌન રહેવું અને સુલભ હતું; તેને સર્વ અનુકૂળ-પ્રતિકૂળ દિવસ સરખા હતા; તેને લાભ-હાનિ સરખી હતી; તેના ક્રમ માત્ર આત્મસમતાથૈ હતા. કેવું આશ્ર્ચર્યકારક કે, એક કલ્પનાના જય એક કલ્પે થવા દુર્લભ, તેવી તેમણે અનંત કલ્પનાએ કલ્પના અનંતમા ભાગે શમાવી દીધી !
વિ. સં. ૧૯૪૫
ર
દુખિયાં મનુષ્યાનું પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું હોય તે ખચીત તેના શિરાભાગમાં હું આવી શકું. આ મારાં વચનેા વાંચીને કોઈ વિચારમાં પડી જઇ, ભિન્ન ભિન્ન કલ્પનાઓ કરશે અને કાં તે ભ્રમ ગણી વાળશે; પણ તેનું સમાધાન અહીં જ ટપકાવી દઉં છું. તમે મને સ્ત્રી સંબંધી કંઈ દુઃખ લેખશેા નહીં, લક્ષ્મી સંબંધી દુઃખ લેખશે નહીં, પુત્ર સંબંધી લેખશે નહીં, કીત્તિ સંબંધી લેખશે નહીં; ભય સંબંધી લેખશેા નહીં; કાયા સંબંધી લેખશે! નહીં; અથવા સર્વથી લેખશે નહીં; મને દુ:ખ બીજી રીતનું છે. તે દરદ વાતનું નથી; કફનું નથી કે પિત્તનું નથી; તે શરીરનું નથી, વચનનું નથી કે મનનું નથી. ગણેા તે બધાયનું છે અને ન ગણ્ણા તે એક્કેનું નથી; પરંતુ મારી વિજ્ઞાપના તે નહીં ગણવા માટે છે, કારણ એમાં કઇ આર મર્મ રહ્યો છે. તમે જરૂર માનજો, કે હું વિના–દિવાનાપણે આ કલમ ચલાવું છું. રાજચંદ્ર નામથી ઓળખાતા વવાણિયા નામના નાના ગામના, લક્ષ્મીમાં સાધારણ એવા પણ આર્ય તરીકે ઓળખાતા દશાશ્રીમાળી વૈશ્યના પુત્ર ગણાઉં છું. આ દેહમાં મુખ્ય બે ભવ કર્યાં છે, અમુખ્યના હિસાબ નથી. નાનપણની નાની સમજણમાં કાણ જાણે કયાંથીયે મેટી કલ્પનાએ આવતી. સુખની જિજ્ઞાસા પણ ઓછી નહોતી અને સુખમાં પણ મહાલય, બાગબગીચા, લાડીવાડીનાં કંઈક માન્યાં હતાં; મેટી કલ્પના તે આ બધું શું છે તેની હતી. તે કલ્પનાનું એક વાર એવું રૂપ દીઠું કે, પુનર્જન્મે નથી, પાપે નથી, પુણ્યે નથી, સુખે રહેવું અને સંસાર ભેગવવા એ જ કૃતકૃત્યતા છે. એમાંથી બીજી પંચાતમાં નહીં પડતાં, ધર્મની વાસનાએ કાઢી નાખી. કોઈ ધર્મ માટે ન્યૂનાધિક કે શ્રદ્ધાભાવપણું રહ્યું નહીં. થોડો વખત ગયા પછી એમાંથી એર જ થયું. જે થવાનું મેં કહ્યું નહોતુ, તેમ તે માટે મારા ખ્યાલમાં હોય એવું કંઈ મારું પ્રયત્ન પણ નહોતું, છતાં અચાનક ફેરફાર થયે; કોઈ આર અનુભવ થયા, અને જે અનુભવ પ્રાયે શાસ્ત્રમાં લેખિત ન હોય, જડવાદીઓની કલ્પનામાં પણ નથી, તેવા હતા. તે ક્રમે કરીને વધ્યા; વધીને અત્યારે એક ‘તુંહિ Rsિ’ના જાપ કરે છે. હવે અહીં સમાધાન થઇ જશે. આગળ જે મળ્યાં નહીં હોય, અથવા ભયાદિક હશે, તેથી દુ:ખ હશે તેવું કંઇ નથી; એમ ખચીત સમજાશે. સ્ત્રી સિવાય બીજો કોઇ પદાર્થ ખાસ કરીને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001415 |
| Book Title | Shrimad Rajchandra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Govardhandas |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 1032 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Spiritual, Discourse, Philosophy, Worship, Sermon, & Rajchandra |
| File Size | 23 MB |