SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 225
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ १९८) छक्खंडागमे वैयणाखंड [४, १, ४५. स्थापना-व्यवहारधर्मक्रियाः दिगन्तरशुद्धया प्ररूप्यन्ते । स्थाने द्वाचत्वारिंशत्पदसहस्रे ४२०००। एकाद्यकोत्तरक्रमेण जीवादिपदार्थानां दश स्थानानि प्ररूप्यन्ते । तस्योदाहरणगाथा एक्को चेव महप्पा सो दुवियप्पो त्तिलक्खणो भणिदो । चदुसंकमणाजुत्तो पंचग्गगुणप्पहाणो य ॥ ७२ ॥ छक्कपक्कमजुत्तो उवजुत्तो सत्तभंगिसब्भावो । अट्टासवो णवट्ठो जीवो दसठाणिओ भणिदो ॥ ७३ ॥ कल्प्य, छेदोपस्थापना और व्यवहारधर्मक्रियाओंकी दिगन्तरशुद्धिसे प्ररूपणा की जाती है। व्यालीस हजार ४२००० पद प्रमाण स्थानांगमै एकको आदि लेकर एक अधिक क्रमसे जीवादि पदार्थोके दस स्थानोंकी प्ररूपणा की जाती है । उसके उदाहरणकी गाथायें वह जीव महात्मा अविनश्वर चैतन्य गुणसे अथवा सर्व जीव साधारण उपयोग रूप लक्षणसे युक्त होनेके कारण एक है । वह शान और दर्शन, संसारी और मुक्त, अथवा भव्य और अभव्य रूप दो भेदोंसे दो प्रकार है। ज्ञानचेतना, कर्मचेतना और कर्मफलचेतनाकी अपेक्षा; उत्पाद, व्यय व धौव्यकी अपेक्षा; ज्ञान, दर्शन व चारित्रकी अपेक्षा; अथवा द्रव्य,गुण व पर्यायकी अपेक्षा तीन प्रकार कहा गया है। नारकादि चार गतियों में परिभ्रमण करनेके कारण चार संक्रमणोंसे युक्त है। औपशमिकादि पांच भावोंसे युक्त होनेके कारण पांच भेद रूप है। मरण समयमें पूर्व, पश्चिम, दक्षिण, उत्तर, ऊर्ध्व ११. ख. पु. १, पृ. ९९. सूदयर्ड बिदियंगं छत्तीससहस्सपयपमाणं खु। सूचयदि सुत्तत्थं संखेवा तस्स करणं तं ॥ णाणविणयादिविग्घातीदाझयणादिसव्वसक्किरिया। पण्णायणा (य) सुकथा कप्पं ववहारविसकिरिया ॥ छेदोवट्ठावणं जइण समय यं परूवदि। परस्स समयं जत्थ किरियाभेया अगेयसे ॥ अं. प. १, २०-१२. सूत्रकृते ज्ञानविनयप्रज्ञापना-कल्प्याकल्प्यच्छेदोपस्थापना-व्यवहारधर्मकियाः प्ररूप्यन्ते । त. रा. १,२०, १२.सूदयदं णाम अंग ससमयं परसमयं थीपरिणामं क्लैव्यास्फुटत्व-मदनावेश-विभ्रमाऽऽस्फालनसुख-पुंस्कामितादिस्त्रीलक्षणं च प्ररूपयति । जयध. १, पृ. १२२, सूत्रयति संक्षेपेण अर्थ सूचयति इति सूत्रं परमागमः। तदर्थ कृतं करणं ज्ञानविनयादिनिर्विघ्नाध्ययनादिक्रिया, अथवा प्रज्ञापना, कल्प्याकल्प्यम्, छेदोपस्थापना व्यवहारधर्मक्रिया स्वसमयपरसमयस्वरूपं च; सूत्रैः कृतं करण क्रियाविशेषो यस्मिन् वर्ण्यते तत् सूत्रकृतं नाम द्वितीयमंगम् । गो. जी. जी. प्र. ३५६.. २ ष. खं. पु. १, पृ. १००. स्थाने अनेकाश्रयाणामर्थानां निर्णयः क्रियते। त. रा. १, २०, १२. द्वाणं णाम जीव-पुग्गलादीणमेगादिएगुत्तरकमेण ठाणाणि वण्णेदि 'एक्को चेव महप्पा ... ...' एवमाइसरूवेण । जयध. १, पृ. १२३. तिष्ठन्ति अस्मिन् एकाद्यकोत्तराणि स्थानानीति स्थानम् । ... एकाद्यकोत्तरस्थानानि वर्ण्यन्ते इति स्थानं नाम तृतीयमंगं । गो. जी. जी. प्र. ३५६. बादालसहस्सपदं ठाणंग ठाणभेयसंजुत्तं । चिट्ठति ठाणभेया एयादी जत्थ जिणदिट्ठा ॥ अ. प. १, २३. __३ पंचा, ७१-७२. Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001403
Book TitleShatkhandagama Pustak 09
Original Sutra AuthorPushpadant, Bhutbali
AuthorHiralal Jain, Fulchandra Jain Shastri, Devkinandan, A N Upadhye
PublisherJain Sahityoddharak Fund Karyalay Amravati
Publication Year1949
Total Pages498
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & Karma
File Size11 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy