________________
SETUBANDHA
195
52. K, MY and Kula read saaddhia for aaddhia आकृष्ट (R). Hemacandra 4.187 gives saaddhai in the sense of कर्षति. K says स रामो व्रजति च। कोहगभूतः-चटुलाभिः केसरसटाभिः उज्जलालोकैः वानरैः परिक्षिप्तः, सर्वदिग्भ्यः स्वाकृष्टः प्रलयवायुना सुष्टु आकृष्टैः प्रलयप्रदीप्तः प्रलयानलप्रदीप्तैः गिरिभिः संकुलः समुद्र इव । युगान्ते महावेगेन प्रलयवायुना ततस्तत उन्मूल्य समाकृष्टैः प्रलयपावकप्रदीप्तः गिरिभिः व्याप्तः प्रचलन् समुद्र इवेत्यर्थः। वानराः सर्वे स्वर्णवर्णाः पर्वतवदुत्तुङ्गाश्च । ततस्तदेवमुपमितम् .
MY says eaaddhia समाकृष्ट । लङ्काया नाशहेतुत्वात गम्भीरत्वाच्च रामः प्रलयसमुद्र इवेति । महत्त्वात् वानराः तत्प्रेर्यत्वाच्च गिरय इव चेत्युक्तम् । प्रलये वृद्धिमतः समुद्रस्य महापृथुलिमाक्राम(क)त्वक्रमेण व्रजनमपि....... भवतीति दृष्टान्तत्वोपपत्तिः .
Kula says परिक्षिप्तः परिवृतः। सर्वाभ्यो दिग्भ्यः समाकृष्टाः प्रलयप्रदीप्ता ये गिरयः तैः संकुलो व्याप्तः समुद्र इव व्रजति च। पिङ्गलोज्जलसटोयोतः प्रलयामिरिव, वानरा गिरय इव, रामः समुद्र इवेत्यर्थः .
53. K says दिशः स्फुरदिवसकरप्रकटितरूपा, अत एव निर्मलाः, तस्य रामस्य दर्शितमार्गेऽपि शरतकालेन दर्शितो मार्गः कार्यपथो यस्य तस्मिन् तथाभूतेऽपि हृदये शोकान्धकारिते सति घूर्णन्ति भ्रमन्ति स्म। शोकान्धकारितहृदयत्वात् रामस्य दिशो यथायथं न प्रकाशन्त इत्यर्थः .
MY says घूर्णनं विशेषतो नाकलनम् । प्राच्यादयो दिशो रामेण न व्यज्ञायन्त . Kula say. दिशः दर्शितमार्गेऽपि उपदिष्टदिग्विभागेऽपि तस्य रामस्य हृदये घूर्णन्ते भ्रान्ति कुर्वन्ति । हेतुमाह । शोकान्धकारित इति । सीताविरहशोकाकुलत्वात् तस्य दिङ्मोह इत्यर्थः .
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
