________________
७०
स्वोपज्ञरहस्यवृत्तिविभूषितं
उत्तरपदे परे नञ् अत् स्यात् । अचौरः पन्थाः । उत्तरपद इत्येव, न भुते
अन् स्वरे ।३।२।१२९॥ स्वरादावुत्तरपदे नञोऽन् स्यात् । अनन्तो जिनः ॥४६॥
कोः कत् तत्पुरुषे ।३।२।१३०॥ स्वरादाबुत्तरपदे कोंस्तत्पुरुषे कत् स्यात् । कदश्वः । तत्पुरुष इति किम् ? कूष्ट्रो देशः । स्वर इत्येव, कुब्राह्मणः ॥४७||
काऽक्ष-पथोः ।३।२।१३४॥ अनयोरुत्तरपदयोः को: का: स्यात् । काक्षः, कापथम् ।।४८||
पुरुषे वा ।३।२।१३५॥ .. पुरुषे उत्तरपदे को: का वा स्यात् । कापुरुषः, कुपुरुषः ।।४९||
. अल्पे ।३।२।१३६॥ ईषदर्थस्य कोरुत्तरपदे का: स्यात् । कामधुरम्, काच्छम् ।।५०।।
का-कवौ वोष्णे ।३।२।१३७॥ उष्णे उत्तरपदे को: का-कवौ वा स्याताम् । कोष्णम्, कवोष्णम् । पक्षे यथाप्राप्तमिति तत्पुरुषे कदुष्णम् । बहुव्रीहौ कूष्णो देशः ।।५१।।
कृत्येऽवश्यमो लुक् ।३।२।१३८॥ कृत्यान्ते उत्तरपदेऽवश्यमो लुक् स्यात् । अवश्यकार्यम् । कृत्य इति किम् ? अवश्यंलावकः ।।५२।।
मांसस्याऽनड्-घजि पचि नवा ।३।२।१४१॥ . अनड्-घजन्ते पचावुत्तरपदे मांसस्य लुग् वा स्यात् । मांस्पचनम्, मांसपचनम् ; मांस्पाक:, मांसपाकः ।।५३।।
सहस्य सोऽन्यार्थे ।३।२।१४३॥ __ उत्तरपदे परे बहुव्रीहौ सहस्य सो वा स्यात् । सपुत्रः, सहपुत्र: । अन्यार्थ इति किम् ? सहजः ।।५४||
अकालेऽव्ययीभावे ।३।२।१४६॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org