SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 523
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ हर्णाटवृत्ति वीवतत्वप्रदीपिका पहिणीगमंतराये उवधादे तप्पदोसणिण्हवणे । आवरणदुर्ग भूयो बंधदि अच्चासणाए वि ॥८००॥ प्रत्यनोऽतराये उपघाते तत्प्रदोषे निह्नवे । आवरणद्वयं भूयो बघ्नात्यत्यासावनेऽपि ॥ श्रुतश्रुतघराविष्वविनयवृत्तिः प्रत्यनीकं प्रतिकूलतेत्यर्थः। ज्ञानव्यवच्छेदकरणमंतरायः। प्रशस्तशानदूषणमुपघातः । मनसा दूषणं वा उपघातः। अध्येतृषु क्षुद्रबाधाकरणं वा उपधातः।। तत्त्वज्ञानेषु हर्षाभावः प्रद्वेषः। तस्वज्ञानस्य मोक्षसाधनस्य कीर्तने कृते कस्यविवनभिष्याहरतोतः पैशुन्यपरिणामः प्रदोषः। कुतश्चित्कारणाज्जानन्नपि नास्ति न वेद्योति व्यपलपनं निह्नवः । अप्रसिद्धगुरुनपलप्य प्रसिद्धगुरुकथनं वा निह्नवः ॥ कायवाग्भ्यामननुमननमासादनं । कायेन वाचा च परप्रकाश्यज्ञानस्य वजनमासादनं । इंतु प्रत्यनीकांतरायोपघात तत्प्रदोषनिह्नवात्यासादनंगळोळ जीवं ज्ञानदर्शनावरणद्वयमं कटुगुं। प्रचुरवृत्तियिंवं स्थित्यनुभागंगळं कटुगुम बुवर्थ । मोप्रत्यनोकांतरायादिगळ ज्ञानदर्शनावरणद्वयककं युगपद्वषकारणंगळप्पुवेक बोडा ज्ञानवर्शनावरणद्वयं युगपबंधंगळप्पुवापुरिवं मथवा विषयमेवादानवभेवः एंदितो प्रत्यनोकादिगळ ज्ञानविषयंगळावोर्ड श्रुततरादिषु-मविनयवृत्तिः प्रत्यनीकं प्रतिकूलतेत्यर्थः । ज्ञानविच्छेदकरणमन्तरायः । मनसा वाचा वा प्रशस्तज्ञानदूषणमध्येतृषु क्षुद्रबाषाकरणं वा उपधातः । तत्प्रदोषः तत्त्वज्ञाने हर्षाभावः । तस्य मोक्षसाधनस्य कीर्तने कृते कस्यचिदनभिग्याहारतोंऽतपैशुन्यं वा प्रद्वेषः। कुतश्चित्कारणात् जानन्नपि नास्ति न वेदमीति व्यपलपनमप्रसिद्धगुरुनपलुप्य प्रसिद्धगुरुकथनं वा निलयः । कायबाग्भ्यामननुमननं कायेन वाचा वा परप्रकाश्यज्ञानस्य वर्जनं वेत्यासादना । एतेषु षट्सु सत्सु जीवो शानदर्शनावरणद्वयं भूयो बध्नाति-प्रचुरवृत्त्या स्थित्यनुमागी बघ्नातीत्यर्थः । ते च षडपि तवयस्य युगपबंधकारणानि तु तथा बन्धात् । अथवा विषयभेदावासव. २५ शास्त्र और शास्त्रके धारक भादिके विषयमें अविनयरूप प्रवृत्ति करना, उनके प्रत्यनीक अर्थात् प्रतिकूल होना। ज्ञानमें विच्छेद करना अन्तराय है। मनसे अथवा वचनसे प्रशस्त ज्ञानमें दूषण लगाना या पढ़नेवालोंमें छोटी-मोटी बाधा करना उपघात है। तत्त्वज्ञान के प्रति हर्ष प्रकट न करना अथवा मोक्षके साधनभूत तत्त्वज्ञानका उपदेश होनेपर किसीका मुखसे कुछ न कहकर अन्तरंगमें दुष्ट भाव होना प्रदोष है। किसी कारणसे जानते हुए भी मैं नहीं जानता ऐसा कहना अथवा अपने अप्रसिद्ध गुरुका नाम छिपाकर प्रसिद्ध व्यक्तिको अपना गुरु बतलाना निह्नव है । काय और वचनके द्वारा सम्यग्ज्ञानकी अनुमोदना न करना अथवा काय और वचनसे दूसरेके द्वारा प्रकाशित ज्ञानका तिरस्कार करना आसादन है। इन छह कार्योंके करनेपर जीव ज्ञानावरण और दर्शनावरणका बहुत बन्ध करता है अर्थात् उनमें स्थिति और अनुभाग अधिक बाँधता है। इसका आशय यह है कि ज्ञानावरण-दर्शनावरणका बन्ध तो संसारी जीवके सदा होता है। उक्त कार्योंके करनेपर स्थिति अनुभाग विशेष पड़ता है। यही बात आगेके सम्बन्धमें भी जानना। उक्त छहों एक साथ ज्ञानावरण-दर्शनावरण दोनोंके बन्धके कारण हैं। ३० अथवा विषय भेदसे आस्रवमें भेद है । ज्ञानके विषयमें उक्त छह बातें करनेसे ज्ञानावरणका क-१५ Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001326
Book TitleGommatasara Karma kanad Part 2
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year2000
Total Pages828
LanguageHindi, Prakrit, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Principle, & Karma
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy