SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 426
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ १०५४ गो० कर्मकाण्डे मणुविनंत अविभागियप्प जीवद्रव्यमणुवेदु व्यवहरिसल्पडुगुमल्लदै अणुमात्रमल्ते के बोर्ड स्वोपात्तशरीरप्रमितमुं लोकमात्रमप्पुरिदं पूर्वभवचरमसमयदोळ वत्तिसुत्तिकनिगोदशरीरस्थितानंतानंतजीवंगळ्गे नोकर्माहारं साधारणमादोडं काहारं पृथक-पृथगेयमक्कु मल्लि साधारणैकशरीरदो संस्थितानंतानंतजीवंगळोळ विवक्षितैकजीवक्के स्वद्रव्यादिचतुष्टयापेयिदं ५ कथंचित्सत्त्वमक्कुमी कथंचिच्छब्दमा विवक्षितजीवक्केये अस्तित्वमुमं तच्छरोरावगाहस्थितशेषा. नंतानंतजीवपुद्गलधर्माधर्माकाशकालद्रव्यंगळ्गविवक्षितमप्प गौणमुमं पेळ्दुमा स्वद्रव्यादिचतु. ष्टयापेक्षेयिदं कथंचित्सद्रूपमप्प विवक्षितैकजीवमवक्कये मत्तं तत्साधारणकनिगोदशरीरस्थितशेषानंतानंतजीवपुद्गलधर्माधर्माकाशकालवव्यंगळ पररूपादिचतुष्टयापेक्षयिदं कथंचिदसत्वमक्कुमविवक्षितक्के गौणत्वमुंटप्पुरिंदमहंगे पेळल्पटुदु । ___ कथंचित्ते सदेवेष्टं कथंचिदसदेव तत् । तथोभयमवाच्यं च नययोगान्न सर्वथा ॥१४॥ आ. मी. इष्टं विवक्षितमप्प वस्तु स्वद्रव्यादिचतुष्टयापेयिवं कथंचित्सत्वमेयकुं। तदेव वस्तु परवव्यादिचतुष्टयापेक्षयिदं कथंचिदसत्वमेयक्कुं। जिनमतदोळे तथा अहंगे उभयं सदसपमुं अवाच्यमुं च शब्ददिदं सववक्तव्यमुमसदवक्तव्यमुं सदसदवक्तव्यमुं वस्तु कथंचिदप्पुदु । नयएवाणुमात्रः स्वोपात्तशरीरप्रमितत्वेऽपि लोकमात्रत्वात् । पूर्वभवचरमसमयवर्तिनामेकनिगोदशरीरस्थानन्तानन्तजीवानां नोकर्माहारस्य साधारण्येऽपि कर्माहारः पृथक् पृथगेव । तेषु जीवेषु विवक्षितैकजीवः स्वद्रव्यादि चतुष्टयापेक्षया कथंचित्सन् । अयं कथंचिच्छब्दो विवक्षितस्यैवास्तित्वं तच्छरीरावगाहस्थशेषानंतानंतजीवपुद्गलधर्माधर्माकाशकालानामविवक्षितानां गौणं कथयति । स एव जीवः पुनस्तच्छेषानंतानंतजीवपुद्गलधर्माधर्माकाशकालानां पररूपादिचतुष्टयापेक्षया कथंचिदसन् अविवक्षितस्य गौणत्वात् । तथा चोक्तं कथं चित्तत् सदेवेष्टं कथंचिदसदेव तत् । तथोभयमवाच्यं च नययोगान्न सर्वथा ॥१४॥ इष्टं विवक्षितं वस्तु स्वद्रव्यादिचतुष्टयापेक्षया सत्तदेव परद्रव्यादिचतुष्टयापेक्षया असत्स्यात् । जिनमते समाधान-नहीं, धर्म-अधर्म, आकाश और एक जीवके बहुप्रदेशी होनेपर भी अणुके समान अखण्ड द्रव्य होनेसे विभाग नहीं है अतः वह एकवृत्ति है। किन्तु इससे वह २५ अणुरूप नहीं है यद्यपि वह अपने प्राप्त शरीर प्रमाण है फिर भी लोकमात्र प्रदेशी है। पूर्व भवके चरम समयवर्ती एक निगोद शरीरमें स्थित अनन्त जीवोंका नोकमरूप आहार समान होनेपर भी कर्मरूप आहार भिन्न-भिन्न है। उन जीवोंमेंसे विवक्षित एक जीव स्व-द्रव्यादि चतुष्टयकी अपेक्षा कथंचित् सत् है। यह कथंचित् शब्द विवक्षित जीवका ही अस्तित्व कहता है. और उस शरीरकी अवगाहनामें स्थित शेष अनन्त जीव पुद्गल धर्म, अधर्म, . आकाश, काल जिनकी विवक्षा नहीं है उनको गौणता देता है। वही जीव शेष अनन्त जीव पुद्गल धर्म, अधर्म, आकाश, कालकी पररूपादि चतुष्टयकी अपेक्षा कथंचित् असत् है। जिसकी विवक्षा नहीं होती वह गौण होता है । कहा भी है इष्ट अर्थात् विवक्षित वस्तु स्वद्रव्यादि चतुष्टयकी अपेक्षा सत् ही है और वही परद्रव्यादि For Private & Personal Use Only Jain Education International www.jainelibrary.org
SR No.001326
Book TitleGommatasara Karma kanad Part 2
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year2000
Total Pages828
LanguageHindi, Prakrit, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Principle, & Karma
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy