SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 90
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ १५ गो० कर्मकाण्डे कषायाः । समेकीभूय ज्वलन्ति संयमेन सहावस्थानात् । संयमो वा ज्वलत्येषु सत्स्वपीति संज्वलनास्तयेव यथाख्यातं कषंति संज्वलना: । कषायाः एवं गुणनामानो भवन्तीत्यर्थः । शेषा अपि नोकषायज्ञानावरणादीन्यप्यन्वत्थं संज्ञानि भवन्तीति ज्ञातव्याति ॥ २० ४० संज्वलनादिचतुः कषायंगळवासनाकालमं पेळदपरु : उदयाभावेपि तत्संस्कार कालो वासनाकाल: एवितप्प वासनाकालं संज्वलनकषायंग १० अन्तर्मुहूतं वासना कालमक्कुं । प्रत्याख्यानकषायंगळगे एकपक्षं वासनाकालमक्कुं । अप्रत्याख्यानकषायंगळगे षण्मासं वासनाकालमक्कु मनंतानुबंधिकषायंगळगे वासनाकालं संख्यात भवंगळुम संख्यातभवंगळमनंतभवंगळ मवु नियर्मादिदं ॥ सं २१ प्र । दि १५ । अप्र मास ६ । अनंता १ । ख । वासनाकालंग ॥ अंतोमुहुत्त पक्खं छम्मासं संखासंखणतभवं संजणमादियाणं वासणकालो दु नियमेण ॥४६ || अन्तर्मुहूर्त्तः पक्षः षण्मासाः संख्या संख्या नंतभवाः । संज्वलनादीनां वासनकालस्तु नियमेन ॥ अनंतरं पुद्गलविपाकप्रकृतिगळं पेदपरु : देहादी संता पण्णासा णिमिणतावजुगलं च । थिरमुहपत्तेयदुगं अगुरुतियं पोग्गलविवाई || ४७॥ देहादिस्पर्शीतानि पंचाशत् निर्माणमातपयुगळं च स्थिरशुभप्रत्येक युगळम गुरुलघुत्रितयं पुद्गलविपाकीनि ॥ प्रत्याख्यानं सकलसंयमः तं कषंतीति प्रत्याख्यानकषायाः । सम् एकीभूत्वा ज्वलन्ति संयमेन सहावस्थानात् संयमो वा ज्वलत्येषु सत्स्वपीति संज्वलनाः त एव यथाख्यातं कर्षतीति संज्वलनकषायाः । एवं शेषनोकषायज्ञानावरणादीन्यप्यन्वर्थसंज्ञानि भवन्ति ॥ ४५ ॥ संज्वलनादिचतुः कषायाणां वासनाकालमाह उदयाभावेऽपि तत्संस्कारकालो वासनाकालः । स च संज्वलनानामन्तर्मुहूर्तः । प्रत्याख्यानावरणानामेकपक्षः । अप्रत्याख्यानावरणानां षण्मासाः । अनन्तानुबन्धिनां संख्यातभवा:, असंख्यात भवाः, अनन्तभवा वा भवन्ति नियमेन ॥ ४६ ॥ अथ पुद्गलविपाकीन्याह २५ वे प्रत्याख्यान कषाय हैं। जो संयम के साथ 'सम्' अर्थात् एकरूप होकर ज्वलित होती हैं अथवा जिनके होते हुए भी संयम ज्वलित होता है वे संज्वलन कषाय हैं । वे ही यथाख्यात संयमको घातती हैं। इसी तरह शेष नोकषाय और ज्ञानावरण आदि भी सार्थक नामवाले हैं ||४५|| isot आदि चार कषायोंका वासनाकाल कहते हैं ३० उदय के अभाव में भी उनका संस्कार जितने काल रहता है उसे वासना काल कहते हैं। संज्वलन कषायोंका वासनाकाल अन्तर्मुहूर्त है प्रत्याख्यानावरण कषायोंका एक पक्ष है । अप्रत्याख्यानावरण कषायोंका छह मास है । अनन्तानुबन्धीकषायोंका संख्यातभव, असंख्यातभव अथवा अनन्तभव नियमसे होता है ||४६ || पुद्गलविपाकी प्रकृतियोंको कहते हैं - Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001325
Book TitleGommatasara Karma kanad Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year1999
Total Pages698
LanguageHindi, Prakrit, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Principle, Karma, P000, & P040
File Size16 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy