SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 79
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्णाटवृत्ति जीवतत्त्वप्रदीपिका २९ यदुदयादंगोपांगविवेकस्तदंगोपांगनाम।तत्रिविधमौदारिकशरीरांगोपांगनाम वैक्रियिकशरीरांगोपांग नाम आहारकशरीरांगोपांगनाम चेति ॥ यस्योदयादस्थिबंधनविशेषो भवति तत्संहनननाम । षड्विधं तत् । वज्रवृषभनाराचसंहनननाम वज्रनाराचसंहनननाम नाराचसंहनननाम अर्द्धनाराचसंहनननाम कोलितसंहनननाम असंप्राप्तसृपाटिकासंहनननाम चेति । संहननमस्थिसंचयः। ऋषभो वेष्टनं । वज्रववभेद्यत्वावज्रऋषभः वनवन्नाराचो वज्रनाराचस्तौ द्वावपि यस्मिन्वज्रशरीरे संहनने तवज्रऋषभनाराचशरीरसंहनननाम । एष एव वज्रास्थिबंधो वज्रऋषभज्जितः सामान्यऋषभवेष्टितो यस्योदयेन भवति तवज्रनाराचशरीर संहनननाम । यस्य कर्मण उदयेन वज्रविशेषेण रहितनाराचकीलिताः अस्थिसंधयो भवन्ति तन्नाराचशरीरसंहनननाम । यस्य कर्मण उदयेनास्थिसंधयो नाराचेनार्द्धकोलिता भवन्ति तवर्द्धनाराचशरीरसंहनननाम । यस्योदयादवज्रास्थीनि कोलिता. नोव भवन्ति तत्कीलितशरीरसंहनननाम। यस्योदयेनान्योन्यासंप्राप्तानि शरीरसृपसंहननवत् शिरा- १० बंधान्यस्थीनि भवन्ति तवसंप्राप्तसृपाटिकाशरीरसंहनननाम ॥ यदुदयादङ्गोपाङ्गविवेकस्तदङ्गोपाङ्गनाम । तत् त्रिविधं औदारिकशरीराङ्गोपाङ्गनाम वैक्रियिकशरीराङ्गोपाङ्गनाम आहारकशरीराङ्गोपाङ्गनाम चेति । ___ यस्योदयादस्थिबन्धनविशेषो भवति तत्संहनननाम । तत् षड्विध-वज्रर्षभनाराचसंहनननाम । वचनाराचसंहनननाम । नाराचसंहनननाम । अर्धनाराचसंहनननाम । कीलितसंहनननाम । असंप्राप्तसृपा- १५ टिकासंहनननाम । संहननम् अस्थिसंचयः । ऋषभो वेष्टनं वज्रवदभेद्यत्वात् वज्रर्षभः । वज्रवन्नाराचो वज्रनाराचः तो द्वावपि यस्मिन् वजशरीरे संहनने तत् वज्रर्षभनाराचसंहनननाम । एष एव वज्रास्थिबन्धः ववर्षभवजितः सामान्यर्षभवेष्टितः यस्योदयेन भवति तद्वज्रनाराचशरीरसंहनननाम । यस्य कर्मण उदयेन वनविशेषणेन रहितनाराचकोलिता अस्थिसंघयो भवन्ति तन्नाराचशरीरसंहनननाम । यस्य कर्मण उदयेन अस्थिसंधयो नाराचेनार्धकीलिता भवन्ति तदर्धनाराचशरीरसंहनननाम । यस्योदयादवज्रास्थीनि कीलितानि २० भवन्ति तत्कीलितशरीरसंहनननाम । यस्योदयेन अन्योन्यासंप्राप्तानि शरीरसृपसंहननवत्सिराबन्धानि अस्थीनि भवन्ति तदसंप्राप्तसपाटिकाशरीरसंहनननाम । संस्थान नाम और हुण्डकसंस्थान नाम। जिसके उदयसे अस्थियोंका बन्धनविशेष होता है वह संहनननाम है। उसके छह भेद हैं-वर्षभनाराचसंहनन नाम, वनाराचसंहनन नाम, नाराचसंहनन नाम, अर्धनाराच संहनननाम, कीलितसंहनन नाम, असंप्राप्तसृपाटिका- २५ संहनन नाम । संहनन अस्थियोंके संचयको कहते हैं। ऋषभका अर्थ वेष्टन है। नाराच कीलको कहते हैं। वनके समान अभेद्य ऋषभ होनेसे वर्षभ कहलाता है। और वनके समान नाराचको वजनाराच कहते हैं। जिस वनसंहनन शरीरमें ऋषभ नाराच दोनों वनवत् हो उसे वर्षभनाराच संहनन नाम कहते हैं। यही वनरूप अस्थिबन्ध ववत् वेष्टनके बिना सामान्य वेष्टनसे बेष्टित जिस कमेके उदयसे होता है वह वञनाराच शरीर- ३० संहनन नाम है । जिस कर्मके उदयसे वनविशेषणसे रहित और नाराचसे कीलित अस्थियोंकी सन्धियाँ होती हैं वह नाराच शरीरसंहनन नाम है। जिस कर्मके उदयके अस्थियोंके जोड़ नाराचसे अर्धकोलित होते हैं वह अर्धनाराचशरीर संहनन नाम है। जिसके उदयसे अस्थियाँ परस्परमें कोलित होतो हैं वह कोलितशरीर संहनन नाम है। जिसके उदयसे अस्थियाँ परस्पर में प्राप्त न होकर सरीसृपकी शरीरकी तरह सिराओंसे बँधी होती हैं वह ३५ असंप्राप्तसृपाटिका शरीरसंहनन नाम हैं । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001325
Book TitleGommatasara Karma kanad Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year1999
Total Pages698
LanguageHindi, Prakrit, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Principle, Karma, P000, & P040
File Size16 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy