SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 73
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्णाटवृत्ति जीवतत्त्वप्रदीपिका २३ ५ मतिज्ञानमावृणोत्याव्रीयतेऽनेनेति मतिज्ञानावरणं । श्रुतज्ञानमावृणोत्याव्रीयतेऽनेनेति श्रुतज्ञानावरणं । अवधिज्ञानमावृणोत्याव्रीयतेऽनेनेति अवधिज्ञानावरणं । मनःपर्य्ययज्ञानमावृणोत्यानीयतेऽनेनेति मनः पथ्यंयज्ञानावरणं । केवलज्ञानमावृणोत्याव्रीयतेऽनेनेति केवलज्ञानावरणमिति यिल्लि चोदिसल्पदु ॥ अभव्यंगे मन:पर्ययज्ञानशक्तियं केवलज्ञानशक्तियुमुंटो मेणिल्लभो एसलानुमुंटपोडे तज्जीवक्क भव्यत्वाभावमक्कुमेत्तलानु मिल्लमक्कुमप्पोडे यिल्लि आवरणद्वयकल्पने व्यर्थमेदितु । इदक्कुत्तरं पेळल्प डुगुम देतें दोडादेशवचनमप्पुदरिनिल्लि दोषेमिल्लेकेंदोडे द्रव्यात्थदेशान्मनः पय्र्ययकेवलज्ञानशक्ति संभवमप्युदरिदं । पर्य्यायार्थादेशदत्तणिदं तच्छक्त्यभावमक्कुमेरालानुमितु भव्याभव्यविकल्पसंभविसदिद्दोंडे उभयदोळं तच्छक्तिसद्भावमागि बकुमदुकारणमागि शक्ति भावाभावापेक्षेयिदं भव्या भव्य विकल्पं पेळल्पडदु । मत्तेंतु पेळल्पडुगुमेंदोडे बहिर्व्यक्तिसद्भावासद्भावापेक्षेयिदं सम्यग्दर्शनादिव्यक्ति यावंगे संभविसुगुमा जीवं भव्यनक्कुमावंगे मत्ते तत्सम्यक्त्वाभिव्य- १० क्तियागदा जीवनभव्यतेंद्र पेळल्पडुगुं । सुवर्णांधपाषाणगळंते आवृणोत्याव्रोयतेनेऽनेत्यावरणं । चक्षुर्द्दर्शनावरणमचक्षुर्द्दर्शनावरण मवधिदर्शनावरणं केवलदर्शनावरणमिति । स्वप्ने या वीर्य्यविशेषाविर्भावः सा स्त्यानगृद्धिः । स्त्यायतेरनेकार्थत्वात् स्वप्नार्थ इह गृह्यते । गृद्धेरपि दीप्तिर्गृह्यते स्त्याने स्वप्ने गृध्यते दीप्यते यदुदयादातं रौद्रं च बहु च कर्मकरणं मतिज्ञानमावृणोति आव्रियतेऽनेनेति मतिज्ञानावरणं । श्रुतज्ञानमावृणोति आव्रियतेऽनेनेति श्रुतज्ञाना- १५ वरणं । अवधिज्ञानमावृणोति आव्रियतेऽनेनेति अवधिज्ञानावरणं । मन:पर्ययज्ञानमावृणोति आव्रियतेऽनेनेति मन:पर्ययज्ञानावरणं । केवलज्ञानमावृणोति आव्रियतेऽनेनेति केवलज्ञानावरणं । ननु अभव्यस्य मनःपर्यय केवलज्ञानशक्तिरस्ति न वा यद्यस्ति तदा तस्याभव्यत्वं न स्यात् । यदि नास्ति तदा तत्रावरणद्वयकल्पना वैयर्थ्यमिति ? तन्न | द्रव्यार्थादेशेन तच्छक्तिसद्भावात् पर्यायार्यादेशेन व्यक्तयसंभवात्तदुक्तदोपानवकाशात् । अन्धा स्वर्णवत् । आवृणोति आव्रियतेऽनेनेति आवरणं चक्षुर्दर्शनावरणं अचक्षुर्दर्शनावरणं अवधिदर्शनावरणं केवलदर्शनावरणं चेति । स्वप्ने यया वीर्यविशेषाविर्भावः सा स्त्यानगृद्धिः । स्त्यायतेरनेकार्थत्वात् स्वप्नोऽर्थं इह गृह्यते । मतिज्ञानका आवरण करता है या जिससे मतिज्ञान आवृत किया जाता है वह मतिज्ञानावरण है । जो श्रुतज्ञानका आवरण करता है या जिसके द्वारा श्रुतज्ञान आवृत होता है वह श्रुतज्ञानावरण है । जो अवधिज्ञानका आवरण करता है या जिसके द्वारा २५ अवधिज्ञान आवृत होता है वह अवधिज्ञानावरण है । जो मन:पर्ययज्ञानका आवरण करता है। या जिसके द्वारा मन:पर्ययज्ञान आवृत होता है वह मन:पर्ययज्ञानावरण है । जो केवलज्ञानका आवरण करता है या जिसके द्वारा केवलज्ञान आवृत किया जाता है वह केवलज्ञानावरण है । शंका-अभव्य के मन:पर्यय और केवलज्ञान शक्ति है या नहीं ? यदि है तो वह अभव्य नहीं हो सकता । यदि नहीं है तो उसके दो आवरण मानना व्यर्थ है ? समाधान- द्रव्यार्थिक-नयसे अभव्यमें दोनों ज्ञानशक्तियाँ विद्यमान हैं । किन्तु पर्यायार्थिक नयसे उन शक्तियों की व्यक्ति असम्भव होनेसे उक्त दोषोंको स्थान नहीं है । जैसे अन्धपाषाण में द्रव्यदृष्टिसे स्वर्णशक्ति है, किन्तु वह व्यक्त नहीं हो सकती । जो आवरण करता है या जिसके द्वारा आवृत किया जाता है वह आवरण है अतः चक्षुदर्शनावरण, , अचक्षुदर्शनावरण, अवधिदर्शनावरण, केवलदर्शनावरण रूपसे चार दर्शनोंके चार दर्शनावरण ३५ १. म मिल्लमदेंतेंदोडे । Jain Education International २० For Private & Personal Use Only ३० www.jainelibrary.org
SR No.001325
Book TitleGommatasara Karma kanad Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year1999
Total Pages698
LanguageHindi, Prakrit, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, Principle, Karma, P000, & P040
File Size16 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy