________________
જ્ઞાનની માતા કહી છે.
વર્ણમાતાની ઉપાસના કરનારો જ નવકારમાતાને મેળવી શકે, ગણી શકે, પામી
નવકારમાતાની ઉપાસના કરનારો જ અષ્ટપ્રવચન રૂપ ત્રીજી ધર્મમાતાને મેળવી
શકે.
ધર્મમાતાને મેળવનારો જ ત્રિપદીરૂપ ચોથી ધર્મમાતાને મેળવી શકે. માટે ‘શોભા નાળાં..’ એ શ્લોકમાં ચારમાતાનો આ ક્રમ બતાવ્યો છે.
95,
તીર્થંકરો પણ કેવળજ્ઞાન પામ્યા પછી કેવળજ્ઞાનદ્વારા ધર્મદેશના નથી આપતા શ્રુતજ્ઞાનરૂપ આ વર્ણમાતાથી ધર્મ-દેશના આપે છે. હું કે તમે જે બોલો છો તે વર્ણમાતાનો
પ્રભાવ છે.
*ક્રોધના જય વિના, ઉપશમની પ્રાપ્તિ વિના ચોથી ધ્યાનમાતા મળી શકે નહિ. પરમાત્માનો અનુગ્રહ હશે કે અમારી માતાનું નામ જ ક્ષમા હતું. માત્ર નામ જ નહિ, મૂર્તિમંત ક્ષમા જ હતા. કદિ મેં એમનામાં ગુસ્સો જોયો નથી.
નામ પ્રમાણે ગુણો ન આવે તો માત્ર આપણે નામધારી છીએ, ગુણધારી નિહ. * પ્રથમ માતાની (વર્ષમાતાની) ઉપાસના માટે હેમચન્દ્રસૂરિએ યોગશાસ્ત્રના આઠમા પ્રકાશમાં ધ્યાનવિધિ બતાવી છે.
નાભિમાં ૧૬ પાંખડીવાળું કમળ, અ થી અઃ સુધીના અક્ષરો ત્યાં સ્થાપવા. હૃદયમાં ૨૪ (વચ્ચે કર્ણિકા સહિત) પાંખડીવાળું કમળ, ક થી મ વચ્ચેની કર્ણિકામાં ‘મ’ ની સ્થાપના કરવી.
મુખ પર ૮ પાંખડીવાળું કમળ, ય થી હ સુધીના અક્ષરો ત્યાં સ્થાપવા. આમ ઘ્યાન ધરવાનું છે.
પછી સોના જેવા ચળકતા અક્ષરો તમને ફરતા દેખાશે.
* બાળક જેવું છે મન – એને રખડવું બહુ ગમે, એવા મનને કહી દેવું; તારે રખડવું હોય તો આ ત્રણ માં જ રખડજે.
(૧) વર્ણ : પ્રભુના નામમાં રમજે.
(૨) અર્થઃ પ્રભુના ગુણમાં રમજે.
(૩) આલંબન : પ્રભુની મૂર્તિમાં રમજે.
આ ત્રણને ચૈત્યવંદનભાષ્યમાં આલંબનત્રિક કહેવાયું છે.
૨૮૨ ...
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
કહે કલાપૂર્ણસૂરિ
www.jainelibrary.org
