________________
ચતુર્થ પ્રકરણ
ભક્તપરિજ્ઞા ભત્તપરિણા–ભક્તપરિજ્ઞા માં ૧૭૨ ગાથાઓ છે. આ પ્રકીર્ણકમાં ભક્તપરિજ્ઞા નામના મરણનું વિવેચન છે. પ્રારંભમાં ગ્રંથકારે મહાવીરને નમસ્કાર કરી ભક્તપરિજ્ઞાની રચનાનો સંકલ્પ કર્યો છે :
नमिऊण महाइसयं महाणुभावं मुणिं महावीरं ।
भणिमो भत्तपरिणं निअसरणट्ठा परट्ठा य॥१॥ અભ્યઘત મરણથી આરાધના પૂરેપૂરી સફળ થાય છે, એમ બતાવતાં ગ્રંથકારે અભ્યદ્યત મરણના ત્રણ ભેદ આપ્યા છે : ભક્તપરિજ્ઞા, ઇંગિની અને પાદોપગમન. આ વિષયની ગાથા આ પ્રમાણે છે :
तं अब्भुज्जअमरणं अमरणधम्मेहि वनिअंतिविहं।
भत्तपरिना इंगिणि पाओवगमं च धीरेहिं ॥९॥ ભક્તપરિજ્ઞા મરણ બે પ્રકારનું હોય છે : સુવિચાર અને અવિચાર. આચાર્ય ભક્તપરિજ્ઞા મરણના પોતાના વિવેચનમાં દર્શનભ્રષ્ટ એટલે શ્રદ્ધાભ્રષ્ટને મુક્તિનો અનધિકારી બતાવ્યો છે :
दंसणभट्ठो भट्ठो दंसणभट्ठस्स नत्थि निव्वाणं ।
सिझंति चरणरहिआ दंसणरहिआ न सिझंति ॥६६।। અંતની એક ગાથામાં વીરભદ્રનો ઉલ્લેખ હોવાથી આ પ્રકીર્ણકના કર્તા વિરભદ્ર હોવાનું મનાય છે :
इअजोइसरजिणवीरभद्दभणिआणुसारिणीमिणमो। भत्तपरिन्नं धन्ना पढंति णिसुणंति भावेंति ॥१७१।।
૧. (અ) બાલાભાઈ કકલભાઈ, અમદાવાદ, વિ.સં. ૧૯૬૨.
(આ) જૈનધર્મ પ્રસારક સભા, ભાવનગર, વિ. સં. ૧૯૬૬
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
