________________
૧૫૪
બૃહદ્ – આલોચનાદિ uધ સંવાદ
પ્રત્યાખ્યાનાવરણ અને સંજ્વલન = ૪ એટલે કે ૪ x ૪=૧૬; હાસ્ય, રતિ, અરતિ, શોક, ભય, જુગુપ્સા, સ્ત્રીવેદ, પુરુષવેદ અને નપુંસકવેદ = ૯ નોકષાય. આમ ૧૬+૯=૨૫. (પ) યોગ – ૩ યોગ (મન, વચન અને કાયા)તેના કંપન (૬) પ્રમાદ = ૧૫ ભેદ છે : ૪ વિકથા (સ્ત્રીકથા, ભોજનકથા, દેશકથા અને રાજસ્થા), ૪ કષાય (ક્રોધ, માન, માયા, અને લોભ), ૫ ઈન્દ્રિયના વિષયો, ૧ સ્નેહ અને ૧ નિદ્રા = ૧૫. ભાવાર્થ: હે પ્રભો! મેં અજ્ઞાનપણે મિથ્યાત્વ, અવ્રત, પ્રમાદ, કષાય અને અશુભયોગથી વશીભૂત થઈને સતદેવ, સદ્ગુરુ અને સધર્મ તરફ સ્વચ્છંદતા અને અવિનયનો વ્યવહાર કર્યો છે, તો તે સર્વે મારા દોષ મિથ્યા થાઓ.
શ્રી અરિહંત ભગવંત વીતરાગ કેવલજ્ઞાની મહારાજની, શ્રી ગણધરદેવની, શ્રી આચાર્યની, શ્રી ધર્માચાર્યની, શ્રી.ઉપાધ્યાયની અને શ્રી સાધુ-સાધ્વીની, શ્રાવકશ્રાવિકાની, સમદ્રષ્ટિ સાંધર્મી ઉત્તમ પુરુષોની, શાસ્ત્રસૂત્રપાઠની, અર્થ પરમાર્થની, ધર્મ સંબંધી અને સકલ પદાર્થોની અવિનય, અભક્તિ, આશાતનાદિ કરી, કરાવી, અનુમોદી; મન, વચન અને કાયાએ કરી. દ્રવ્યથી, ક્ષેત્રથી, કાળથી અને ભાવથી સમ્યક પ્રકારે વિનય, ભક્તિ, આરાધના, પાલન, સ્પર્શના, સેવનાદિક યથાયોગ્ય અનુક્રમે નહીં કરી, નહીં કરાવી, નહીં અનુમોદી, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. મારી ભૂલચૂક, અવગુણ, અપરાધ સર્વે માફ કરો, ક્ષમા કરો, હું મન, વચન, કાયાએ કરી ખમાવું છું.” શબ્દાર્થ: (૧) ધર્માચાર્ય = ધર્મનો પ્રચાર-પ્રસાર કરનાર આચાર્ય. (૨) શાસ્ત્ર = વીતરાગી પુરુષોના પવિત્ર વચનો - ધર્મગ્રંથ. (૩)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
