________________
સંસ્કાર
૩. પાંચમા સૈકામાં જૈનાચાર્ય શ્રી પૂજ્યપાદ સ્વામીએ તેની રચના ૧૦૫ સંસ્કૃત શ્લોકોમાં કરી. તેરમા સૈકામાં સંસ્કૃત ટીકા અને સત્તરમા સૈકામાં જૂની ગુજરાતીમાં તેની ટીકાઓ રચાઈ. વીસમા સૈકામાં ગુજરાતી અને હિંદીમાં તેના ઉપર અનેક ટીકાઓ થઈ અને પદ્યાનુવાદો પણ થયા.
૪.
આ ગ્રંથનો મુખ્ય બોધ એ છે કે : દેહાત્મબુદ્ધિ તે જ મુખ્ય અજ્ઞાન છે; માટે તેને છોડી, વિવેકી પુરુષે સદ્બોધ, સંયમ અને અભ્યાસથી ચિત્તને સ્થિર કરીને સતત આત્મસ્મરણ દ્વારા, આત્મસમાધિ પ્રાપ્ત કરવી. આમ કરવાથી જીવન્મુક્ત દશા પ્રગટે છે અને અનંત આનંદસ્વરૂપ એવા નિર્વાણની પ્રાપ્તિ થાય છે.
શ્રી પદ્મનંદી પંચવિંશતિ :
આ શાસ્ત્રના ૨૬ અધ્યાયોમાં સર્વજ્ઞપ્રણીત અગત્યના તત્ત્વજ્ઞાનનો (લગભગ ચારે અનુયોગ સહિત) સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. તેમાં દ્રવ્યાનુયોગ અને ચરણાનુયોગની મુખ્યતા છે. તેની રચના શ્રી પદ્મનંદી આચાર્યદેવે લગભગ ૧૩મા સૈકામાં કરી હતી. પરમ તત્ત્વજ્ઞ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીએ તેને ‘વનશાસ્ત્ર’ એવું ઉપનામ આપેલું છે અને પર્યુષણ પર્વ દરમિયાન બપોરના બાર વાગ્યા પહેલાં તે વાંચવાની આજ્ઞા કરેલી છે (પત્રાંક ૯૪૫). જ્ઞાન, વૈરાગ્ય અને અધ્યાત્મસાધના માટે તે ખૂબ ઉપયોગી ગ્રંથ છે.
* શ્રી આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર
ભારતીય ઇતિહાસ આ વાતની સાક્ષી પુરે છે કે જ્યારે જ્યારે આધ્યાત્મિક સાધનાના માર્ગ ઉપર જાળા અને ઝાંખરા બાઝી જાય
Jain Education International
=sx.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
