________________
સંસ્કાર
તીર્થકરોના ગર્ભકલ્યાણકો, માતા મદાલસા, સતી સીતા, અભિમન્યુ, શુકદેવજી, કુંદકુંદાચાર્ય, વનરાજ ચાવડો, છત્રપતિ શિવાજી, મહાત્મા ગાંધી, વિનોબા ભાવે આદિ અનેક મહાનુભાવોના જીવનના અભ્યાસથી આપણને સ્પષ્ટપણે ખ્યાલમાં આવી શકે છે.
જન્મ પછીના પાંચ વર્ષો સુધી બાળકોનો જો કોઈની સાથે વધારેમાં વધારે નિકટનો સંબંધ રહેતો હોય તો તે માતા સાથેનો છે; અને તેથી માતાના સમસ્ત વ્યક્તિત્વની તેના પર એક અમીટ છાપ પડે છે. આજના શ્રીમંતો અને શહેરોમાં કામ કરતી બહેનોને મારે ખાસ આ વાત જણાવવી છે કે તેઓ નાના બાળકને રામા, આયાબાઈ કે સામાન્ય નર્સરી - (બેબી સીટીંગ)ના વિશ્વાસે ન મૂકે. નાના બાળકની માતા નોકરી વગેરે ન કરે તેવી અપેક્ષા ઉત્તમ બાળઉછેર માટે આવશ્યક છે – અનિવાર્ય છે. એક ઉત્તમ માતા સો શિક્ષકો બરાબર છે એમ જે કહ્યું છે તે પરમ સત્ય છે. આમ, ભારતીય નારીના જીવનનું સૌથી અગત્યનું પાસું તે તેનું માતૃત્વ છે.
નારી સ્ત્રી પણ છે. પુરુષની તે અર્ધાગિની છે, તેની પ્રેમદા પણ છે, પ્રેરણા પણ છે, વિશ્રાંતિ છે, સહચરી છે, અનુગામિની છે, અંકિતા છે, પરમ મિત્ર છે અને સર્વ સુખ દુઃખની ભાગીદાર છે. તેનું સન્માન, તેનું શિક્ષણ, તેનું સંરક્ષણ, તેને હૂંફ આપવી અને તેની સર્વ સુવિધા પોષી તેને નિશ્ચિત, નિરામય અને નિઃશંક રહે તેમ કરવું એ પુરુષવર્ગની ફરજ છે. જો પુરુષ તેમ કરતો નથી અને તેને માત્ર વિષયસુખનું સાધન જાણે છે તો તે બ્રાંતિમાં છે, ખોટે રસ્તે છે, દુઃખ પામશે. આ બાબતે પુરુષવર્ગ બરાબર જાગૃતિ કેળવી સ્ત્રીઓને સર્વ પ્રકારે પોતાના જીવનમાં મોભાવાળું
v s-૧૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org