Harivanshpuran

SR No.: 001271
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2003
Total Pages: 1017
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Story
File Size: 26 MB

Page 763

षष्टितमः सर्गः
वृषभस्य श्रेयसो मल्लेः पूर्वाह्णे नेमिपार्श्वयोः । केवलोत्पत्तिरन्येषामपराह्णे जिनेशिनाम् ॥ २५६ ॥ फाल्गुने कृष्णपक्षस्य स्वेकादश्यां वृषो भृतः । द्वादश्यां केवलं मल्लिः षष्ट्यां तु मुनिसुव्रतः ॥ २५७॥ सप्तम्यामेव संप्राप्तः पक्षे तत्रैव केवलम् । सुपार्श्वजिनचन्द्र चन्द्रप्रमजिनस्तदा ॥ २५८ ॥ चतुर्थ्यां चैत्र कृष्णस्य पार्श्वदेवस्य केवलम् । अमावास्यामनन्तस्य जिनेन्द्रस्य तदिष्यते ॥ २५९॥ पक्षे सिते तृतीयस्यां नमः कुन्धोश्व केवलम् । दशम्यां सुमतेर्जातं पद्मप्रभजिनस्य च ॥ २६०॥ ज्ञेयं वैशाखशुकस्य दशम्य वीरकेवलम् । सितेऽश्वयुजि पक्षेऽभून्नेमस्तत्प्रतिपद्दिने ॥ २६१ ॥ कार्तिकासित पञ्चम्यां शस्त्रवस्य सितात्मनि । सुविधेस्तु तृतीयस्यां तद्द्वादश्यामरस्य तु ॥ २६२॥ पुण्यकृष्ण चतुर्दश्यां शीतलः केवलं श्रितः । दशम्यां विमलः शुक्ले शान्तिरेकादशे दिने ॥ २६३ ॥ अजितोऽत्र चतुर्दश्यां केवलं प्रत्यपद्यत । अभिनन्दनधर्माख्यौ पौर्णमास्यामवाप तु ॥ २६४ ॥ ज्ञानोत्पत्त्या त्वमावास्या माघस्य श्रेयसा कृता । श्रेयसी वासुपूज्येन द्वितीया शुक्लपक्षजा ॥ २६५॥ माघकृष्णचतुर्दश्यां वृषस्य परिनिर्वृतिः । फाल्गुनस्यासिते पक्षे चतुर्थ्यां पद्मभासिनः ॥ २६६॥ षष्ट्यां सुपार्श्वनाथस्य द्वादश्यां मौनिसुती । सितफाल्गुन पञ्चम्यां मल्लिश्रीवासुपूज्ययोः ॥ २६७॥ अमावस्या तु चैत्रस्य निर्वृताभ्यां पवित्रिता । अनन्तारजिनेन्द्राभ्यां शुक्लपक्षस्य तु क्रमात् ॥ २६८ ॥ पञ्चम्यामजितः षष्ट्यां संभवः परिनिर्वृतः । दशम्यां सुमतिर्नाथः सुरनाथगणस्तुतः ॥२६९॥ वैशाखस्यापुनात्सिद्ध्या नमिः कृष्णचतुर्दशीम् । सितां प्रतिपदं कुन्धुः सप्तमीममिनन्दनः ॥२७०॥
अपने-अपने नगरके उद्यानमें ही केवलज्ञान उत्पन्न हुआ था || २५४ - २५५॥ वृषभनाथ, श्रेयांसनाथ, मल्लिनाथ, नेमिनाथ और पार्श्वनाथ भगवान्‌को पूर्वाह्न कालमें तथा शेष तीर्थंकरोंको अपराह्न कालमें केवलज्ञानकी उत्पत्ति हुई थी || २५६॥
७२५
फाल्गुन कृष्ण एकादशी के दिन वृषभनाथ, फाल्गुन कृष्ण द्वादशीके दिन मल्लिनाथ, फाल्गुन कृष्ण षष्ठी के दिन मुनिसुव्रतनाथ, फाल्गुन कृष्ण सप्तमीके दिन सुपार्श्वनाथ और चन्द्रप्रभ, चैत्र कृष्ण चतुर्थीके दिन पार्श्वनाथ, चैत्र कृष्ण अमावास्याके दिन अनन्त जिनेन्द्र, चैत्र शुक्ल तृतीयाके दिन नमिनाथ और कुन्थुनाथ, चैत्रशुक्ल दशमी के दिन सुमतिनाथ और पद्मप्रभ भगवान्, वैशाख शुक्ल दशमी के दिन महावीर, आश्विन शुक्ल प्रतिपदाको नेमिनाथ, कार्तिक कृष्ण पंचमीको सम्भवनाथ, कार्तिक शुक्ल तृतीयाको सुविधिनाथ, कार्तिक शुक्ल द्वादशीको अरनाथ, पोष कृष्ण चतुर्दशीको शीतलनाथ, पौष कृष्ण दशमीको विमलनाथ, पौष शुक्ल एकादशीको शान्तिपौष शुक्ल चतुर्दशीको अजितनाथ, पौष शुक्ल पूर्णिमाको अभिनन्दन और धर्मनाथ, माघकृष्ण अमावसको श्रेयांसनाथ और माघ शुक्ल द्वितीयाको वासुपूज्य भगवान् केवलज्ञानको प्राप्त हुए थे ।। २५७-२६५।।
नाथ,
माघ कृष्ण चतुर्दशी के दिन वृषभनाथका, फाल्गुन कृष्ण चतुर्थीके दिन पद्मप्रभका, फाल्गुन कृष्ण षष्ठी के दिन सुपार्श्वनाथका, फाल्गुन कृष्ण द्वादशी के दिन मुनिसुव्रतनाथका, फाल्गुन शुक्ल पंचमी के दिन मल्लिनाथ और श्री वासुपूज्यका निर्वाण हुआ है । चैत्रकी अमावास्या निर्वाणको प्राप्त हुए अनन्तनाथ और अरनाथ जिनेन्द्र के द्वारा पवित्र की गयी है । चैत्र शुक्ल पंचमी के दिन अजितनाथ, चैत्र शुक्ल षष्ठीके दिन सम्भवनाथ और चैत्र शुक्ल दशमीके दिन इन्द्रोंके समूहसे स्तुत सुमतिनाथ निर्वाणको प्राप्त हुए हैं || २६६ - २६९ || वैशाख कृष्ण चतुर्दशीको नमिनाथ भगवान्, वैशाख शुक्ल प्रतिपदाको कुन्थुनाथने और वैशाख शुक्ल सप्तमीको अभिनन्दननाथने अपने निर्वाणसे
१. विमलं म । २. मोनिसुव्रतः म, ख., ङ, मुनिसुव्रतस्येयं मौनिसुव्रती परिनिर्वृतिरित्यनेन संबन्धः । ३. निर्मिताम्यां म, ख. !

Translation AI Generated

## Chapter Sixty

**The attainment of Kevala Jnana by the Tirthankaras**

**256.** Vrishabha, Shreyans, Malli, Nemi, and Parsva attained Kevala Jnana in the forenoon, while the rest of the Tirthankaras attained it in the afternoon.

**257.** Vrishabha attained Kevala Jnana on the eleventh day of the dark fortnight of Phalguna, Malli on the twelfth, and Munisuvrata on the sixth.

**258.** Suparshva and Chandra Prabha attained Kevala Jnana on the seventh day of the dark fortnight of Phalguna.

**259.** Parsva attained Kevala Jnana on the fourth day of the dark fortnight of Chaitra, and Ananta Jinendra on the new moon day.

**260.** Nemi and Kunthu attained Kevala Jnana on the third day of the bright fortnight of Chaitra, and Sumati and Padma Prabha on the tenth.

**261.** Mahavira attained Kevala Jnana on the tenth day of the bright fortnight of Vaisakha, and Nemi on the first day of the bright fortnight of Ashvin.

**262.** Sambhava attained Kevala Jnana on the fifth day of the dark fortnight of Kartik, Suvidhi on the third day of the bright fortnight, and Ara on the twelfth.

**263.** Shitala attained Kevala Jnana on the fourteenth day of the dark fortnight of Pausha, Vimala on the tenth day of the bright fortnight, and Shanti on the eleventh.

**264.** Ajita attained Kevala Jnana on the fourteenth day of the bright fortnight of Pausha, and Abhinandan and Dharma on the full moon day.

**265.** Shreyans attained Kevala Jnana on the new moon day of the dark fortnight of Magha, and Vasupujya on the second day of the bright fortnight.

**The Nirvana of the Tirthankaras**

**266.** Vrishabha attained Nirvana on the fourteenth day of the dark fortnight of Magha, Padma Prabha on the fourth day of the bright fortnight of Phalguna, Suparshva on the sixth day of the dark fortnight, Munisuvrata on the twelfth, and Malli and Shri Vasupujya on the fifth day of the bright fortnight.

**267.** Ananta and Ara Jinendra attained Nirvana on the new moon day of Chaitra, and their Nirvana was sanctified by them.

**268.** Ajita attained Nirvana on the fifth day of the bright fortnight of Chaitra, Sambhava on the sixth, and Sumati on the tenth, who was praised by the assembly of gods.

**269.** Nemi attained Nirvana on the fourteenth day of the dark fortnight of Vaisakha, Kunthu on the first day of the bright fortnight, and Abhinandan on the seventh.

**270.** Each Tirthankara attained Kevala Jnana in their own garden in their respective cities.

**Note:** The text mentions that the Tirthankaras attained Kevala Jnana in their respective gardens in their cities. This indicates that the attainment of Kevala Jnana was not a solitary event, but rather a public one, witnessed by the people of their cities. This also highlights the importance of the Tirthankaras as spiritual leaders and guides for their followers.