Harivanshpuran

SR No.: 001271
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2003
Total Pages: 1017
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Story
File Size: 26 MB

Page 577

पञ्चचत्वारिंशः सर्गः
५३९ ततः सनत्कुमारोऽभूञ्चतुर्थश्चक्रवर्तिनाम् । रूपपाशसमाकृष्टसुरबोधितदीक्षितः ॥१६॥ सुकुमारः सुतस्तस्य तस्माद्वरकुमारकः । विश्वो वैश्वानरश्चामद्विश्वकेतुर्ब्रहदध्वजः ॥१७॥ विश्वसेनस्ततो जातो यस्यैरा प्राणवल्लभा । तत्सुतः पञ्चमश्चक्री शान्तिः षोडशतीर्थकृत् ॥१८॥ नारायणो नरहरिः प्रशान्तिः शान्तिवर्धनः । शान्तिचन्द्रः शशाङ्काङ्कः कुरुश्च कुरुवंशजाः ॥१९॥ एवमाद्ये वतीतेषु सूर्योऽभूद्यस्य भामिनी । श्रीमती तीर्थकृत्कुन्थुस्तयोश्चक्रधरोऽपि सः ॥२०॥ अतिक्रान्तेषु भूपेषु ततोऽपि बहुषु क्रमात् । राजा सुदर्शनो जातो यस्य मित्रा प्रियागना ॥२१॥ तयोरर इति ख्यातः सप्तमश्चक्रवर्तिनाम् । कृती तीर्थकराणांच यतोऽष्टादशसंख्यकः ॥२२॥ ततः सुचारुश्चारुश्च चारुरूपोऽथ वीर्यवान् । चारुपास्तथान्येषु समतीतेषु राजसु ॥२३॥ पद्ममालः सुभौमश्च जातः पद्मरथो नृपः । ततश्चक्री महापद्मो विष्णुपद्मो तु तत्सुतौ ॥२४॥ सुपद्मः पद्मदेवश्च कुलकीर्तिस्ततः परः । कीर्तिः सुकीर्तिकीर्ती तौ वसुकीर्तिश्च वीर्यवान् ॥२५॥ वासुकि सवाभिख्यो वसुः सुवसुरेव च । पुरुवंशश्रियो नाथः श्रीवसुश्च वसुंधरः ॥२६॥ जज्ञे वसुरथस्तस्मादिन्द्रवीयश्च वीर्यवान् । चित्रो विचित्रो वीर्योऽथ विचित्रोऽपि महाबलः ॥२७॥ ततो विचित्रवीर्योऽभत्ततश्चित्ररथो नृपः । महारथो वृतरथो वृषानन्तो वृषध्वजः ॥२८॥ श्रीव्रतो व्रतधर्मा च धृतो धारण एव च । महासरः प्रतिसरः शरः पारशरो नृपः ॥२९॥ . शरद्वीपश्च राजासौ द्वीपो द्वीपायनो नृपः । सुशान्तिः शान्तिभद्रश्च शान्तिषणश्च भपतिः ॥३०॥ भर्ता योजनगन्धाया राजपुत्र्यास्तु शन्तनुः । तनयः शन्तनोभूभृद्धतव्यास इति स्मृतिः ॥३१॥
तधर्मा ततस्तस्य तनयोऽपि तोदयः । ततेजा तयशा तमानो तो नृपः ॥३२॥ ततोऽपि धृतराजोऽभत्तस्य तिस्रः प्रियाङ्गनाः । अम्बिकाम्बालिकाम्बाख्या वेद्यामिजनसंभवाः ॥३३॥ धृतराष्ट्रश्च पाण्दुश्च विदुरश्च विदां वरः । यथाक्रमममी तासां तिसृणां तनयास्त्रयः ॥३॥
वंशमें चतुर्थ चक्रवर्ती सनत्कुमार हुए जो रूपपाशसे खिंचकर आये हुए देवोंके द्वारा सम्बोधित हो दीक्षित हो गये थे ॥१६॥ सनत्कुमारके सुकुमार नामका पुत्र हुआ। उसके बाद वरकुमार, विश्व, वैश्वानर, विश्वकेतु और बृहद्ध्वज नामक राजा हुए। तदनन्तर विश्वसेन राजा हुए जिनकी स्त्रीका नाम ऐरा था। इन्हींके पंचम चक्रवर्ती और सोलहवें तीर्थंकर शान्तिनाथ हुए ॥१७-१८॥ इनके पश्चात् नारायण, नरहरि, प्रशान्ति, शान्तिवर्धन, शान्तिचन्द्र, शशांकांक और कुरु राजा हुए ॥१९|इत्यादि राजाओंके व्यतीत होनेपर इसी वंशमें सूर्य नामक राजा
जनकी स्त्रीका नाम श्रीमती था। उन दोनोंके भगवान कन्थनाथ उत्पन्न हए जो तीर्थंकर भी थे और चक्रवर्ती भी थे ।।२०।। तदनन्तर क्रम-क्रमसे बहुत राजाओंके व्यतीत हो जानेपर सुदर्शन नामक राजा हुए जिनकी स्त्रीका नाम मित्रा था। इन्हीं दोनोंके सप्तम चक्रवर्ती अठारहवें तीर्थंकर अरनाथ हुए ॥२१-२२।। उनके बाद सुचारु, चारु, चारुरूप और चारुपद्म राजा हुए। तदनन्तर अन्य राजाओंके हो चकनेपर इसी वंशमें पद्ममाल, सुभौम और पद्मरथ राजा हुए। उनके बाद महापद्म चक्रवर्ती हुए । उनके विष्णु और पद्म नामक दो पुत्र हुए ।।२३-२४।। तदनन्तर सुपद्म, पद्मदेव, कुलकोति, कीर्ति, सुकीति, कीर्ति, वसुकीर्ति, वासुकि, वासव, वसु, सुवसु, श्रीवसु, वसुन्धर, वसुरथ, इन्द्रवीर्य, चित्र, विचित्र, वीर्य, विचित्र, विचित्रवीर्य, चित्ररथ, महारथ, धृतरथ, वृषानन्त, वृषध्वज, श्रीव्रत, व्रतधर्मा, धृत, धारण, महासर, प्रतिसर, शर, पारशर, शरद्वीप, द्वीप, द्वोपायन, सुशान्ति, शान्तिभद्र, शान्तिषेण, योजनगन्धा राजपुत्रीके भर्ता शन्तनु और शन्तनुके राजा धृतव्यास पुत्र हुए ॥२५-३१।। तदनन्तर धृतधर्मा, धृतोदय, धृततेज, धृतयश, धुतमान और धृत हुए। धृतके धृतराज नामक पुत्र हुआ। उसको अम्बिका, अम्बालिका और अम्बा नामकी तीन स्त्रियाँ थीं जो उच्चकुलमें उत्पन्न हुई थीं ॥३२-३३।। उनमें अम्बिकासे धृतराष्ट्र,

Translation AI Generated

## Chapter Fifty-Three

**539** Then Sanatkumara became the fourth Chakravarti, initiated by the gods, drawn by the bonds of form. ||16||

Sukumara was his son, then Varakumar, Vishva, Vaishvanara, Vishvaketu, and Brihadhvaja. ||17||

Vishvasena was born then, whose beloved wife was Aira. His son was the fifth Chakravarti, Shanti, the sixteenth Tirthankara. ||18||

Narayana, Narahari, Prasanti, Shantivardhana, Shantichandra, Shashanka, and Kuru were born in this lineage. ||19||

Thus, after the passing of these kings, Surya was born in this lineage, whose wife was Shrimati. They had Kunthunatha, who was both a Tirthankara and a Chakravarti. ||20||

After the passing of many kings in succession, Sudarsana was born, whose beloved wife was Mitra. Their son was Ar, the seventh Chakravarti and the eighteenth Tirthankara. ||21-22||

Then came Sucharu, Charu, Charurupa, and Charupadma. After the passing of other kings, Padmmala, Subhauma, and Padmaratha were born in this lineage. Then came Mahapadma, the Chakravarti. His sons were Vishnu and Padma. ||23-24||

Then came Supadima, Padma Deva, Kulakirti, Kirti, Sukirti, Kirti, Vasukirti, Vasuki, Vasava, Vasu, Suvasu, Shrivasu, Vasundhara, Vasuratha, Indravirya, Chitra, Vichitra, Virya, Vichitra, Vichitravirya, Chitraraha, Maharatha, Dhritaratha, Vrishananta, Vrishdhvaja, Shrivrata, Vratadharma, Dhrita, Dharana, Mahasara, Pratihara, Shara, Parashara, Sharadvipa, Dvipa, Dvipayana, Sushanti, Shantibhadra, Shantishena, and Shantanu, the husband of Yojanagandha, the princess. Shantanu had Dhritarashtra as his son. ||25-31||

Then came Dhritadharma, Dhritodaya, Dhritateja, Dhritayasha, Dhritamana, and Dhrita. Dhrita had a son named Dhritarastra. He had three wives: Ambika, Ambalika, and Amba, who were born in noble families. ||32-33||

From Ambika was born Dhritarashtra,