________________
अर्हम्
श्री रत्नाकरावतारिका
-अथाष्टमः परिच्छेदः હવે આઠમો પરિચ્છેદ શરૂ કરાય છે
प्रमाणनयतत्त्वं व्यवस्थाप्य संप्रति तत्प्रयोगभूमिभूतं वस्तुनिर्णयाभिप्रायोपक्रमं वादं वदन्ति -
विरुद्धयोधर्मयोरेकधर्मव्यवच्छेदेन स्वीकृततदन्यधर्मव्यवस्थापनार्थं साधनदूषणवचनं वादः॥८-१॥
विरुद्धयोरेकत्र प्रमाणेनाऽनुपपद्यमानोपलम्भयोर्धर्मयोर्मध्यादिति निर्धारणे षष्ठी सप्तमी वा । विरुद्धावेव हि धर्मावेकान्तनित्यत्व-कथञ्चिन्नित्यत्वादी वादं प्रयोजयतः, न पुनरितरौ, तद्यथा-पर्यायवद् द्रव्यं गुणवच्च, विरोधश्चैकाधिकरणत्वैककालत्वयोरेव सतोः संभवति । अनित्या बुद्धिर्नित्य आत्मेति भिन्नाधिकरणयोः, पूर्वं निष्क्रियम्, इदानीं क्रियावद् द्रव्यमिति भिन्नकालयोश्च तयोः प्रमाणेन प्रतीतौ विरोधासंभवात् ॥
અવતરણાર્થ– પ્રમાણ અને નયોનું સ્વરૂપ વ્યવસ્થિત કહીને હવે તે બન્નેનો પ્રયોગ જ્યાં કરવામાં આવે છે એવા તેના પ્રયોગના સ્થાનભૂત, તથા વસ્તુતત્ત્વનો નિર્ણય કરવાના આશયથી જેનો પ્રારંભ કરાય છે. એવા “વાદ” ને સમજાવે છે.
સૂત્રાર્થ- પરસ્પર વિરોધી એવા બે ધર્મોમાંથી કોઇપણ એકધર્મનો વ્યવચ્છેદ કરવા વડે સ્વીકારેલા એવા તેનાથી અન્ય (શેષ) ધર્મની વ્યવસ્થા કરવા માટે જે સાધન વચન અને દૂષણવચન બોલાય તે વાદ કહેવાય છે. | ૮-૧ના
ટીકાનુવાદ– એક જ ધર્મમાં પ્રમાણપૂર્વક જેનો ઉપલંભ (બોધ) ઉપપદ્યમાન (પ્રાપ્ત થતો) નથી. એવા પરસ્પર વિરોધી બે ધર્મોમાંથી એકધર્મનો વ્યવચ્છેદ કરવા અને તેનાથી બીજા ધર્મની સ્થાપના કરવા માટે સ્વપક્ષના સાધન રૂપે, અને પર પક્ષના નિષેધરૂપે जोरातुंठे क्यन ते वाह वो. सही धर्मयोः ५४मा ४ षष्ठी अथवा सतभी (द्विवयन) हेपाय छे. ते निर्धार। अर्थमा वी.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
