Page Text
________________
દ્વિતીયપરિચ્છેદ-સૂત્ર-પ
રત્નાકરાવતારિકા
ઉલ્લાસવાળી, વળી
દાંત રૂપી વીણાના, વળતા = ધ્વનિની કલાના, તાપ =
=
સમૂહથી, વ્રુતા - પવિત્ર બનેલી એવી (વાણી), તથા સામ = કામાન્ય, નવામિની નવોઢાના, નિત કામોત્તેજક શબ્દોના, આડમ્પરા મનોહર, યોન = આડંબરવાળી, એવી, જાતી મંદ મંદ મધુર વાણી, નિશિ રાત્રિમાં, તૂરતઃ = તુરત તુરત, હ્રિ = શું, ન નિશમ્યતે સંભળાતી નથી ?
દૂરથી, સવિ
આ શ્લોકમાં રાત્રિમાં અંધકાર હોય, અનુકુળ મન્દ મન્દ પવન વારંવાર આવતો હોય, ત્યારે દૂર દૂર કોઈ સ્ત્રીનો મંદ મંદ શબ્દ પણ શું સંભળાતો નથી ? સારાંશ એ છે કે કોઈ સ્ત્રી કોઈ પુરૂષની સાથે દૂર દૂર કામોત્તેજક વાર્તાલાપ કરતી હોય તે શબ્દ દૂર દૂર હોવા છતાં પણ અનુકુળ પવન હોય તો શું નથી સંભળાતો ? અર્થાત્ સંભળાય જ છે. (અને જો પ્રતિકુળપવન હોય તો નજીકનો શબ્દ પણ બરાબર સંભળાતો નથી) આ વાત અનુભવસિધ્ધ છે. માટે શ્રોત્ર પ્રાપ્યકારી જ છે. ૮૯
૩૨૪
=
=
=
=
Jain Education International
-
=
=
पटुघटितकपाटसम्पुटौघे भवति कथं सदनेऽथ शब्दबुद्धिः । पटुघटितकपाटसम्पुटौघे भवति कथं सदनेऽपि गन्धबुद्धिः ||१०|| અથ = હવે, પટુ = અતિશય, ઘતિ બંધ કરાયેલાં છે. પાટસંપુટ = બારણાંનાં જોડકાંનો, ઓથે સમુહ જેમાં એવા, સને = ઘરમાં, બુદ્ધિઃ = શબ્દના ગ્રહણની બુદ્ધિ, થં મતિ કેમ થાય છે ? તો પડુટિત પાટસંપુટીયે કરાયાં છે બારણાંઓના જોડકાઓનો સમૂહ જેમાં એવા, સનેપિ गन्धबुद्धिः = ગન્ધના ગ્રહણની બુધ્ધિ જ્યં મતિ હે નૈયાયિક ! કેમ થાય છે ?
અતિશય બંધ ઘરમાં પણ,
=
=
જૈનાચાર્યશ્રીએ શ્રોત્ર પ્રાપ્યકારી જ છે એમ ઉપરના શ્લોકમાં સમજાવ્યું. એટલે આ શ્લોકમાં બૌધ્ધ જૈનાચાર્યશ્રીને પ્રશ્ન કરે છે કે જો શ્રોત્ર પ્રાપ્યકારી જ હોય અને તમે કહો છો તેમ અપ્રાપ્યકારી ન જ હોય તો અતિશય બંધ કરાયાં છે બારણાંનાં તમામ જોડકાં જેનાં એવા બંધ ઘરમાં કરાતા શબ્દનું જ્ઞાન બહાર ઉભેલા મનુષ્યને શબ્દ જે સંભળાય છે. તે કેવી રીતે થાય ? કારણ કે બારણાં બંધ હોવાથી શબ્દ બહાર આવી ન શકે અને શ્રોત્રની સાથે સજ્ઞિકર્ષ પામી ન શકે અને શબ્દ તો સંભળાય જ છે માટે હે જૈન ! તમારે શ્રોત્રને અપ્રાપ્યકારી માનવી જોઈએ. અન્યથા આ શબ્દશ્રવણ ઘટશે નહીં.
તેનો ઉત્તર જૈનાચાર્યશ્રી પાછળલા અડધા શ્લોકમાં આપે છે કે હે બૌધ્ધ ! તમે પ્રાણને પ્રાપ્યકારી માનો છો છતાં આવા જ પ્રકારના બંધબારણાવાળા ઘરમાં રહેલી સુગંધીદુર્ગંધી વસ્તુની ગન્ધનું ગ્રહણ બહાર ઉભેલા મનુષ્યને જે થાય છે. તે કેવી રીતે થાય છે ?
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001266 |
| Book Title | Ratnakaravatarika Part 1 |
| Original Sutra Author | Vadidevsuri |
| Author | Kalyanbodhivijay |
| Publisher | Jina Dharm Prakashan Trust Surat |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati & Nyay |
| File Size | 10 MB |