________________
૨૦ ડિશક પ્રવચન સિદ્ધાંત એ બતાવેલ હોય કે આત્મા તે એકાંતે કુટસ્થ નિત્ય છે અથવા એકાંતે અનિત્ય છે; તે પછી કુટસ્થ નિત્ય એવા આત્માને આચાર પાળવાથી શું લાભ થવાને છે ? વ્રત નિયમના કે આચારોના પાલનથી આત્મામાં કાંઈ પર વર્તન તો આવવાનું નથી, તો પછી વ્રત નિયમોના પાલનથી ફાયદા શે ?
મેવું કપડું ઊજળું થવાનું જ નથી તો પછી દેવાની મહેનત કોણ કરે ?
આત્મા પોતે જ એકાંતે ક્ષણિક હેય, ક્ષણભંગુર હેય તે કોના સુખ માટે વ્રત નિયમનું પાલન કરવાનું?
જે આત્મા માટે વ્રત નિયમનું પાલન કરવાનું છે તે આમા પિતે જ જે રોક ક્ષણ પછી સર્વથા નાશ પામી જવાનો હોય તો પછી વ્રત નિયમોના પાલનથી ફાયદો ? કેળુ એવી વ્યર્થ મહેનત કરે?
માટે આત્માનું સ્વરૂપ જે પરિણામી નિત્ય માનવામાં અ વે તો જ રત નિયમો અને આચારડાલન સાર્થક બની શકે.
હવે બાલવ એટલે વિવેક વિનાને, ગુણદોષની પરીક્ષાસારા પટાની પરીક્ષા કરવાની જેનામાં વિવેકશક્તિ નથી એ અજ્ઞાન છે. જોકે પોતે છે ધમથી, પણ સાચા ધર્મની પરીક્ષા કરવાની તેનામાં ક્ષતા ન હોવાથી ફક્ત ધર્મનું કે ધર્મગુરુનું બાહ્ય લિંગ–વેશ, ચમત્કાર, મા તંત્રની વાતથી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
