________________
પ્રવચન ૩
बालः पश्यति लिङ्ग, मध्यम बुद्धिर्विचारयति वृत्तम् । आगमतत्त्वं तु बुधः परीक्षते सर्व यत्नेन ॥ २ ॥
પૂજ્યપાદ પરમે પકારી વિશિરે મણિ હરીભદ્રસુરીશ્વરજી મહારાજ હવે પ્રથમ ધડકના બીજા વાકમાં ખાલ, નધ્યમ અને પંડિત પુરૂષનું સ્વરૂપ બતાવે છે. ધર્મની પરીક્ષા કરનારા જગતમાં ત્રણ પ્રકારના પુરુષો ડાય છે. પણ ત્રણેની ધર્મની પરીક્ષા કરવાની રીત જુદી જુદી ડાય છે. બાલવ ધર્મના માત્ર ખાર્થે આડંબર, ચમત્કાર, નેત્રો તત્ર, સાધુવેશ, વરવાડા, પ્રચારતંત્ર વગે, તેઈન • સાચા ધમ આ જ છે' એમ માની લઈ તેનેા ઉપાસક બની જાય છે. મધ્યમ પુરુષ માત્ર બાહ્ય વેશ, આડંબર, ચમત્કાર, નવા, તત્રા વગેરમાં ન ખેંચાતાં તે ધર્મના આચાર-વિચાર કેવા છે તેની પરીક્ષા કરીને જો મના આચાર-વિચાર પવિત્ર હાય તા જ તે ધમને! સ્વીકાર કરે છે. પણ ત્રીજે પંડિત પુરુષ તે નથી જેતા કેવળ આશ્ વેશ, આડંબર, ચમત્કાર, મત્રો તંત્ર કે પવિત્ર આત્રાર-વેચાર પશુ તે ધર્માંના રિસ્ક્રાંતા-આશા સાચા છે કે નહિ ? તેની ખરાખર પરીક્ષા કરે છે. શાસ્ત્ર સિદ્ધાંતાના પ્રાચાર સાથે સુમેળ સધાવા જોઈ એ.
આચારી ના સારા પાત્ર અત્તાવેલા ય કે દાન દે. શીલ પડે, ન કરો, ધ્યાન ધરી, વ્રત પાળે વગેરે, પણ
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International
