________________
૧૧૦ [] સિદ્ધસેન શતક
છણાવટ સાતમી બત્રીસીમાં થઈ છે. આ શ્લોક વક્તવ્યનો પ્રારંભ કેવો હોવો જોઈએ તેનું ચિત્ર રજૂ કરે છે.
વક્તાએ પ્રથમ પ્રતિપક્ષી જૂથને મધુર અને ભાવવાહી શબ્દોથી સંબોધવા અને પોતાના શિષ્યવર્ગ પર પ્રસન્ન નજર ફેરવવી. દિવાકરજીનું માનસશાસ્ત્રીય કૌશલ્ય અહીં છતું થાય છે. પ્રતિપક્ષીને તમે માન આપો છો ત્યારે એમણે પણ તમારું ગૌરવ જાળવવું અનિવાર્ય બની જાય છે. વાદનું પરિણામ એ આવે છે, પણ મનોમાલિત્યને અવકાશ પછી નથી રહેતો.
સ્વસ્થ ચર્ચાનો દિવાકરજીને વાંધો નથી. ચર્ચાને નિયમો દ્વારા અંકુશમાં રાખી તાર્કિક પરિણામ સુધી પહોંચાડવી જોઈએ અને એ માટે વક્તામાં તર્કશક્તિ ઉપરાંત સૌજન્ય અને શિસ્ત હોવાં જોઈએ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
