________________
સિદ્ધસેન શતક | ૭૯
સ્વયંસંબુદ્ધ મહાવીર
असमीक्षितवाङ्महात्मसु,
प्रचयं नैति पुमान् महात्मसु । असमीक्ष्य च नाम भाषसे,
પરમશાંસિ ગુરુર્મદાત્મનામ્ II (૪.૨૪) વાણીના મહાન સ્વરૂપનું સારી રીતે પરિશીલન જેમણે નથી કર્યું એવા મહાત્માઓ ઉપર સુજ્ઞજનોને આદર થતો નથી. હે પ્રભુ તમે તો પરિશીલન કર્યાવિના જ બોલો છો છતાં મહાત્માઓના પણ પરમ ગુરુ બની ગયા છો!
શિક્ષકે અથવા લેખકે પોતાના વિષયની શાસ્ત્રીય અભ્યાસ સારી રીતે કરી લેવો જોઈએ, એટલું જ નહિ, વક્તવ્ય કે લેખન પૂર્વે પણ પૂરતો વિચાર કરીને પછી લખવું-બોલવું જોઈએ. આગોતરું ચિંતન-મનન ન કર્યું હોય તેવા વિષય પર બોલવા-લખવા જનારી વ્યક્તિ, ગમે તેટલી મોટી કે પ્રખ્યાત હોય તો પણ, શ્રોતા-વાચકના મનમાં શ્રદ્ધા જગાવી શકતી નથી. જગતનો આ એક સ્વાભાવિક ક્રમ કે નિયમ છે. પણ ભગવાન મહાવીરના સંબંધમાં આ વાત બિલકુલ ઊલટી રીતે સાકાર થઈ હતી.
ભગવાન મહાવીરે ન તો શાસ્ત્ર-સાહિત્યનો અભ્યાસ કર્યો હતો કે ન તો ધર્મદેશના આપતી વખતે તેમને વિચાર કરવો પડતો હતો. “વિચાર કર્યા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
