________________
ભાવનાથી જ પ્રથમ ગુણસ્થાનકમાં ગુણસમ્પન્નતા હોય છે. અન્યથા એ ભાવનાશૂન્ય પ્રથમ ગુણસ્થાનકનામથી જ ગુણસ્થાનક છે. વસ્તુતઃ એ ગુણહીન છે, જેમાં આપણે અનન્તાનન્ત કાળ વિતાવ્યો છે. દુઃખની વાત તો એ છે કે – એનો આપણને સહેજ પણ રંજ નથી. શરીરના વર્ષોજૂના રોગનું નિદાન કરનારા ડૉકટરો આપણને દેવજેવા લાગે, તેમની વાતો પ્રત્યે રુચિ જાગે; તે ઉપાદેય લાગે અને તેનો અમલ તુરત જ શરૂ થઈ જાય. સંયોગવશ જે કરી શકીએ નહિ, તેનું ભારોભાર દુઃખ હોય ને ? એવું અનાદિકાલીન ભવરોગ અંગે બનવું જોઈએ ને? આ બધું પહેલા ગુણઠાણે આવી જાય ને ? ગુણસમ્પન્ન આ પહેલા ગુણઠાણાનું સ્વરૂપ યોગદૃષ્ટિસમુચ્ચયમાં ગ્રન્થકારપરમર્ષિએ ખૂબ જ વિસ્તારથી સમજાવ્યું છે. આઠ દૃષ્ટિના વિકાસમાંની ચાર દૃષ્ટિઓ તો પ્રથમ ગુણસ્થાનકે જ સમાય છે. એવા ગુણસમ્પન્ન ગુણસ્થાનકનો સ્પર્શ થઈ જાય તો આત્માને પરમાત્મા બનતા રોકવાનું સામર્થ્ય કોઇનામાં નથી. સાધક કોઈ કોઈ વાર માર્ગગમનમાં સ્કૂલના પામે, ચાલતાં અટકી જાય એ હજુ નભી જાય પરનુ લક્ષ્યથી વિમુખ બને-એ કેમ ચાલે ? વર્તમાનમાં આપણી શી દશા છે-એ વિચારીશું તો સમજાશે કે આપણું લક્ષ્ય જ હજુ નિશ્ચિત નથી. સિદ્ધ થવું છે?આ પ્રશ્નનો સાચો ઉત્તર આપવા જેવી આપણી સ્થિતિ નથી ને ? આવી સ્થિતિમાં યોગની સાધનામાં આનંદ કઈ રીતે આવે ? રોગની ચિકિત્સામાં દુઃખનો અનુભવ કરવા છતાં આનંદ કેમ થાય છે ? દુઃખ જવાની કલ્પનાના કારણે જ ને ? દુઃખ જવાની કલ્પના આટલી
૫૦
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
