________________
विजुत्तिगा० २७-३०]
सूयगडंगसुतं बिइयमंगं पढमो सुयक्खंधो ।
"ल्हथियाए पत्ती झविज्जति घोडओ विवज्झाए ।" [ ] एवमादि । भावज्झवणा दुविधा - पसत्थभावज्झवणा य अपत्यभावज्झवणा य । पसत्थभावज्झवणा णाणस्स ३ झवणा, अपसत्थभावज्झवणा कोधस्स ४ । चउसु वि एतेसु समयज्झयणं भावे समोतरति । इदाणिं एतेसिं चउण्ह वि णिरुत्तेण विहिणा वक्खाणं भण्णति । तत्थ णिरुत्तगाधाओ
जेण सुहज्झप्पयणं अज्झप्पाऽऽणयणमधिअमयणं वा । बोधस्स संजमस्स व मोक्खस्स व तो तमज्झयणं ॥ १ ॥ [ विशेषा० गा० ९६० ]
जेण सुहज्झप्पं जणेति अतो अज्झप्पजणं, [प्पगारलोवाओ अज्झयणं । अहवा अज्झप्पस्स आणयणं, ] प्पगार[आकार ]णकारलोवाओ अज्झयणं ति । अधवा बोधादीणं आधिकेण णज्झयणं (अयणं) अज्झयणं, अयनं गमनमित्यर्थः ॥ अज्झीणं दिज्जंतं अव्वोच्छित्तिणययो अलोगो व्व । आयो णाणादीणं झवणा पावाण खवण त्ति ॥ १ ॥ [ विशेषा० गा० ९६१ ]
-
१९
गतो ओहणिफण्णो णिक्खेवो । [ णामणिप्फण्णे ] समयो त्ति । सो बारसविधो
* णामं १ ठवणा २ दविए ३ खेत्ते ४ काले ५ कुतित्थि ६ संगारे ७ ।
कुल ८ गण ९ संकेरसमए १० गंडी ११ तध भावसमए य १२ ॥ ३० ॥ णाम-ठवणाओ तव २ । वतिरित्तो दुव्वसमओ जो जस्स सचित्तस्स अचित्तस्स वा सभावो । तं जधा — सचित्तस्सोवयोगो, सेसाणं गति-ठिति-अबगाह - गहणाणि । अधिपिधत्तेण दव्वाणं सभावा भवंति वण्ण - गंध-रस- फासेहिं – वणतो कालो भमरो, णीलं उप्पलं, रत्तो कंबलसाडो, पीतिया हरिद्दा, सुकिलो ससी । [ गंवेण ] सुगंधं चंदणादि, 'दुग्गंधो वच्छो ( बच्चो ) 115 रसेण कडुआ सुंठी, तित्तो णिंबो, कसायं-तूविरं कविट्ठ, अम्बं अम्बयं, महुरो गुलो । [ फासतो ] कक्खडो पासाणो, स एव गुरु, लहुगं उलूगपत्तं सीतं हिमं, उण्हो अग्गी, णिद्धं घतं, लुक्खा छारिया एवमादि । अधवा जो जस्स दव्वरसोवयोगका लो सो तस्स समयो, तं जधा — खीरस्स ताव उण्हमणुण्हं सीतमसीतं वा, एवमण्णेसिं पि पुप्फ-फलादीणं विभासितव्यं । अथवावर्षासु लवणममृतं शरदि जलं गोपयश्च हेमन्ते । शिशिरे चाऽऽमलकरसो घृतं वसन्ते गुडो वसन्तस्यान्ते ॥ १ ॥ ३ ॥
[
20
खेत्तसमयो आगासस्स धम्मता,
एगेण वि से पुणे दोहि वि पुण्णे सतं पि मासज्जा । [ लक्खसएण वि पुण्णे कोडिसहस्सं पि माएजा ॥ १ ॥ ]
]
Jain Education International
१ अत्रार्थे उत्तराध्ययननिर्युक्तिसत्का पल्लुत्थिया अपत्था० इति दशमी गाथा द्रष्टव्या ॥ २ 'वजाए मु० ॥ ३ संकर १० गंडी ११ बोधव्वे भाव खं १ ख २ पु २ ॥ ४ अवगाहणाणि पु० ॥ ५ अपिध मु० ॥ ६ दुग्गंधो ल्हसुणादी, कडुआ मु० ॥ ७ स्वस्वभावः ॥ ८ “शकानां पितृशुद्धिः, आभीरकाणां मन्थनिकाशुद्धिः" इति शीलाङ्कवृत्तौ ॥
For Private Personal Use Only
5
[
अधवा जो जेसिं गामातीणं खेत्ताणं सँसभावो, जधा - गामे गामधम्मो नगरे णगरधम्म इति, देवकुरादीणं वा खेत्ताणं पि जो सभावो, अधवा जधा परिपक्कक्रस सालिखेत्तस्स लुणितव्त्रसमये, अधवा उड्डलोग अधोलोग - तिरियलोगस्स वा जो 25 सभावो ४ । कालसमयो जो जस्स कालस्स सभावो — उस्सप्पिणी अवसप्पिणी, उस्सप्पिणी उस्सप्पति, [अवसप्पिणी अवसप्पति]। तथा - "सुभाणुभावा मुदिता एगंता सुसमा सुभा ।" ] एवं छव्विहो वि कालो वण्णेतव्वो जधा जंबुद्दीवपण्णत्तीए [ वक्ष २ सू० १९ तः पत्र ९२ ] ५ | पासंडसमयो जो जस्स पासंडस्स सभावो धम्मतेत्यर्थः, तं जधा ती आरंभेण धम्मं ववसिता, केसिंचि णाणाण (णाणेण) धम्मो, केसिंच अभिषेचनोपवास- गुरुकुलवासादिभिः ६ । संगारसमयो हि यस्य येन यस्मिन् कालः–अवधिर्दत्तः संगारसमयो, जधा पुव्वकयसंगारेण सिद्धत्थसारधिणा बलदेवो सम्बोधितो, पुट्टिलाए 30 तेयलिपुत्तो [ ज्ञाता० श्रु० १ ० १४ सूत्र १०२ पत्र १८९ - २] पभावतीए उद्दायणो एवमादि [ आव० चूर्णी भाग १ पत्र ३९९, आव० हारि० वृत्ति पत्र २९८ ] ७ । कुलसमयो जो जस्स कुलस्स धम्मो आचार इत्यर्थः, तद्यथा - —शकानां आवपितृशुद्धिः
10
www.jainelibrary.org