________________
२३४ णिजुत्ति-चुण्णिसमलंकियं
[१४ गंथज्झयणं वा सोधिया संसोधिया, पृच्छंति तमिति प्रश्नः, पूर्वापरेण समीक्षितुं आत्म-परशक्तिं च ज्ञात्वा द्रव्यादीनि च तथा "केऽयं पुरिसे" [भाचा० श्रु० १ अ० २ उ० ६ सू० ५] त्ति परिचितं च सुत्तं कातूणआयरियादेसा धारितेण अत्येण [गुणिय] सरितेणं । तो संघमज्झयारे वैवहरितुं जे सुहं होति ॥ १ ॥
[व्यव० उ०३ भा० गा० ३५९ पत्र ७१] 5 अच्छिद्दपसिण-वागरणा अकेवली केवली वा, रयणकरंडगसमाणा कुत्तियावणभूता कधा चोदस-दस-णवपुव्वी जाव दसकालियं ति संसाधितुं अवोच्छिन्नं करेति ॥ १८ ॥ तं पुण कधेतो
५९७. णो छादएजा ण य लूसिता वा, माणं ण सेवंति पगासए वा।
ण यावि पण्णे परिहास कुजा, ण याऽऽसिसावाय वियोकरेजा ॥ १९॥ ५९७. णो छादएजा. वृत्तम् । मत्सरित्वेनार्थं नो छादयेत् , पात्रस्य धर्मस्य कथां कथयन् न सद्भूतगुणान 10 छादयेत्, न वा वायणायरियं छादयेत् । लूसितं भग्नमित्यर्थः । लूसिता णाम अवसिद्धान्तं कथयति सिद्धान्तविरुद्धं वा । माणं ण सेवंति प्रज्ञामानमाचार्यमानं वा संशयान् वाऽऽत्मनः परस्य वा छेत्तुं न मदं कुर्यात् , न वा प्रकाशयेदात्मानम् यथाऽहमाचार्यः कथको बहुश्रुतो वा । ण यावि पण्णे परिहास कुज त्ति प्रज्ञावान् प्राज्ञः न चेदृशीं कथां कथयेद् येन श्रोतुरात्मनो वा हास्यमुत्पद्यते, अपरियच्छंते वा परे अण्णधा वा बुज्झमाणे न प्रज्ञामदेन परिहासं कुर्यात्, “यथा राजा तथा प्रजा"
] इति कृत्वा न सर्वत्रैव परिहासः । ण याऽऽर्सिंसावाय त्ति "शंसु स्तुतौ” तस्य 15 आशीर्भवति, स्तुतिवादमित्यर्थः, न तहान-वन्दनादिभिस्तोषितो ब्रूयात्-आरोग्यमस्तु ते दीर्घ चाऽऽयुः, तथा सुभगा भवाष्टपुत्रा, इत्येवमादीनि न व्याकरेत् । एवं वाक्समितः स्यात् ॥ १९ ॥ किंनिमित्तमाशीर्वादो न वक्तव्यः ? उच्यते
५९८. भूताभिसंकाए दुगुंछमाणे, ण णिवहे मंतपदेण गोयं ।
ण किंचिमिच्छे मणुए पयासुं, असाहुधम्माणि ण संठवेना ॥२०॥ ५९८. भूताभिसंकाए दुगुंछमाणे० वृत्तम् । मा भूद् भूतानि अभिसङ्केयुः सावद्याभिधायिनः अत इदमपदिश्यते20 भूतानि यस्य सावधवचनस्य शङ्कन्ते न तेन वचनेन णिव्वहे, संयमे निर्गच्छेदित्यर्थः, न वाऽनेन वचनेन णिव्वहे, संयम निर्णालयेदित्यर्थः । मयत इति मत्रः वचनम् , मत्र एव पदं मत्रपदम्, अथवा मत्रा इति विद्या-मन्त्रादयो गृह्यन्ते, तेन मत्रपदेन [न] निव्वहे । गुप्यत इति गोत्रं संयमः सप्तदशविधः अष्टादश च शीलाङ्गसहस्राणि इति, अस्माद् गोत्रान्न तद्विधं वचो ब्रूयाद् यन्न निर्वहेत् , षट् काया वा गोत्रम्, यत्र गुप्यते तान् न निर्वहेत्, गोत्राद् जीवितादित्यर्थः। तब गोत्रमाचरन् कधेन्तो वा ण किंचिमिच्छे ण कित्ति-वण्ण-सह-सिलोगट्ठताए कधिज धम्मं । मनुष्य इति प्रजायन्त] इति प्रजाः, यासां कथ्यते तासु प्रजासु, स्त्रियो वा प्रजाः, न कीर्त्तिमिच्छेत् । असाधूनां धर्माः तान् असाधुधर्मान् ण संठवेजा, ते च दर्प-मदा-ऽहङ्कारादयः, अथवा न तत् कथयेद् येन असाधुधर्माणां "सन्धान" भवति पचन-पाचनादीनाम् , असंयतदानादि वा कुतीर्थिकान् वा प्रशंसंति ॥ २० ॥ किश्च
५९९. हासं पि णो 'संधए पावधम्म, ओये तेहीयं फरुसंऽभिजाणे ।
___णो तुच्छए णो य पकथएज्जा, अणाइले या अविरुद्धसेवी ॥ २१॥ गणियऽखरिएणं व्यवहारभाष्ये पाठः ॥ २ ववहरियव्वं अणिस्साए व्यवहारभाष्ये पाठः ॥ ३ छादते णो वि य लूसतेजा.माणं ण सेवेज पगासणं च खं १ खं २ पु १ पु २ वृ० दी० ॥ ४न याऽऽसियावाद खं २ पु २० बी० ।ण आसिसावाद खं १॥ ५°यागरे खं १ खं २ पु १ पु २॥ ६ °सिसा वयंति “शंसु चूसप्र०॥ ७मणुते खं २ पु १ पुस । मणुओ खं॥ ८संवदेजा खं १ खं २ पु १ पु २ घृ. दी।संधपजा चूपा० ॥ ९संधये खं १ । संधति खं २ । संधते पु १॥ १०'धम्मे खं १ खं २ पु१पु२ वृ० दी.॥ ११ तहत्तं खं १ । तहितं खं २ पु १॥ १२ फरुसं वियाणे खं १ ख २९१ वृ० दी०॥ १३ णो व विकंथतिजा, अणाइले या अकसाइ भिक्खू खं २ पु १ पु २ वृ० दी । णो विपकंथदेजा, अणातिले या अकसादि भिक्खू खं १॥
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org