Page Text
________________
15
I
मण वयण काय० गाधा । मणे ताव ओरस्सवीरियं जारिसं भणपोग्गल गहणसामत्थं वइरोसभसंघतणादीणं जारिसे पढमसंघतणे मणपोग्गले गेण्हति । तं पुण दुविधं - संभवे य संभव्वे य । संभवे तित्थगरस्स अणुत्तरोववातियाणं च अतीव पडूणि मणोदव्वाणि । संभावणीयं तु यो हि यमर्थं पटुमतिना प्रोच्यमानं न शक्नोति साम्प्रतं परिणामयितुम्, सम्भाव्यते तु एष परिकम्ममाणं शक्ष्यत्यमुमर्थं परिणामयितुम् । तं जधा तवे तणुत्तए दुब्बले, विण्णाण णाण इत्यादि सम्भाव्यम् । वायावीरियमवि दुविधं—संभवे य संभव्वे य । तत्थ संभवे य तित्थगरस्स जोअणनीहारिणी वाणी सव्वभासाणुगामिणी, एतत् 10 सम्भवति वाचा वीर्यं तित्थकरे, येषां चान्येषां क्षीराश्रवादिवाग्विषयः, तथा हंस- कोकिलादीनां सम्भवति स्वरसेन माधुर्यवीर्यम् । सम्भाव्ये सम्भाव्यते श्यामा स्त्री गाइतव्वें । तं जहा – “सामा गायति मधुरं काली गायति खरं च रुक्खं च ।” [अनुयो० सू० १२८ गा० ३१ पत्रं १३२ ] एवमादि । तथा सम्भावयाम एनं श्रावकदारकं अकृतमुखमप्यक्षरेषु यथावदभिलप्तव्येषु । तथा सम्भावयामः शुक्र-मदनशलाका मानुषवक्तव्ये, न त्वेवं भासे सम्भाव्यते । कायवीरियं णाम और यद् यस्य बलम्, तदपि द्विविधम्-सम्भवे सम्भाव्ये च । सम्भवे यथा चक्रवर्त्ति - बलदेव - वासुदेवाणं यद् बाहुबलादि काय15 बलम्, जधा कोडिसिला तिविट्टुणा उक्खित्ता । अथवा "सोलस रायसहस्सा० एवं जाव - अपरिमितबला जिणवरिंदा ।” [ आव० नि० गा० ७१–७५ ] | संभव्वे तु सम्भाव्यते तीर्थकरा लोकं अलोके प्रक्षेप्तुम्, तथा मेरुं दण्डमित्र गृहीत्वा छत्रवद् धर्तुम् । तधा
20
णिज्जुत्ति- चुण्णिसमलंकिय
[ ८ वीरियज्झयणं
भावे जीवस्स सवीरियस्स० गाहा । भाववीरिअं जीवस्स सवीरियस्स लद्धीओ अणेगविधाओ । तं जधा - ओरस्सबलं [इंदियबलं] अज्झष्पबलं । उरसि भवं औरस्यम्, शारीरमित्यर्थः ॥ ४ ॥ ॥ ८७ ॥ तं पुण अणेगविधं, तं जधा - araण काय आणापाणू संभव तेधेव संभव्वे । सोत्तादीणं सद्दादिसु विसएस गहणं च ॥ ५ ॥ ८८ ॥
25
१६४
पभु अण्णतरो इंदो जंबूदीवं तु वामहत्येण । छत्तं जधा घरेज्जा अयत्ततो मंदरं घेतुम् ॥ १ ॥ [ देवेन्द्रस्तवप्रकीर्णके गा० ६४ ]
तथा सम्भाव्यतेऽयं दारकः परिवर्द्धमानः शिलामेनामुद्धर्तुम्, अनेन मल्लेन सह योद्धुमित्यादि । इंदियबलं पंचविधं सोइंदियादि, एक्केकं सम्भवे सम्भाव्ये च । सम्भवे यथा श्रोत्रस्य बारस जोयणाणि विसेओ, एवं सेसाण वि जस्स जो विसयो । सम्भाव्येऽपि यस्यानुपहतमिन्द्रियं श्रान्तस्य वा पिपासितस्य वा परिग्लानस्य वा साम्प्रतमग्रहणसमर्थं यथोद्दिष्टानामुपद्रवाणां उपशमे सम्भाव्यते विषयग्रहणायेति ॥ ५ ॥ ८८ ॥ उक्तमिन्द्रियवीर्यम् । इदानीं आध्यात्मिकम् । तमणेगविधं— उज्जम धिति धीरतं सोडीरत्तं खमा य गंभीरं । उवओग-जोग-तव-संजमादियं होति अँज्झप्पं ॥ ६ ॥ ८९ ॥
उज्जम घिति धीरतं० गाधा । उज्जम त्ति णाण-तवादीसु उज्जमति । तं दुविधं - सम्भवे सम्भाव्ये च । कश्चित् तदुद्यमाय । एवं सर्वत्र यथा सम्भवे सम्भाव्ये च योजयितव्यम् । धितिमिति संयमे धृतिः । धीरतं णाम परीसहोबसगाणं [जये ] | सोडीरो णाम त्यागसम्पन्नः अविसादिता । अहवा सोडीरतं ज्ञाने अधीतव्ये तथैव वा कर्त्तव्ये न पराभियोग इव करोति, हर्षायमाणः ‘अवश्यं मया एतत् कर्त्तव्यम्' न विषीदति वलयति वा । क्षमावीर्य आक्रुश्यमानोऽपि न क्षुभ्यति । 30 गंभीरो नाम न परीषहैः क्षुभ्यते, दातुं वा कातुं वा णो उत्तणो भवति । उक्तं च
छुल्लुच्छुलेति जं होति ऊणयं रित्तयं कणकणेइ । भरियाई ण खुब्भंती सुपुरिसविण्णाणभंडाई ॥ १ ॥ उवयोगः सागार-अणागारुवयोगवीरियं । सागारोवयोगवीरियं अट्ठविधं - पंच ज्ञानानि त्रीण्यज्ञानानि । अणागारो
१ वइ काप खं १ पु २ ॥ २ तहा य सं खं २ पु २ ० ॥ चूसप्र० ॥ ५ विसेसो, एवं चूसप्र० ॥ ६ अज्झप्पे खं २५२ ॥
Jain Education International
For Private
३ अत्र भासशब्देन काक इत्यर्थः सम्भाव्यते ॥ ४ असम्भाव्ये ७. गारयोग चूस• ॥
Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001152 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Punyavijay |
| Publisher | Prakrit Granth Parishad |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 262 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Metaphysics, G000, G001, & agam_sutrakritang |
| File Size | 8 MB |